Transformeren vraagt om een andere kijk

Het lijkt wel alsof de dynamiek in en rond organisaties steeds groter wordt. Als organisatie speel je daar op in door andere manieren van werken te proberen en in te voeren.  Agile, zelfsturing of zelfcoördinatie zijn manieren om meer flexibiliteit en wendbaarheid te creëren. Al deze concepten doen een onwijs beroep op vaardigheden van mensen.

Vaak zit er een grens aan de effecten van de gekozen concepten. Om die grens te verleggen, moeten én kunnen we meer uit het menselijk kapitaal halen. Het besef dat ‘oude’ manieren van ontwikkelen passen bij ‘oude’ manieren van organiseren, helpt daarbij.

Strategische context

Door bijvoorbeeld een Strategisch Personeelsplan (SPP) te maken, wordt duidelijk welke vaardigheden we van medewerkers vragen. Wanneer wendbaarheid en aanpassingsvermogen (agility)  en werken met data en kunstmatiger intelligentie (AI) opduiken in dergelijke strategische vergezichten, is het goed om alert te zijn. Het is waarschijnlijk dat bestaande manieren van werven, selecteren en ontwikkelen (HRD) niet voldoende zijn om passende vaardigheden aan boord te krijgen.

Benut onzichtbaar ontwikkelpotentieel

Veel organisaties hebben het gevoel dat hun medewerkers de grenzen van hun ontwikkelpotentieel hebben bereikt. Ook wanneer talentmanagement wordt ingezet of meer wordt gekeken naar drijfveren, is het gevoel dat er een onbalans is tussen de (toekomstige) vraag en aanbod van vaardigheden.

Organisaties kunnen enorm veel winnen met het inzicht dat mensen vrijwel al hun denken en handelen  baseren op onbewuste denkpatronen. Het inzichtelijk maken van deze patronen biedt een ongekend ontwikkelpotentieel. Vooral als we weten dat veel ontwikkelinstrumenten die we nu inzetten een beroep doen op het bewuste en de ratio.

Totdat je bewust wordt van het onbewuste, noem je het leven je lot.
(vrij naar Carl Gustav Jung)

De kracht van intuïtie én de ratio

Vrijwel alle competenties doen een beroep op het duo intuïtie & ratio. De mate waarin beiden zijn ontwikkeld, verschilt per persoon. Daarom is het ook zo lastig om competenties te ontwikkelen. Wat de een al van nature aan boord heeft, is voor de ander een hele uitdaging. Wat voor de een intuïtief goed voelt, vraagt van de ander een rationele onderbouwing. En juist daar zit enorm veel ontwikkelpotentieel.

Intuïtie is een waardevol zintuig dat ieder mens heeft. Intuïtie is vooral een krachtig onbewust denkproces dat evolutionair is ontwikkeld om beslissingen te nemen in situaties waar we niet over voldoende of juist over veel te veel informatie beschikken.

Onze ‘onderbuik’ is er op getraind om keuzes te maken en dingen te doen in situaties waar onze ratio het laat afweten.

Ratio is een waardevol instrument dat we erg op waarde schatten, hoewel het slechts een klein deel van ons denken en handelen beïnvloedt. Vooral onder druk van tijd en stress handelen we vaker op basis van intuïtie dan op basis van de ratio. En dat kan beter. Vooral als we beseffen dat onze intuïtie niet optimaal is ingesteld op te weinig en veel te veel data, onzekerheid en verschillende vormen van diversiteit.

Maak het onbewuste zichtbaar

Veel organisaties kunnen het ontwikkelpotentieel van medewerkers vergroten door bewuster om te gaan met de balans tussen intuïtie en ratio. Het omgaan met veel data, de inzet van kunstmatige intelligentie en het omgaan met opgaven met onzekere uitkomsten, wint aan kwaliteit als we bewust worden van de denkfouten die schuilgaan achter onze intuïtie. Maar ook de mogelijkheden die onze intuïtie biedt als we te veel afgaan op onze ratio.

Van lastig ontwikkelbaar naar zichtbaar groeien

De sleutel tot een groter ontwikkelpotentieel is het werken aan een balans tussen de intuïtie en de ratio. Veel successen en resultaten in organisaties en teams zijn gebaseerd op begrip, inzicht en evaluatie. Veel ongenoegen en ongemak daarentegen wordt veroorzaakt door onbegrip, het ontbreken van overzicht en de waan van de dag.

Aandacht voor de invloed van onze intuïtie en ratio op het proces én de resultaten van teams en organisaties zorgen voor een groter ontwikkelpotentieel. Vergelijk het met de ijsberg waarbij ook slechts 20% zichtbaar is, terwijl de kracht voor 80% onder water zit.

Ontwikkelpotentieel is als een ijsberg. Onder water zit het meeste...

Organisaties die de kracht en macht van het onbewuste inzetten, beschikken over een groter potentieel én weten beter hoe je transformaties en innovaties kunt vormgeven, sturen en realiseren.