Terwijl Amsterdam zich deze zomer profileert met Sail 2025, staat de beroepsvaart voor een crisis. Cruciale vaarwegen richting het westelijk deel van de Randstad worden de komende maanden gelijktijdig afgesloten door defecte bruggen en geplande werkzaamheden. Voor de binnenvaart (verantwoordelijk voor bijna de helft van de aan- en afvoer van de Amsterdamse haven) dreigt een logistiek infarct. Parool analyseert de problemen.

Sinds begin juli is de Willemsbrug bij het Amsterdamse Haarlemmerplein volledig buiten gebruik. De in 1929 gebouwde brug is technisch versleten; onderdelen ontbreken, reparatie is onzeker en een onderzoek naar de toekomst volgt pas in september. Daardoor kunnen schepen hoger dan 2,90 meter het traject tussen De Nieuwe Meer en het IJ niet passeren. Voor de beroepsvaart en schepen met staande mast is dit een van de drukste routes van Nederland.

Alternatieven vallen echter stuk voor stuk weg. Vanaf 1 september gaat de pas geopende maar inmiddels beruchte Brug Ouderkerk zeven maanden dicht. Het brugdek blijkt te zwaar en moet volledig worden herbouwd. Tegelijkertijd is van november tot maart de Cruquiusbrug bij Heemstede gestremd en wordt begin 2026 ook de Nieuwe Meerschutsluis bij De Nieuwe Meer maanden afgesloten in verband met het Zuidasdok-project.

Schippers zien daardoor een web van blokkades ontstaan. Voor ladingen grind, bouwmaterialen, mout of brandstof betekent dit omvaren via Haarlem of Woubrugge. Dat is vaak zes tot acht uur extra vaartijd per reis. Schipper Jurjen Zon, in Parool rekent op 30.000 euro extra kosten deze winter. Daarbij lopen vaartijdregels op: zonder tweede bemanning moet een schip na twaalf uur varen stilleggen.

De sector voelt zich in de steek gelaten. Brancheorganisatie Koninklijke Binnenvaart Nederland (KBN) spreekt van “dramatisch bruggenleed” en een totaal gebrek aan coördinatie. Gemeenten, provincies en het Rijk schuiven verantwoordelijkheid van zich af, terwijl wegverkeer telkens prioriteit krijgt. Volgens KBN leidt dit tot extra vrachtwagens op toch al overvolle wegen, meer emissies en hogere kosten voor verladers.

De situatie illustreert een fundamenteel probleem. Hoewel de binnenvaart door overheid en bedrijfsleven vaak wordt geprezen als duurzaam alternatief voor wegtransport, ontbreekt structurele regie in de infrastructuur. “Hoewel de binnenvaart dé oplossing is voor het groeiende vrachtverkeer, moet die het onderspit delven,” aldus KBN in Parool.

Het is hoog tijd voor een landelijk gecoördineerd bruggen- en sluizenprogramma waarin onderhoud, vervanging en scheepvaartbelangen integraal worden gepland. Overheden, havenbedrijven, verladers en de binnenvaartsector moeten samen prioriteit geven aan betrouwbare vaarwegen. Alleen zo kan de binnenvaart haar cruciale rol in de logistieke keten blijven vervullen – en voorkomen dat goederen onnodig de weg op worden gejaagd.