Vrouwelijk leiderschap

Op vrijdag 8 maart jongstleden organiseerde Avans ondernemerscentrum een symposium over vrouwelijk leiderschap. 10 vrouwen met heel verschillende achtergronden vertelden en presenteerden over hun bijdrage aan vrouwelijk leiderschap.

Chazia Mourali (vooral bekend van tv als ‘pittige’ presentatrice) trapte af met de vraag waarom vrouwelijke muziekcomponisten zo weinig bekend zijn. Ze haalde Louise Farrenc (1804 – 1875) als voorbeeld aan die in haar tijd beroemd was, maar anno 2013 nagenoeg onbekend is bij het grote publiek. Marja Kamsma (lid raad van bestuur Avans Hogeschool) startte haar betoog door vrouwelijk leiderschap als een non-issue te verklaren. Volgens haar gaat het vooral om leiderschap zonder daar het ‘bijvoeglijk naamwoord mannelijk of vrouwelijk aan te koppelen.’ Jacqueline Zuidweg (zakenvrouw van het jaar in 2012) ging verder door uit te leggen dat vrouwelijk leiderschap begint met vertrouwen hebben in jezelf en dat het vooral een kwestie is van doen. Ceylan Weber (expert op het gebied van (vrouwen)emancipatie en islam) gebruikte de harem als metafoor waarmee ze duidde dat oosterse mannen hiermee proberen de ruimte van vrouwen fysiek te beperken. In het westen dicteert de man de vrouw – ook nu nog – door te bepalen hoe vrouwen eruit moeten zien. Hierbij gebruikte ze als voorbeeld de mode-industrie die vrouwen onderwerpt door het opleggen van een vrouwelijk ideaalbeeld. Heather Höpfl (hoogleraar managementpsychologie aan de universiteit van Essex) stelde de vraag waarom het management in organisaties zoveel bezig is met de toekomst (strategie) en zich zo weinig bezig houdt met het nu. Ze vindt dat het management in organisaties meer ‘motherhood’ moet tonen in plaats van bezig te zijn met key performance indicatoren. Jeanet Bathoorn (adviseur social media) gebruikte social media om het verschil tussen mannen en vrouwen uit te leggen. Vrouwen gebruiken social media om ‘met elkaar te kletsen’. Mannen doen vooral zenden was haar kernachtige samenvatting.

Het tweede deel van het symposium was een vraag en antwoordsessie. Mietta Groeneveld (kolonel bij de landmacht) gaf aan niet te geloven in gemiddelden. ‘Maak gebruik van je vrouw-zijn in een mannenwereld’ is haar credo. Blanca Vergara (zelfstandig ondernemer) had een management-toppositie maar voelde zich niet gelukkig. Ze kon zichzelf niet verenigen met wat ’management’ is. Als voorbeeld gebruikte ze een directievergadering georganiseerd in een (erg) duur restaurant. Het te bespreken onderwerp was: bezuinigingen in de organisatie. Nu is Blanca vooral CEO van haar eigen leven. Marja Flory (Academic Director van het programma ‘promoveren in deeltijd’ bij de Erasmus Universiteit) vindt dat het taalgebruik in organisaties (te) mannelijk is. Hanneke van Gompel (zelfstandig ondernemer) heeft 15 jaren bij IBM gewerkt (tot 2001). Hanneke vindt dat we ‘teveel in ons hoofd zitten’ en daardoor ‘van onszelf en onze gevoelens vervreemd raken.’

10 vrouwen met 10 (totaal) verschillende interpretaties van vrouwelijk leiderschap. Een kleurrijke verzameling dus waar moeilijk een eenduidige definitie uit is af te leiden. Wat als rode draad door de presentaties en de vraag en antwoordsessie liep was de term rolmodel. Blijkbaar zijn (positieve) voorbeelden nodig om invulling te kunnen geven aan vrouwelijk leiderschap. Wat verder opviel was dat in meerdere presentaties de man gebruikt werd om vrouwelijk leiderschap te positioneren. In sommige gevallen werd de man zelf als ‘vijand’ of voorbeeld van slecht of verkeerd leiderschap neergezet.

Op het bijzonder interessante symposium waren 200 – 300 aanwezigen. Er was echter slechts 'een handjevol mannen’ onder de deelnemers. Vrouwelijk leiderschap lijkt dus iets te zijn dat vooral vrouwen bezighoudt?