De ABN AMRO cultuur veranderen?

Er is de nodige commotie over vaste inkomensverhoging van een ton voor bijna alle leden van de Raad van Bestuur van ABNAMRO. Dat hogere vaste salaris is een compensatie voor de bonus die de top tot 2011 kreeg. In ruil voor het afzien van die bonus konden de toplieden voortaan rekenen op een jaarlijkse verhoging van het vaste salaris. In 2012 en 2013 zagen ze daar vanaf, maar voor 2014 hebben ze het wel gekregen, vandaar……

Als je een beetje op de hoogte bent van de internationale standaarden voor bankbestuurders dan valt voor de redenering dat dit slechts een bescheiden compensatie is voor het wegvallen van grote bonussen wel enig begrip op te brengen. Niet echter terwijl het personeel al een paar jaar op de nullijn zit en de bank nog steeds in staatshanden is, omdat ze hun zaken niet voor elkaar hadden.

De top van de bank zou zich bewust moeten zijn van veranderende tijden, waarbij het vertrouwen in de integriteit van banken bij klanten nagenoeg is verdwenen. Zeker na gebleken grenzeloze zelfverrijking o.a. door verkoop van vaak waardeloze of zelfs verliesgevende producten en de massale steun die de belastingbetaler heeft moeten geven na dit wanbeleid.

De eerst verantwoordelijke om de gewenste cultuuromslag tot stand te brengen is de Raad van Commissarissen die ervoor moeten zorgen dat de juiste topmensen worden benoemd om weer tot een door stakeholders gedragen beleid te komen.

Die Raad van Commissarissen bestaat echter voornamelijk uit leden die gepokt en gemazeld zijn in het oude kapitalistische systeem en daarmee uit mensen die weinig begrip zullen hebben voor de noodzaak van een wijziging in de cultuur bij banken. Die leden zijn Rik van Slingelandt, Peter Wakkie, Hans de Haan, Steven ten Have, Bert Meerstadt, Marian Oudeman, Annemieke Robeek en Olga Zoutendijk.
Laten we de CV’s per lid even kort onder de loep nemen.

• Rik van Slingeland, voorzitter, met een indrukwekkend bankverleden. Via de Nationale Investeringsbank, treasurer bij Rijn Schelde Verome, CFO van Verolme Estalerons (Brazilië) en Rodamco werd hij uiteindelijk van 1989 tot 2006 directeur en later lid van de Raad van Bestuur van Rabo
• Peter Wakkie, vice-Voorzitter, knuffel advocaat gedurende dertig jaar van de haute finance bij De Brauw & Blackstone, daarna nog zes jaar lid van de Raad van Bestuur van Ahold om de fraudezaak te helpen oplossen
• Hans de Haan, vijf en dertig jaar werkzaam geweest bij Ernst&Young als accountant, vooral voor banken, tevens ‘risk en verslagleggingspecialist’
•  Steven ten Have, strateeg bij Berenschot en later bij zijn eigen bureau Ten Have Change Management, tevens hoogleraar aan de VU. Mislukt voorzitter bij Ajax
• Ben Meerstadt, oorspronkelijk adviseur bij McKinsey, Consult Marketing en Young & Rubicam. Vanaf 2001 als directeur en president directeur bij NS, een bedrijf dat hij nooit onder controle kreeg. Sinds 2014 voorzitter van Wijngroep Baarsma
• Marjan Oudeman, erkend top ‘Excuus Truus’ van de old boys, meer dan dertig jaar in juridische, financiële en commerciële functies bij Hoogovens/ Corus, eindigend als topvrouw van Corus Nederland. Daarna nog twee jaar in een topfunctie bij AkzoNobel
• Annemieke Robeek, sinds 1997 hoogleraar bij Nijenrode met verschillende aandachtsgebieden als strategie, technologie en complexe vraagstukken medeoprichter van instituten Open Dialogue en XL Labs gericht op innovatieve ecosystemen. Als zodanig een beetje een vreemde eend in de bijt
• Olga Zoutendijk , vijftien jaar werkzaam bij AbnAmro als zaken bankier en als plaatselijk CEO te Dublin, Australië en Lissabon. Daarna als general manager en lid van het executieve comité bij Westpac Banking in Australië Tenslotte tussen 2007 en 2011 in allerlei topfuncties bij Standard Chartered in Hong Kong.

Wat opvalt is dat al deze leden, behalve wellicht Annemarieke Robeek, nauwe banden hadden met banken zoals ze zich sinds de negentiger jaren hebben ontwikkeld. Dit leidde alles bijeen tot de crisis tussen 2008 en 2014, niet alleen bij banken maar ook bij accountants en advocaten.

Als je, zoals de staat, enig aandeelhouder bent dan had je ervoor moeten zorgen dat de aloude ‘ons kent ons’ cultuur radicaal was doorbroken. Dat heeft men niet alleen nagelaten, maar erger, er zitten nu bestuurders die zelfs de schijn niet ophouden dat het anders moet.

De volkswoede moet zich dus keren tegen de overheid, die foute mensen bij banken heeft laten zitten en zelfs enige politici als Gerit Zalm en Joop Wijn in het bestuur heeft geparachuteerd. De regering, minister Dijsselbloem voorop huilt nu met de wolven in het bos, maar moet in de spiegel kijken. Het is nog niet te laat: vervang tweederde van de Raad van Commissarissen en stel de beursgang minstens een jaar uit om eerst orde op zaken te stellen voordat de bank weer ongecontroleerd door de staat op de burgers wordt losgelaten. Dat is dan gelijk een waarschuwing voor de concurrentie.