De wederopstanding van de IT afdeling

Columns

De basis van elk product of dienst wordt gevormd door de kernvragen “wat levert het mij op?”, “wat kan ik er meer mee dan zonder?” en “welke toegevoegde waarde biedt het?”.

Common IT, common thing

Met betrekking tot IT, en de IT afdeling in het bijzonder, kunnen en moeten exact dezelfde vragen worden gesteld. Desalniettemin is de beantwoording een stuk lastiger. Onderwerpen als e-mail, internet, communicatiefaciliteiten, applicaties, support, netwerk, telefonie en het beheer en onderhoud hiervan worden niet langer meer gezien, of ervaren, als waarde toevoegend. Het wordt als vanzelfsprekend gezien, een ‘common thing’. Met als gevolg dat IT investeringen en IT afdelingen vaak worden gezien als kostenpost, een noodzakelijk kwaad waar je niet omheen kunt.

Bovendien wordt de huidige technologie steeds toegankelijker, voor iedereen. Gebruikers, ofwel de ‘business’, weten steeds beter wat ze willen en wat ze moeten hebben. En met Cloud technieken kunnen ze er steeds beter en steeds makkelijker over beschikken. Daarbij vinden ze het geen enkel probleem om de IT afdeling te passeren.

Natuurlijk, de bedrijfssystemen moeten draaiende en beheerd worden. En natuurlijk, IT is bij uitstek geschikt om kosten te reduceren. Maar als een IT afdeling zich alleen daarop richt, dan is zij in de toekomst ten dode opgeschreven. Bovendien kan een substantieel deel van dat werk geautomatiseerd worden. Door de vele kostenreductieprogramma’s van menig bedrijf en de technologische vooruitgang blijft er dan weinig over voor een IT afdeling. En het ergste: de business ziet dat wat overblijft niet eens meer als waarde toevoegend.

De IT afdeling moet zichzelf opnieuw uitvinden

De IT afdeling moet de confrontatie aangaan over kosten versus investeringen, de vragen stellen “hoe onmisbaar is de IT afdeling?” en “welke rol speelt de IT afdeling werkelijk in het behalen van het bedrijfsresultaat?”. Van IT kosten naar IT investeringen. IT als kritische succesfactor. Dat moet het primaire doel van elke IT afdeling zijn.

Maar waarom stellen maar weinig mensen deze vragen? Waarom gaan veel IT discussies vandaag-de-dag primair over thema’s als cloud, virtualisering en security, en dus slechts over de techniek? Waarom accepteren steeds meer CIO’s en IT Managers dat zij als kostenpost op de balans staan, in plaats van als investering?

De IT afdeling zal zichzelf opnieuw moeten uitvinden om te kunnen overleven.

Survival of the fittest

Om te overleven, moeten de huidige IT afdelingen getransformeerd worden naar service-minded afdelingen. En dan niet service-minded in technische zin (zoals cloud, web-services of ITIL), maar in handelingszin, cultureel gericht. We praten over een andere mind-set. In plaats van sterk technisch product en dienst georiënteerd te zijn, wordt verwacht dat zij zich als partner opstellen. Dat zij zich helemaal kunnen inleven in de situatie van haar afnemer om zo datgene te bieden waar behoefte aan is: Toegevoegde Waarde. Niet alleen reactief, maar juist ook proactief. En dat betekent dus niet meer praten in technische zin of halsstarrig blijven vasthouden aan eerder verworven rechten en ogenschijnlijke macht. Zelf nadenken over de (commerciële) strategie en missie van het bedrijf en de vraag stellen EN helpen beantwoorden hoe IT hierin een beslissende factor moet zijn. Dat moet je als IT afdeling uitademen. Het moet in het DNA verankerd zitten. Elke IT afdeling kan dat! Potentie genoeg, maar zet dat dus wel als zodanig in!

Zoals Darwin al zei: ‘nieuw’ maakt ‘oud’ overbodig. Als  IT afdelingen zich dus niet aanpassen dan zijn ze op den duur overbodig. Op de huidige manier overleeft de IT afdeling het niet (in een volgende column meer over het ‘hoe wel’).

