Waarom het glas half leeg is...

Positief denken is verplicht geworden. Problemen zijn uitdagingen, in tegenslag schuilen kansen en laten we niet vergeten dat het glas half vol is, niet half leeg. Het zijn wijsheden die vooral vanaf de zijlijn worden geroepen. Er is echter een belangrijke reden waarom het glas vaak half leeg lijkt.

Wat is belangrijker, een banaan aan een boom of een tijger in de bosjes? Er is altijd wel weer een andere banaan, maar als het tegenzit is die tijger het laatste wat je ooit ziet. In onze evolutie was negatieve informatie veel belangrijker dan positieve. Kansen komen wel weer, maar problemen kunnen fataal zijn. Evolutie heeft er daarom voor gezorgd dat onze hersenen negatieve informatie op een andere manier verwerken dan positieve. Obstakels, problemen en gevaren krijgen een royale voorkeursbehandeling tussen onze oren. Deze voorkeursbehandeling zien we overal in terug. Mensen onthouden bijvoorbeeld negatieve ervaringen beter, herkennen boze gezichten sneller dan blije en we hebben ook meer negatieve dan positieve soorten emoties.

Gezond denken
Onze negatieve kijk zou je kunnen vergelijken met de voorkeur voor zoet en vet eten. Beide soorten eten zijn schaars in de natuur, maar bevatten wel belangrijke voedingsstoffen. Een sterke voorkeur voor zoet en vet eten hielp ons daarom te overleven. Maar dat was natuurlijk voor McDonalds. Nu leidt zoet en vet eten alleen tot overgewicht. De (nu) ongezonde voorkeur zit ingebouwd, daar kunnen we weinig aan doen. Wat we natuurlijk wel kunnen, is beter opletten wat we eten. Negatief denken zit op dezelfde manier in in ons systeem gebouwd, en ook dit is een voorkeur die in onze moderne tijd niet meer echt functioneel is. Onze problemen zijn meestal minder fataal en positief denken werkt in onze moderne wereld daarom beter dan in de oertijd. Maar het is niet iets dat vanzelf gaat. Net als gezond eten vergt het discipline en bewust leven. Toch is het goed enigszins terughoudend te zijn met wijsheden.

Stuurlui helpen
De beste stuurlui staan niet voor niets aan wal. Wanneer je zelf niet in de situatie bevindt en er dus niet direct door geraakt wordt, is het eenvoudig te zien dat het glas half vol is. De perceptie van degene die aan wal staat, is fundamenteel anders. Dat maakt het makkelijk praten. Voor de persoon in kwestie zijn motiverende kreten over glazen en kansen vaak een dooddoener. Een beetje zoals iemand met overgewicht vertellen dat je rauwkost ook als lekker kunt zien. Het is daarom beter hulp te bieden dan wijsheid.