Geen verklaring omtrent het gedrag

Werkgevers vragen vaker om een Verklaring Omtrent Het Gedrag (VOG). De laatste weken waren het de jeugdzorg en de kinderdagverblijven die weer eens aan de bel trokken. Het voornemen is om de VOG voor werknemers in bijvoorbeeld de jeugdzorg wettelijk vast te leggen. Ook andere sectoren kennen inmiddels registers waar de kleine boefjes worden gemeld. Moeten we daar nu allemaal zo blij mee zijn?

In principe kun je natuurlijk geen bezwaar hebben tegen een toets van nieuw personeel dat straks voor jouw kleine kinderen of zorgvragende ouders moet zorgen, de kassa in je winkel moet beheren en de dure pakjes van Bol.com moet bezorgen.

En, wat moet er gebeuren als steeds meer jonge werknemers die VOG niet krijgen? We hebben ze hard nodig. De criminaliteit onder jongeren was groot, maar neemt gelukkig iets af. In totaal is zo’n 20 procent van alle Nederlandse jongens onder de 22 jaar in aanraking geweest met de Politie voor winkeldiefstal, openbaar geweld, heling en vandalisme. Helaas is de recidivekans hoog. In de grote steden, en onder bepaalde groepen jongeren, is het probleem nog veel groter.

Steeds meer sollicitanten in retail, horeca en logistiek kunnen geen Verklaring Omtrent Gedrag (VOG) overleggen.

Onoplosbaar?
De overheid heeft vele jeugdprojecten opgezet om jongeren op het rechte pad te brengen. Maar helaas zonder resultaat. Meestal vallen de jongeren na enige tijd weer in de criminaliteit. Het lijkt onoplosbaar.

Maar, wat betekent dit nu voor bedrijven. Volgens Nationale Nederlanden heeft bijna 4 van de 10 ondernemers te maken met stelende medewerkers. Alleen al de transportsector leidt elk jaar een half miljard schade door diefstal volgens verzekeraar TVM.

Om die risico’s in de greep te houden vragen werkgevers om een VOG en worden boefjes geregistreerd in waarschuwingsregisters. Voor hun blijft de poort dicht.

Goed gedrag
Een VOG geeft aan dat het gedrag van de medewerkers geen belemmering vormt voor een bepaalde functie, bijvoorbeeld wanneer iemand omgaat met vertrouwelijke gegevens, kwetsbare personen, geld of goederen.
Je krijgt een VOG als uit onderzoek blijkt dat je geen strafbare feiten op je naam hebt staan. Ben je wel in aanraking geweest met Justitie, dan wordt bekeken hoe bezwaarlijk dit is. Niet alle strafbare feiten leiden tot het niet verstrekken van de VOG.

Veel sectoren maken zich zorgen over een mogelijk personeelstekort. Dat probleem wordt steeds nijpender. Stel je eens voor dat een deel van je personeel de VOG niet krijgt? Of, dat een personeelslid alsnog in aanraking komt met de Politie. Dan maar terugvallen op Poolse uitzendkrachten en de jongeren zonder VOG thuis op de bank laten zien? Maatschappelijk onverantwoord.

Ik ben nieuwsgierig welke bedrijven in hun personeelsbeleid hieraan aandacht besteden? Wie werkt met de Recidive InschattingsSchalen (RISc) die helpen bij een analyse van de echte risico’s bij een medewerker zonder VOG. Wie traint leidinggevenden in het omgaan en begeleiden van de boefjes op de werkvloer? Welke uitzendbureaus werken nu al samen met de Reclassering bij het werven, selecteren en begeleiden van medewerkers? Gedrag kun je immers veranderen met drang en dwang. Dat is maatschappelijk wel verantwoord.

Reclassering
Het zittende kabinet vindt dat daders in hun eigen omgeving moeten worden aangepakt. In hoeverre zou het bedrijfseven daarin een rol kunnen vervullen?
Het is tijd voor de eerste MKB Nederland-cursussen ‘Boefjes voor Dummies’, snuffelstages voor managers in de jeugddetentie en met mede-ondernemers van het VNO-NCW een dag op stage met straatcoaches.

Het is hard nodig nu al bijna een kwart van de nieuwe medewerkers iets op zijn kerfstok heeft.

Walther Ploos van Amstel.