In de discussies over stadslogistiek gaat het steevast over de last-mile: zero-emissiezones, drukke woonwijken en binnensteden die schreeuwen om schoner, veiliger en slimmer verkeer. Natuurlijk blijven bundeling door transporteurs, samenwerking met groothandels en stadshubs essentieel om die laatste kilometers betaalbaar en leefbaar te maken. Maar wie goed kijkt, ziet dat het echte probleem stroomopwaarts ontstaat. De hele keten moet kloppen; van first-mile tot last-mile.

De last-mile wordt de komende jaren professioneel ingericht door gespecialiseerde partijen. Regionale ontkoppeling van first- en last-mile is logisch: lange-afstandsvervoerders hebben straks simpelweg niets meer in de stad te zoeken. Ruimte is schaars, emissievrij transport vraagt om de expertise van logistieke professionals en de stedelijke leefbaarheid staat op één.

Maar dan komt de cruciale vraag:
Hoe organiseren we de first-mile voor alle tijdkritische kleine zendingen richting professionele stadshubs voor bouw, retail, horeca, kantoren en e-commerce? In sectoren als horeca en food praten we over duizenden leveranciers die vers, snel en volledig moeten leveren. De duizenden partners van Bol Plaza en Amazon zitten met dezelfde uitdaging: hoe bundel je talloze kleine zendingen die in dezelfde tijdsvensters de stad in moeten? De planning van die collectieroutes bepaalt straks het succes van stadshubs en groothandels. Dat vraagt om papierloze processen en perfect zicht op OTIFNENC-prestaties.

De sierteelt laat zien hoe het kan
De bloemen- en plantensector heeft deze omslag al doorgemaakt. Waar vroeger grote volumes naar één veiling gingen, levert de kweker nu meerdere keren per dag kleine volumes aan talloze afnemers. De keten is fijnmaziger, sneller en veel complexer geworden.

Slimme vervoerders spelen daar al op in. Denk aan modellen zoals in de sierteelt (Floriway kent taxi-achtige flexdiensten) naast een vaste busdienst met vaste routes en vaste tijden. Met realtime aan- en afmeldingen, papierloze processen en samenwerking binnen de sector ontstaat een robuust en schaalbaar systeem.

Kans: een nieuw first-mile ecosysteem
De omslag in stadslogistiek leidt onvermijdelijk tot meer fijnmazigheid en dynamiek. Wat we nodig hebben zijn grootschalige, duurzame collectiesystemen voor de first-mile die net zo flexibel te boeken zijn als een taxi, maar met de betrouwbaarheid van lijnvervoer. Data wordt het hart van het systeem: dynamisch plannen, capaciteit delen en slimme koppelingen met stadshubs.

Dit is geen business-as-usual meer. Het vraagt innovatie in technologie, samenwerking en organisatie in “stuff én fluff”. De partijen die dit begrijpen, worden de winnaars van de nieuwe stedelijke logistiek.

Walther Ploos van Amstel.