Gartner heeft Apple al jarenlang erkend als de maatstaf voor wereldwijde supply-chain-excellentie. Vanaf 2007 stond Apple consequent bovenaan in de Supply Chain Top 25 van Gartner, dankzij een ongeëvenaarde integratie van design, productie en logistiek. In 2013 plaatste Gartner Apple in de “Supply Chain Masters Hall of Fame” na zeven opeenvolgende eerste plaatsen. Gartner schrijft Apple’s succes toe aan het “orchestrator”-model: de end-to-end-integratie, nauwe samenwerking met leveranciers en het vermogen om nieuwe producten wereldwijd razendsnel op te schalen.

Patrick McGee levert een meeslepend, goed leesbaar boek over de geschiedenis van Apple. Voor supply chain en operations managers is Apple in China minder een politiek pamflet en meer een blauwdruk van hoe maakstrategie, inkoopmacht en ecosysteemontwerp een bedrijf van de rand van faillissement in de jaren ’90 naar een beurswaardering van 3 biljoen dollar konden stuwen. En concurrenten als Samsung en Huawei op afstand hield.

McGee tekent Apple’s mars van opportunistische outsourcing naar een strak gechoreografeerd wereldwijd netwerk met China als onmisbare hub. De vroege hoofdstukken laten zien waarom Apple niet kon winnen op pc-economics: maatwerkonderdelen, beperkte volumes en zwakke zichtbaarheid maakten het kwetsbaar voor Dell-achtige efficiëntie. De oplossing was niet simpelweg “goedkopere arbeid”, maar een nieuw operating model: vendor-managed inventory, nul-voorraadambities en meedogenloze focus op maakbaarheid, getemperd door Jony Ive’s ontwerpambitie en Tim Cook’s operationele discipline.

De Foxconn-hoofdstukken zijn excellent. Je ziet hoe een tweederangs Taiwanese OEM Apple’s uitvoeringsmotor werd door radicale flexibiliteit te bieden, verticale integratie rond Apple-lijnen en een ongekend “all-in-one campus”-model. Apple’s Manufacturing Design-teams embedden on-site, co-ontwikkelden processen en financierden gespecialiseerd gereedschap en machines. McGee noemt het resultaat “Chinafication”: niet alleen assembleren in China, maar het mede ontwikkelen van de machines, methoden en toeleverketens die ingewikkelde, moeilijk te automatiseren designs op krankzinnige schaal en snelheid mogelijk maakten.

Voor praktijkmensen zijn de inzichten over macht en prikkels het meest waardevol. McGee fileert de “Apple Squeeze”: multivendor-redundantie, door Apple ingekochte inputs en kostentransparantie die leveranciers naar flinterdunne marges duwden terwijl ze Apple’s volatiliteit absorbeerden. De beloning voor leveranciers was niet de prijs; het waren leren en schaalgrootte volume. Het onbedoelde gevolg: technologieoverdracht op een schaal die hielp een formidabele Chinese smartphone-industrie te laten ontstaan.

McGee is ook realistisch over kwetsbaarheid. Hij kwantificeert Apple’s buitengewone afhankelijkheid van China, verkent vervolgens “Plan B”-stappen naar Vietnam en India, en de harde grenzen aan ontkoppeling wanneer toeleveranciers, kennis en productiecapaciteiten nog steeds in China zitten. De productie van chips door TSMC in Taiwan betekent geopolitieke concentratie; één single point of failure voor ’s werelds meest geavanceerde chips.

Het boek biedt concrete handelingsperspectieven: breng design en operations eerder samen, bezit kritische proces-IP ook als je geen fabrieken bezit, benut leveranciersconcurrentie zonder hun te slopen, meet veerkracht op elk niveau in de supply chain, niet alleen bij eindassemblage, en behandel geopolitiek als kernvariabele in de supply chain, niet als externaliteit. En niet in de laatste plaats: pas je steeds aan aan nieuwe omstandigheden.

Apple in China is dat zeldzame managementboek dat zowel entertaint als inspireert. Supply chain professionals vinden hier een handleiding voor ecosysteem-orkestratie, over hoe je snelheid en schaal bouwt zonder zelf de capaciteiten op te bouwen, en wat je moet wanneer één land de ruggengraat van je waardecreatie wordt. Warm aanbevolen.

Walther Ploos van Amstel.