Je hoeft niet ziek te zijn om beter te worden!

We kunnen allemaal beter worden in en op ons werk. We kunnen van een 5-je een 6-je worden, maar ook van een zeven of een acht. Tot nu toe is vanuit HR-beleid en gezondheidsmanagement teveel de aandacht uitgegaan naar de vijf procent zieke of disfunctionerende werknemers en te weinig naar de overige 95 procent.

Het gaat niet alleen om het bestrijden en voorkomen van ziekte en uitval, maar ook om het bevorderen van welzijn, employability en gezondheid. Dat vraagt om een personeelsbeleid dat gericht is op het bevorderen van vitale werknemers in een vitale organisatie. Vitaliteitsmanagement gaat om het versterken van mensen en organisaties. Het behelst alle activiteiten van organisaties om hun medewerkers vitaal te houden zodat ze langer met plezier en gezond doorwerken en tijdens hun loopbaan optimaal functioneren. Een zeer actueel onderwerp, zeker nu de overheid verlangt dat mensen gezien de vergrijzing van de bevolking en de dreigende schaarste op de arbeidsmarkt langer doorwerken.

Vitaliteitsmanagement

Vitaliteitsmanagement legt dwarsverbanden tussen bestaande activiteiten als arbo- en verzuimbeleid, gezondheids- en hr-beleid. Het gaat dus een stuk verder dan gezond voedsel in de kantine en bedrijfsfitness. Het is een mix van aandacht voor de fysieke fitheid van de werknemer en zijn geestelijk gezondheid. Je moet immers als werknemer tot op hogere leeftijd met plezier en gemotiveerd aan het werk zijn, ofwel duurzaam inzetbaar zijn. Hiervoor zijn niet alleen HR-maatregelen zoals scholing en mobiliteit, maar ook Arbomaatregelen nodig. Zowel HR-instrumenten als functioneringsgesprekken, training en opleiding, functieaanpassing, flexibele arbeidsvoorwaarden en mobiliteit als Arbo- en gezondheidsmanagement. Dat vereist ook nieuwe organisatievormen die recht doen aan de kennis, het initiatief en het verantwoordelijkheidsbesef bij werknemers, naast een gedragsverandering van de medewerker.

Gezamenlijk verantwoordelijk voor vitaliteit

Iemand die al 20 of 25 jaar alles weet van één bepaalde functie of handeling, moet zich volgens mij ernstig afvragen of hij niet wat anders moet doen voordat zijn taak overbodig wordt. Ik vind dat je ook zelf ervoor moet zorgen dat je aantrekkelijk blijft voor de arbeidsmarkt. Een profvoetballer of ballerina weet ook al aan het begin van zijn carrière dat die rond het 35ste levensjaar voorbij kan zijn. Als een werknemer daar niet uit zichzelf over nadenkt, zou zijn werkgever hem die spiegel moeten voorhouden. Vitaliteit is een gezamenlijke verantwoordelijkheid van werknemer en werkgever.
Ook Minister Kamp erkende dit in zijn brief over het Vitaliteitspakket: “We moeten er met elkaar voor zorgen dat mensen gezond, vitaal en productief tot aan de pensioenleeftijd kunnen blijven werken.” Met elkaar bedoelt hij in eerste instantie de werknemer, in samenspraak met de werkgever. Daar ligt volgens hem de primaire verantwoordelijkheid voor het realiseren van duurzame inzetbaarheid. In tweede instantie noemt hij de rol van de sociale partners en de overheid.

Cruciaal is hoe werkgevers en werknemers vorm kunnen geven aan de gezamenlijke verantwoordelijkheid voor vitaliteit. Zo blijkt uit mijn onderzoek dat een langdurig zieke werknemer die zelf actief is en initiatieven neemt, een grotere kans heeft op succesvolle re-integratie.

Hoe vitaal blijven

Wat kunt je als werknemer doen om zo vitaal mogelijk te blijven?
– Werk aan een goede gezondheid
– Beweeg goed, eet gezond en neem voldoende rust
– Zoek werk dat past bij jouw mentale en fysieke gestel
– Zorg dat je je blijft ontwikkelen en uitdaging in je werk houdt
– Ga voor werk waarin je kunt samenwerken en waar je er toe doet
– Maak dat je de juiste competenties hebt en houdt.