Vertrouwen kun je niet geven!

Vertrouwen geven wordt gezien als een belangrijke vaardigheid voor leidinggevenden, verkopers, artsen, etc. Vertrouwen kun je zien als de smeerolie van elke relatie. Zonder vertrouwen lopen relaties vast. Vertrouwen heeft iets ongrijpbaars. Onlangs poogde Rutte er gemakkelijk mee weg te komen door te zeggen dat de bevolking opnieuw vertrouwen dient te geven aan Rutte IV. Op deze wijze wordt vertrouwen gedegradeerd tot iets verhandelbaars. Zo van, dat als je het geeft, je het terug krijgt. Dit is een te simpele voorstelling van vertrouwen.

 Vertrouwen geven is als afschuiven

Je kunt het vergelijken met delegeren versus afschuiven. Hiermee kun je “vertrouwen geven” vergelijken met afschuiven. Net als met afschuiven is vertrouwen geven een inhoudsloze handeling. Want wat geef je dan? Geef je dan blijk van desinteresse of niet geïnteresseerd zijn in wat een ander beweegt? Wil je je er gemakkelijk vanaf maken? Wil je niet bekwamen in het bouwen aan vertrouwen? 

Vertrouwen kun je opbouwen in 4 niveaus

Vertrouwen is geen transactie maar een werkvorm. Vertrouwen dien je op te bouwen. Hoe doe je dat? Een hiërarchie van 4 niveaus kunnen je hierin helpen. Neutraal vertrouwen ligt aan de basis en onvoorwaardelijk vertrouwen zit aan de top van deze hiërarchie. 

• Neutraal vertrouwen:
  Als je iemand leert kennen, is het normaal dat je hem of haar niet zomaar vertrouwt. Je kunt de persoon leuk of aardig of prettig gezelschap vinden. Dat zijn positieve eigenschappen. Je hebt interesse in die persoon met positieve eigenschappen maar in wezen verdient die persoon nog geen vertrouwen.
  Mensen zijn geneigd om sympathiek gedrag te verwarren met betrouwbaarheid.
  In onderzoeken hoe juryleden in de rechtbank getuige-deskundigen ervaren, scoorden de getuigen die als sympathiek werden aangemerkt, hoger op de betrouwbaarheid schaal. Sympathiek gedrag wordt verward met betrouwbaarheid. Als we een sympathieke uitstraling gelijkstellen aan betrouwbaarheid, levert het tien tegen één een teleurstelling op. Je kunt beter neutraal vertrouwen hebben dan iemand te snel vertrouwen.
• Contractueel vertrouwen
  Op dit vertrouwensniveau leg je de focus op het bereiken van een korte termijn doel. Als je de rekening van een etentje betaald en de ander belooft je terug te betalen, vertrouw je er op dat iemand dat zal doen. Contractueel vertrouwen is nuttig. Het is wat ons verbindt met de meerderheid van de mensen die we ontmoeten. We dienen wel alert te blijven. Hogere verwachtingen van iemand die jou alleen contractueel vertrouwen toont, is in het gunstigste geval voorbarig, maar kan ook regelrecht riskant zijn.
• Wederzijds vertrouwen
  Je brengt contractueel vertrouwen naar een hoger niveau als je iemand helpt in de gegronde verwachting dat hij of zij in de toekomst hoogstwaarschijnlijk hetzelfde voor jou zal doen, in wat voor vorm dan ook. Terwijl contractueel vertrouwen afhangt van een specifieke transactie die beide partijen vooraf bepaald hebben, is wederzijds vertrouwen veel opener. Je kan het ook in een andere vorm terug krijgen. Dit niveau willen mensen graag bereiken. In goede vriendschappen wordt dat vaak bereikt.
• Onvoorwaardelijk vertrouwen
  Het hoogste niveau van vertrouwen is onvoorwaardelijk vertrouwen. Je hebt een vertrouwen bereikt waarin je geen voorwaarden meer aan verbindt. Met authentieke mensen kun je doorgaans dit niveau bereiken. Deze mensen zijn innerlijk integer. Ze weten dat onvoorwaardelijk vertrouwen zorgt voor de grootste impact die ze willen realiseren in hun leven. Ze zijn toegewijd aan hun missie. Vertrouwen schaden past niet in hun straatje.

