Het geheim van succesvolle teams

Wat nu maakt een team meer of minder succesvol? Duidelijk is dat succesvolle teams in ieder geval een aantal grondbeginselen ter harte nemen die zorgen voor een open sfeer. Een sfeer waarin het team zich niet afsluit voor de buitenwereld maar openstaat voor feedback en nieuwe ideeën.

Enkele van deze grondbeginselen zijn:

1. Een oplossingsgerichte cultuur
Voor mij betreft het hier vooral een mindset. Ik ga hierbij uit van de volgende vooronderstelling: alles wat je aandacht geeft groeit. Dus is het niet altijd handig je op een probleem te focussen. De oplossingsgerichte cultuur staat voor een innovatieve veranderbenadering, die de kortste route naar het gewenste succes neemt. Hierbij gaat het erom problemen te onderkennen om vervolgens de gewenste situatie in levendige, positieve, concrete en resultaatgerichte doelen te beschrijven en uit te vinden wat werkt om die gewenste toekomst te bereiken. Wanneer iets werkt, doe er dan meer van. Werkt het niet, doe dan iets anders.

2. Communicatie op basis van gelijkwaardigheid
Niet de machtspositie of status, maar de argumenten tellen. Er moet sprake zijn van wederzijds open overleg (WOO). Mensen zoeken bij WOO samen naar de juiste antwoorden op een vraagstelling respectievelijk een oplossing van een probleem. Zij geven daarbij evenveel gewicht aan de inbreng van anderen als aan hun eigen inbreng (een attitude). De één kan de ander beïnvloeden en andersom. Zij beschouwen elkaar als gelijken en richten zich op argumenten, ongeacht de bestaande machtsrelaties: de ”hogere” neemt op dezelfde manier deel als de ”lagere”. De kansen om het eindresultaat te bereiken c.q. te bepalen zijn gelijk. Voor meer informatie zie ”The Logic of Power” op www.maukmulder.nl.

3. Een cultuur die bereid is van fouten te leren
Voor een constructieve leercultuur is de schuldvraag niet interessant. Belangrijker is helder te krijgen wat de oorzaak van de fout was. Dat doe je door te reflecteren.
Reflecteren kun je zowel individueel en als team. Reflectie is een vorm van bewust denken. Je denkt bewust over een thema na, je staat stil bij een ervaring of hoe je gehandeld hebt. Hierdoor neem je afstand van je eigen rol in de ervaring en kijk je zo objectief mogelijk naar je acties. Het gaat niet om gebeurtenissen te analyseren: en toen gebeurde dit… en toen… maar het onderzoeken van gevoelens, ervaringen, denkproces en alternatieven voor gedrag. Als je iets bewust doet, dan weet je wat je doet, waarom je het doet en wat de gevolgen van je handelen zijn. Hierdoor krijg je meer keuzes voor je handelen, waardoor je de beste handelingstrategie kunt bepalen voor een bepaalde situatie.

4. Een cultuur die met ruzies en conflicten weet om te gaan
Zoveel mensen, zoveel meningen. Conflicten horen bij het dagelijkse werk, de vraag is of ze beslecht of benut worden. Hoewel conflicten niet prettig zijn, zijn ze wél ergens goed voor:
a. Je leert je eigen grenzen beter kennen, want een conflict is een signaal dat er een grens overschreden is.
b. Beide partijen laten het achterste van hun tong zien, en komen écht voor hun mening en ongenoegens uit.
c. Het uitspreken van wat je dwars zit kan ontzettend opluchten als het conflict al een tijd in de lucht hing.
d. Een conflict kan een vernieuwing in een relatie teweegbrengen. Je bezint je weer op je eigen belang en je uitgangspunten, de ander doet dat ook. Vernieuwing kan in dit geval ook betekenen dat je afscheid van elkaar neemt, als de tegenstellingen of conflictpunten onoplosbaar zijn.

5. Een cultuur van vragen en nieuwsgierigheid
Succes begint altijd met vragen. Elke vraag moet kunnen, domme vragen bestaan eenvoudigweg niet. Voor succesvolle teams is nieuwsgierigheid belangrijk. Nieuwsgierigheid is essentieel om te leren en vermindert de angst voor nieuwe dingen.

6. Een cultuur van fantasie en creativiteit
Innoveren betekent onbekend terrein betreden Hiervoor moet een team bereid zijn risico’s te nemen en over een pioniersgeest en onconventionele ideeën beschikken.

7. Een cultuur waarin vertrouwen als het grootste goed wordt gezien
Kijkend naar de vorige zes punten is misschien wel het allerbelangrijkste je te realiseren dat dit alleen mogelijk is in een cultuur van vertrouwen. Met vertrouwen kan alles, zonder vertrouwen kan niets. Stephen M.R. Covey schrijft er het volgende over: "Er is één ding gemeenschappelijk in alle individuen, relaties, teams, families, organisaties, naties, economieën en beschavingen op de hele wereld - één ding dat, indien weggenomen, de sterkste regeringen, de meest succesvolle bedrijven, de meest welvarendste economieën, het meest invloedrijke leiderschap, de beste vriendschap, het sterkste karakter en de diepste liefde vernietigt. Het is het meest genegeerde en de meest onderschatte kans van de huidige tijd: vertrouwen." Ik heb dit citaat reeds in een eerdere column gebruikt. De overtuiging van de juistheid van dit citaat groeit echter met de dag.

Punt 1 t/m 6 naar: D. Frey, ”Center of Excellence. Ein Weg zu Spitzenleistungen” (pp. 199-233).