Kom met uw praktijkervaringen op het terrein van managen en organiseren

Deel uw kennis, schrijf 3 columns of artikelen en ontvang een gratis pro-abonnement (twv €200)

Word een pro!

SCHRIJF MEE >>

Roy Göttgens
Beste Roderick,

Interessant en relevant artikel. Zeker in de huidige tijd, dient een bedrijf steeds vaker en ook sneller te veranderen en zich aan te passen aan de gewijzigde markt/klanten wensen. Een goed functionerend bedrijfssysteem van vandaag kan een probleem worden in de toekomst. Veel systemen zijn gebaseerd op standaard oplossingen van vandaag. Om te kunnen overleven moet men toe naar flexibele systemen, die de noodzakelijke proces- en organisatorische ontwikkelingen kunnen bijhouden.
De IT afdeling heeft daarbij als taak pro-actief en creatief te blijven zoeken naar IT middelen, die deze veranderingen kunnen blijven ondersteunen. Om dit waar te kunnen maken, dient de IT expert "verankerd" te zijn met de bedrijfsprocessen. Gevoel voor en kennis van bedrijfsprocessen is daarbij essentieel, naast de potenties van systemen.

Voorwaar een aantrekkelijke uitdaging,.............toch ?

R.H.M.Göttgens
Alexander Ket
Beste Roderick en ook Roy,
IT is inderdaad aan het veranderen en dus zal de IT afdeling in beweging dienen te komen. Blijven ze zitten, dan kan je straks thuis op de bank gaan zitten. Helemaal met jullie eens dus. Zelf interviewen we regelmatig CIO's en hebben we uiteraard klanten. Gebaseerd op onze ervaringen is het cruciaal dat IT exact snapt hoe de business in elkaar zit. We zien ook wel verschuiving in de IT teams. Steeds meer informatie architecten en -analysten bijvoorbeeld. Veel werk gaat naar de cloud dan wel sourcen ze uit.
Ander belangrijk onderdeel is dat de directie de waarde van IT snapt en dus ook de nieuwe aanstaande business modellen. Als dat er niet is, is het een verloren gevecht vrees ik. Overigens zijn wij nu aan het nadenken om voor directies high level roundtables te organiseren met top specialisten op verschillende vakgebieden.

MvG,
Alexander Ket
Jacob
Er wordt al meer dan 20 jaar gezegd dat IT afdelingen meer servicegericht moeten zijn. Waarom draaien we het niet eens om? Laten we gewoon meegaan met de bean counters en IT als cost beschouwen. Of nog beter, die hele afdeling opdoeken, zijn we ook van de kosten af, toch? Kunnen we de verantwoordelijkheid voor effectieve inzet van middelen weer netjes terugleggen waar het hoort, in de lijn.
Roderick Gottgens
Auteur
Hallo Jacob,

Ik denk dat er wel een kern van waarheid in je reactie zit.

IT als kostenpost beschouwen lijkt mij een onverstandige zaak. Kosten wil je tenslotte als bedrijf zijnde tot een minimum beperken. En dus, waar kan, elimineren. Tot zover ga ik ook nog mee, want met de huidige technologieën kan dat en voor een groot gedeelte gebeurt dat ook. Maar helemaal elimineren van IT kosten kan simpelweg niet in de huidige maatschappij.

Maar, we leven ook in een digitaal tijdperk, waarbij je complete afzetkanalen mist als je er als bedrijf niets mee doet. De wereld draait in een ongekend tempo door. Waar commerciële kansen en technologische vooruitgang en de combinatie / versterking van deze twee elkaar in een nog hoger tempo opvolgen. Je kunt als ‘lijn’ dan niet EN bovenop de commerciële kant zitten EN bepalen hoe dat op technologisch vlak ondersteund moet worden. Opheffen van de IT afdeling zou betekenen dat je als bedrijf niet meer de gewenste snelheid kunt hanteren en daarmee je bedrijfsstrategie niet of te laat kunt realiseren.

