Wat te doen met een lastige baas?

Je zal maar te maken hebben met een slechte manager. De meeste bazen zijn niet zonder meer slecht. Maar tref je er een, dan heb je een probleem. Wij zijn nu eenmaal van onze baas afhankelijk voor onze promotiekansen, ons salaris en onze taakinhoud.

Wij streven in ons werk autonomie na, vakmanschap en een doel. De slechte leider kan je vrijheid ontnemen, je doel herdefiniëren, en je vakmanschap aantasten. Werk is tegenwoordig niet alleen ons werk, het is een essentieel deel van onze identiteit, ons leven. Iemand die onze job niet leuk maakt, maakt ons leven minder leuk. Je had iets willen doen, en dat heb je niet kunnen realiseren.

Waarom zijn er slechte managers

‘Mijn baas las de hele dag kranten, kwam zijn kantoor uit om ruzie te maken met andere hoofden en pronkte met de veren van zijn medewerkers.'

‘Mijn baas huichelde altijd. Hij zei wel dat hij dacht dat wij het beste team waren, maar dat geloofde ik niet. Volgens mij geloofde hij het zelf ook niet. Omdat hij nooit zijn plannen met ons deelde, had iedereen zijn eigen plan.'

63% van de werknemers is ontevreden over zijn manager. Dat blijkt uit onderzoek van NationaleVacaturebank.nl onder ruim duizend respondenten. 41 procent vindt dat hun manager zich te weinig met hen bemoeit. 22 procent klaagt juist over te veel aandacht. 34% van de managers voelt zich niet gesteund door hun manager. Zij raken daardoor gefrustreerd, ineffectief of onverschillig. Het kan erger: in het Verenigd Koninkrijk en Frankrijk voelt 51 procent van managers zich in de steek gelaten door hun baas. Dat blijkt uit onderzoek van de Hay Group.

Veel mensen werken tegenwoordig tegen de rand van hun competentie aan. Organisaties zijn complexer dan ooit, en productienormen zijn zo opgevoerd dat mensen nauwelijks tijd hebben om over hun werk na te denken. De middle manager heeft vaak moeite om de eisen van hogerhand uit te leggen aan zijn ondergeschikten. En het is al helemaal lastig voor hem om beide partijen tevreden te houden.

Leiders worden tegenwoordig te veel geïdealiseerd. Er verschijnen boeken vol over leiderschap en bij een succesvol bedrijf krijgt een iconische ceo alle lof toegezwaaid. Het voert de druk op de arme managers alleen maar op. Veel leidinggevenden denken dat ze de grote roerganger moeten zijn, die de oplossing voor alles moet hebben, maar dat hoeft helemaal niet. Zij zouden aanzienlijk beter functioneren als ze meer zouden vertrouwen op het probleemoplossend vermogen van hun medewerkers.

Het Dilbert-principe: Bedrijven bevorderen hun minst competente werknemers naar het management om de schade die zij kunnen veroorzaken te beperken. Waar het Peter-principe ervan uitgaat dat werk hoger in de boom moeilijker wordt, meent Scott Adams, auteur van de Dilbert-strips, dat het werk hoger in de boom gewoon irrelevant is voor het productieproces.

Oplossingen voor een lastige baas

Als u te lijden heeft onder een onaangename baas, denkt u misschien dat u maar twee mogelijkheden heeft: een nieuwe baan vinden of de ellende van uw bedrijfs-Caligula lijdzaam ondergaan. In de praktijk hoeven werknemers echter niet te lijden onder hun slechte baas. Ze hebben veel meer macht dan ze denken, stellen management-experts. Sterker nog: het is in uw eigen belang om wel degelijks iets te ondernemen tegen uw slechte baas. Door de relatie tussen u en uw baas beter te maken, wordt iedereen succesvoller. Als u weet hoe u moet omgaan met moeilijke mensen maakt u dat niet alleen een betere werknemer maar ook een betere manager. Acht tips om het gedrag van uw baas draagbaar te maken...

1. Stop met het steunen van het slechte gedrag
   Veel werknemers steunen het slechte gedrag van hun baas onbedoeld. Ze lachen bijvoorbeeld om zijn slechte grappen en zorgen er daarmee voor dat hij blijft doorgaan met die grappen. Negeer zijn slechte gedrag dus.
2. Moedig positief gedrag aan
   Minstens zo belangrijk is het om positief gedrag te ondersteunen. U moet de slechte dingen die uw baas heeft gedaan vergeten en vergeven. En u moet uw baas laten weten dat u zijn verbeterde gedrag waardeert.
3. Toon empathie
   Als u weinig waardering krijgt van uw baas, stelt u zich dan eens voor hoe weinig waardering hij krijgt van zijn manager. Misschien kopieert hij wel gewoon de contraproductieve managementstijl van zijn baas. Probeer uit te vinden waarom uw baas zo vijandig is. En vraag bijvoorbeeld: "Het lijkt erop dat u het erg druk heeft. Kan ik u ergens mee helpen."
4. Zoek hulp bij degene die wel goed kan opschieten met de baas
   Binnen de organisatie is er vaak wel een persoon die wel goed kan opschieten met de baas. Misschien zit hij in uw team, of misschien zit hij op hetzelfde niveau als uw baas. Vraag deze persoon hoe u uw relatie met de baas kunt verbeteren.
5. Ga op zoek naar verschillen in stijl
   Ga op zoek naar de stijlverschillen die de conflicten tussen u en uw baas mogelijk verklaren. Is uw baas bijvoorbeeld meer op resultaten gericht, terwijl u meer met het proces bezig bent, dan kan dat de problemen verklaren. Probeer uw baas te geven wat hij/zij wil.
6. Vind iets wat u waardeert aan uw baas
   Uw baas is misschien een eikel, maar misschien doet hij/zij ook wel iets goed. Ga daarnaar op zoek en waardeer dat. Complimenteer uw baas met die goede eigenschap.
7. Zoek hulp bij uw collega's
   Als uw collega's hetzelfde denken over uw baas als u kunnen zij u wellicht helpen met het beïnvloeden van zijn gedrag. Als niemand meer lacht om zijn foute grappen is het snel afgelopen bijvoorbeeld.
8. Maak gebruik van de formele wegen
   Veel organisaties voeren onderzoeken uit naar de tevredenheid over managers. Als u in zo'n organisatie werkt, is dat een goede gelegenheid om feedback te geven.

En weet je baas eigenlijk dat je een probleem hebt met hem? Stel het conflict eens aan de orde. Kies daarvoor een rustig moment, maak duidelijk wat het effect van de situatie op jou is en laat je tijdens het gesprek niet meeslepen door je emoties. Stel ook al te hooggespannen verwachtingen van je leidinggevende bij. Hoe ouder je bent, hoe makkelijker dat vaak is. Pas-afgestudeerden zijn teleurgesteld dat de werkelijkheid niet overeenkomt met de theorieën die ze zich net eigen hebben gemaakt. Ze denken: Die baas is gek' en ze vertrekken.

In het ManagementSite Netwerk is veel informatie over leiding ontvangen te vinden. De kennisbank-pagina Leiding ontvangen. Omgaan met je baas verschaft een overzicht met links naar de artikelen die door redactie en lezers het hoogst worden gewaardeerd.

De rubriek ACTUEEL informeert u over recent verschenen berichten in andere media. In elk bericht vermelden wij de oorspronkelijke bronnen. Bronnen: Intermediar, auteur: Meridith Levinson