Wie speelt met een brandend platform, brandt de eigen vingers

Veranderen is ontdooien – veranderen – en weer bevriezen. De organisatie ontdooien vraagt warmte, vandaar de voorliefde voor het brandende platform. Het liefst in combinatie met een doemende toekomst. De boel staat in de hens en een afgrond snijdt het huidige pad af. Om te overleven is blijven geen optie en doorgaan op dezelfde weg is even noodlottig. Vuur laat zodoende elke discussie over 'bij het oude blijven' in rook opgaan. Het voortbestaan van de organisatie is immers in acuut gevaar. Vandaar dat het vuur aan de schenen leggen een veelgeprezen tactiek is als sein om te vertrekken, waarna men het vuur uit de sloffen moet gaan lopen voor de veranderzaak.

Brand hoort bij de gedachte dat de organisatiedeelnemer niet vooruit te branden is. Maar is het wel terecht dat management moord en brand gaat schreeuwen om angst in te boezemen? Angst is niet voor niets een slechte raadgever. Waarom er dan de vingers aan branden, temeer daar angst een belangrijke reden is om niet te veranderen. Het angst met angst te lijf gaan zet dan ook niemand gedreven in beweging. Het blijkt dat angstige mensen hun creativiteit voornamelijk gebruiken om weg te vluchten van de oorzaak van hun angst. Ze gaan lamgeslagen als angsthaas stil in het veld zitten wachten of vechten verbeten terug. Verder is het heel normaal om van de hitte weg te lopen en op veilige afstand te gaan staan toekijken. Tevens werkt het de stuipen op het lijf jagen niet op iemand die niet angstig is aangelegd. Die laat zich geen angst aanpraten. Allemaal natuurlijke reacties waar niemand op zit te wachten en een verandering niet helpen te realiseren.

Te hoge kosten en een te lage omzet zijn favoriete brandhaarden. Na enkele keren te zijn aangestoken verliezen ze wel hun magische veranderglans. Dat komt door het befaamde Peter en de Wolf effect. Dat is iets vaak roepen zonder dat het waar en werkelijk is, waardoor het niet langer wordt geloofd. Het werknemers angst proberen aan te jagen zegt veel over de kwaliteit van het hedendaagse management. Want wie heeft de kleine vlammetjes doen opflakkeren of zelf aangestoken? Dat kan alleen het management zijn dat niet langer weg komt met het blussen van reguliere brandjes. Doordat er niet tijdig en adequaat is ingegrepen wordt elk vuurtje vanzelf een onbedwingbare inferno. Geen wonder dat medewerkers het management de schuld geven van de veenbrand die uit de klauwen loopt. In hun ogen heeft het management gefaald. Hierdoor groeit de argwaan en vergroot het de kloof tussen beiden. Kortom, wie speelt met een brandend platform, brandt meestal de eigen vingers.