Je opmerking over verantwoordelijkheden is echter wel heel treffend. De verantwoordelijkheid over de vraag of IT ondersteunend is, als business-enabler kan / gaat dienen, moet in mijn beleving inderdaad ook altijd bij de lijn liggen. IT is tenslotte ondersteunend aan, dus daar moeten ook de eisen vandaan komen. Maar menig IT afdeling praat meteen met de lijn over de technische invulling van die eisen en staat onvoldoende stil bij wat de lijn nu echt nodig heeft. ‘U vraagt, wij draaien’. Daardoor ontstaat frictie en krijg je de situatie die nu veelvuldig voor komt: de IT afdeling snapt de business niet, de business ervaart de IT afdeling als blokkerend. En dus gaat de business voorbij de IT afdeling (wat makkelijk kan met de moderne cloud technieken) en denkt de IT afdeling te kunnen bepalen wat de business nodig heeft / moet hebben. Het wordt bijna een machtsstrijd waar niemand beter van wordt.

Het interview met Luc Verbist, CIO van de Persgroep, (http://www.managementsite.nl/41806/ict-internet/cio-ict-management-business.html) laat ook duidelijk zien hoe deze samenwerking moet fungeren, zodat IT daadwerkelijk een business-enabler wordt.
Jacob
Beste Roderick,
Bedankt voor je reactie. Laten we de gedachtenwisseling nog wat scherper maken, misschien wel met een pijnlijk randje;)

Je zegt zelf: "de IT afdeling snapt de business niet, de business ervaart de IT afdeling als blokkerend. En dus gaat de business voorbij de IT afdeling." Maar tegelijk zeg je: "Opheffen van de IT afdeling zou betekenen dat je als bedrijf niet meer de gewenste snelheid kunt hanteren en daarmee je bedrijfsstrategie niet of te laat kunt realiseren."
Voel je al waar het wringt? Het eerste citaat is de realiteit, het tweede refereert aan een droombeeld. Als we IT afdelingen puur als kostenpost beschouwen, dan sturen we daarop. Minimale kosten, efficiency verhogen, dus standaardiseren en schaalvergoting, zo min mogelijk wijziging, geen flexibiliteit.
Als je als onderneming toch mee wil gaan in het ongekende tempo waarin de wereld draait, dan is de IT afdeling wellicht niet de juiste partner en zou die afdeling zich ook niet zo voor moeten doen. Waarom hebben we geen vertrouwen in de lijn managers? Wie zitten er dichter op de markt? Wie ruiken de commerciele kansen? Wie kan beoordelen wat een te rechtvaardigen investering is, welke ROI haalbaar is? Wie kan aangeven welk proces beter zou lopen met ondersteuning van nieuwe technologie? Maar ook: wiens ballen moeten op het blok als commerciele kansen verkeerd ingeschat zijn, of een investering slecht onderbouwd, of de verkeerde tool geselecteerd is? Een goede manager moet in staat zijn zelf beslissingen te nemen aangaande IT ondersteuning voor zijn processen en consequenties van zijn keuzes af te stemmen met managers in andere functiegebieden. De lijn manager heeft zijn eigen budget, en als hij met hulp van nieuwe technologie meer waarde levert voor grofweg hetzelfde geld, dan noemen we dat investeren.
Bewezen oplossingen en technologie kunnen later overgedragen worden aan de IT afdeling, die vervolgens aan de kosten gaat schaven.
Nog even wat venijn voor de staart: als een hoofd-automatisering, of CIO zoals ze zich graag laten noemen, last heeft van 'sequel ingestion', dan zou het beter zijn als hij niet zoveel praat, of zijn vakliteratuur beter bijhoudt (ik weet het, ad hominem en waarschijnlijk komt hij hier niet langs om zich te verdedigen). De beste man laat zich er op voorstaan dat hij de kosten heeft terug gebracht van 52 naar 30 mio; blijkbaar is de IT afdeling toch een kostenpost.
Laten we dus stoppen met IT afdelingen vermommen als servicegerichte business-enablers, dat zijn ze niet, worden ze ook niet op aangestuurd. Bijkomende positief effect is dat we zichtbaar krijgen welke lijn managers goed functioneren als ze weer zelf moeten beslissen over en betalen voor de effectieve inzet van middelen, zonder dat ze zich kunnen verschuilen achter een "ja, maar IT ...."-excuus.

Meer over ICT & Internet