Hoezo ict-fiasco bij Waterschappen?

Onlangs kopte de Volkskrant "Weer duur ict-fiasco bij overheid" prominent op haar voorpagina. Ik betwijfel of de term 'ict-fiasco' de lading dekt. Natuurlijk is het vervelend dat de Waterschappen 25 miljoen euro aan een falend ict-project hebben gespendeerd, maar is het daarmee een ict-fiasco? We weten zo langzamerhand toch wel dat organisaties binnen én buiten de overheid moeite hebben met grote ict-projecten. Allerhande onderzoeken wijzen daarop. Steeds is het beeld hetzelfde: een opdrachtgever met een onduidelijk plan en geen verstand van zaken, steeds wisselende specificaties al dan niet in combinatie met 'over'-specificeren (geen keuzes durven maken), etc. Jaarlijks kost dit slechte ict-opdrachtgeverschap de overheid én het bedrijfsleven vele miljarden.

Hoeveel er precies wordt verspild weet niemand. Dat komt o.a. omdat de problemen door de betrokken organisaties stelselmatig onder het tapijt geveegd worden. Havenbedrijven, vakbonden, olie- en luchtvaartmaatschappijen, consumentenorganisaties, ingenieursbureaus, uitgevers, ziekenhuizen, allemaal hebben ze in 2011 opnieuw te maken gehad met enorme ict-zeperds. Maar niemand praat daarover. Dreigend reputatieverlies voor de opdrachtgever én het ict-bedrijf is het motief. Ik spreek uit eigen ervaring. Alleen dit jaar heb ik mij als projectmanager ad interim over twee probleemprojecten mogen ontfermen. De ene betrof een CRM-systeem bij een grote auto-importeur en de andere een stage-informatiesysteem op een hoge school. In beide gevallen wist de opdrachtgever zich geen raad met het ict-project en gingen de ict-professionals al rollebollend over straat. En in beide gevallen ging het leverende ict-bedrijf erg lang door met oogsten van de 'bad-profits', waardoor de verhoudingen op scherp kwamen te staan. Ook was in beide gevallen de oplossing: stoppen, uithuilen en opnieuw beginnen.

Overigens blijkt uit onderzoek óók dat het ene ict-bedrijf het andere niet is. Bij sommige grote Nederlandse ict-bedrijven mislukt bijna elk project dat men aanpakt, bij anderen gaan de projecten bijna altijd volgens plan. Dat heeft vooral te maken met de stevigheid van de ict-bedrijven. Stevige ict-bedrijven zeggen vaker 'nee' tegen een opdrachtgever met een onduidelijk plan.

Het Waterschapshuis had zo'n onduidelijk plan. Met het onderhavige project moest het Waterschaphuis zich als centrale ict-organisatie bij de Waterschappen gaan bewijzen. Maar de Waterschappen zaten helemaal niet te wachten op een centrale uitvoeringsinstantie voor ict. Er speelden daarom vanaf de start van het project in 2007 allerlei politieke motieven op de achtergrond, die te maken hadden met de mate van de zeggenschap van het Waterschaphuis. Het project is mede gesneuveld door dit getouwtrek. Dit 'voorpaginanieuws' heeft daarom in feite weinig met ict-fiasco's te maken, maar alles met bestuurlijke fiasco's.