Duurzaamheid begint 'hier en nu'.

Columns

Op 23 september hield Greta Thunberg een indringende speech voor de VN. Daarin sprak zij niet alleen de aanwezige wereldleiders aan op hun verantwoordelijkheid. Wat mij betreft sprak zij als een moderne profeet ons als volwassenen allemaal aan. En dat liet vrijwel niemand onberoerd, gezien de grote hoeveelheid positieve en negatieve reacties. Haar speech was raak en deed pijn. Het riep ongemak op en dat is maar goed ook, want ongemak vraagt om een oplossing. Welke kant op bepaal je zelf.

Cognitieve dissonantie voelt ongemakkelijk

Ook al sprak Greta uit dat zij niet gelooft dat ons handelen voortkomt uit de slechtheid van ons karakter, haar speech kan je wel het gevoel geven dat je wordt aangesproken op asociaal, egoïstisch, zwak, of slap gedrag. Dat roept cognitieve dissonantie op: wij kunnen het niet hebben als gedachten strijdig met elkaar zijn. De cognitie “Greta heeft gelijk” en “Ik doe al genoeg” is bijvoorbeeld moeilijk te verenigen. Dat proberen we op te lossen door onze denkbeelden aan te passen, zodat het niet meer strijdig is. Meestal zoeken we daarbij de makkelijkste weg.

Je kan de boodschap negeren

Uit de grote hoeveelheid negatieve reacties bleek dat veel mensen hun ongemak oplossen door Greta af te schilderen als iemand die je niet serieus hoeft te nemen: het is een zielig meisje met een stoornis. Ze is autistisch en reageert veel te emotioneel. In hun ogen spoort zij niet en haar ouders ook niet. Dat meisje moet gewoon terug naar school. Laat haar eerst maar eens leren. En zo kan je haar boodschap makkelijk aan je voorbij laten gaan zonder dat je zelf iets hoeft te doen.

Je kan de boodschap relativeren

Er zijn ongetwijfeld mensen die denken: “Ik wil best wat doen, maar jij hebt makkelijk praten. Het zit allemaal veel ingewikkelder in elkaar. We zijn niet zomaar van het gas af. Een betaalbare elektrische auto komt pas over een paar jaar op de markt. En ik moet toch nog wel een stukje vlees kunnen eten?” Sommige mensen denken: “Ik doe al genoeg. Het is tijd dat anderen wat doen.” En andere mensen denken wellicht: “Ik wil best wat doen, maar dat heeft toch geen zin zolang ze in andere landen niets doen.” Allemaal mensen die de boodschap van Greta neigen te relativeren met ‘ja-maars’.

De boodschap kan jou ook activeren

Greta’s speech kan je ook bewust maken van de urgentie. Als we zo door gaan bereiken we over 8 jaar al een kritisch punt in de CO2 uitstoot! Natuurlijk zijn we niet zomaar van onze fossiele verslaving af en is de noodzakelijk transitie ingewikkeld en omvangrijk. Toch is het enige moment van veranderen ‘nu’. Iedereen die wel eens ergens verslaafd aan is geweest kan je vertellen dat ‘morgen ga ik stoppen’ geen besluit is maar uitstel van executie. Als je echt anders wilt, dan gaat het om de besluiten die je in het hier en nu neemt om het anders te doen. Hoe hoger de urgentie die we voelen, hoe groter de kans dat we bezig gaan met wat er wel mogelijk is en over alle ‘ja-maars’ heen willen stappen. Het is tijd om te handelen en te doen wat in ons vermogen ligt!

Hoe Greta mij activeerde

Na het zien van Greta’s speech voelde ik het ongemak en de urgentie nadrukkelijk in mijn onderbuik. Ook al ben ik iemand die al heel lang van alles doet om milieuvriendelijk te leven. Als ik de site afga van “Iedereen doet wat”, dan kan ik daar veel punten van afstrepen. Maar ineens voelde dat toch niet als voldoende.

Natuurlijk gaan we op termijn zonnepanelen installeren, van het gas af en elektrisch rijden. Alleen is dat niet zo snel geregeld. Daarnaast is klimaatneutraal geen afdoende oplossing. We hebben van de rekening van de aarde zoveel opgenomen, dat we dik moeten terugstorten en met rente. Dus als we het tij willen keren, dan moeten we onze CO2-uitstoot overcompenseren.

Dus heb ik uitgerekend hoeveel CO2 mijn bedrijven en mijn gezin uitstoot. Als CO2-partner van Trees for All gaan wij nu jaarlijks het 10-voudige compenseren. Dat is wat we nu gelijk kunnen doen. Iedereen kan dat. Het is gemakkelijk en goed betaalbaar. Onze dienstverlening is nu extreem klimaatpositief en de klant hoeft er geen cent extra voor te betalen.

En is daarmee mijn ongemak opgelost? Integendeel, ik koester het zelfs, zodat ik door blijf gaan met het maken van keuzes die ons bestaan zo klimaatneutraal mogelijk maken. Dat gaat ook zeker lukken met alle ontwikkelingen. Dan nog blijft overcompenseren de komende jaren noodzakelijk om het klimaat te herstellen. Iedere ondernemer kan daaraan bijdragen. Doe je mee?

Kom met uw praktijkervaringen op het terrein van managen en organiseren

Deel uw kennis, schrijf 3 columns of artikelen en ontvang een gratis pro-abonnement (twv €200)

Word een pro!

SCHRIJF MEE >>

Meer over Duurzaam ondernemen