Forceer het niveau van vertrouwen niet

Wees tevreden met neutraal vertrouwen in iemand. Accepteer mensen zoals ze zijn. Plaats ze niet hoger dan ze op dit moment waarmaken. Want dat geeft stress en teleurstellingen. Geef mensen de kans om te groeien en te bewijzen dat ze meer kunnen betekenen dan op dit moment. Langdurige vertrouwensrelaties ontwikkelen zich als ze op natuurlijke wijze kunnen groeien. 

Vier typen vertrouwen

Om meer grip op vertrouwen te krijgen kunnen deze vier typen in vertrouwen je helpen:

1. Deskundigheid: Iemand die kennis van zaken heeft. Die we op zijn of haar mening en advies kunnen vertrouwen. Deze persoon heeft de juiste vaardigheden om jouw probleem op te lossen en is een expert of autoriteit op een bepaald gebied. Je kunt hen vertrouwen op hun expertise.
2. Zorgzaamheid: Je hebt het gevoel dat iemand oprecht om je geeft. Echte zorgzaamheid betekent dat er wordt gedacht aan wat voor jou het beste is. Niet wat voor de ander het beste is. Deze persoon maakt zich sterk voor jouw welzijn, niet voor jouw succes. Je kunt hen vertrouwen om hun zorg.
3. Karakter: Karaktervolle mensen hebben een sterk moreel kompas en een zuiver, consistent waardepatroon. Karakter is vooral enorm belangrijk als je een onderling afhankelijke relatie hebt. Deze mensen zijn integer, wat betekent dat ze doen wat ze zeggen. Ze hebben een goede reputatie, krachtige overtuigingen en geven nuchter advies. Je kunt hen vertrouwen op hun woord.
4. Consistentie: Mensen die consistent zijn, hoeven geen topexpert of moreel hoogstaand te zijn, of enorm veel van je te houden. Maar je kunt op hen rekenen. Ze zijn aanwezig en beschikbaar als je hen nodig hebt. Ze hebben je altijd door dik en dun gesteund. Je kunt hen vertrouwen op hun aanwezigheid.

Het kan je helpen om het vertrouwen in iemand te benoemen volgens een van de 4 typen. Zo kun je bijvoorbeeld iemand vertrouwen op zijn deskundigheid maar niet op zijn consistentie. Dit benoemen zorgt voor duidelijkheid en een kans om het vertrouwen verder te ontwikkelen. Je zegt dan niet; ik vertrouw je niet maar je zegt; ik vertrouw op je deskundigheid maar niet op je consistentie. 

Vertrouwen dien je elke dag te oefenen

Vertrouwen verdient permanente aandacht. Doe je dat niet, dan verwatert het. Het is nooit af, je ontwikkelt en bekrachtigt vertrouwen elke dag door:

• Beloftes te doen en na te komen (contractueel vertrouwen)
• De mensen van wie je houdt, oprechte complimenten en opbouwende kritiek te geven, waarbij je alles op alles zet om steun te bieden (wederzijds vertrouwen)
• Iemand terzijde te staan, ook in slechte tijden of als hij of zij een fout heeft gemaakt of een vorm van hulp nodig heeft die jou veel tijd kost (onvoorwaardelijk vertrouwen).

Laten we “vertrouwen geven” vervangen door “werken aan vertrouwen”. Dan zal het aantal teleurstellingen in vertrouwen aanzienlijk dalen. Dit zal de organisatie goed doen.

Bron: Denk als een monnik