Voor middenmanagers in dynamische sectoren zoals bouw, tech of zorg is tijd vaak een strijd. Deadlines, meetings en strategische doelen vullen je agenda, terwijl onverwachte crises je planning verstoren. Maar tijd is meer dan een klok die je opjaagt. Het is een energie die je kunt sturen met je aandacht en keuzes. Tijd is je aandacht in actie. Elke prioriteit die je stelt, bepaalt hoe je dag voelt en presteert. Laat je je meeslepen door de waan van de dag, dan voelt tijd scherp en chaotisch. Kies je bewust waar je je op richt, dan creëer je ruimte voor helderheid en resultaat.

“Tijd groeit met je focus, ordent zich rond prioriteiten en kalmeert met rust.”

Tijd als Jouw Strategische Tool

Veel middenmanagers ervaren tijd als een beperking, maar het kan je bondgenoot zijn. Je mindset – zoals “vandaag neem ik de leiding over mijn prioriteiten” – bepaalt niet alleen je acties, maar ook hoe je team functioneert. Externe factoren, zoals een plotselinge klantcrisis of een teamconflict, kunnen je flow verstoren. Toch kun je regie houden door je aandacht te richten op wat je wél kunt beïnvloeden. In momenten dat je “in de zone” bent, lijkt tijd te versmelten met je drive, en ontstaan oplossingen.

“Soms heb je van die races waarin alles klikt. Het voelt alsof de wereld langzamer gaat, en je precies weet wat je moet doen. In Brazilië 2016, in die regen, zag ik elke beweging van de auto’s voor me, elke gripplek op de baan. Het was alsof ik een seconde voorsprong had op de tijd zelf.”
– Max Verstappen

De drie dimensies van tijd

Krishnamurti onderscheidde drie vormen van tijd: kloktijd, biologische tijd en psychologische tijd.

• Kloktijd is objectief – de afspraken, deadlines en planningen.
• Biologische tijd volgt het ritme van je lichaam – je energie, je concentratie, je behoefte aan pauze.
• Psychologische tijd is subjectief – het zit vooral in je hoofd. Dit is de denkbeeldige tijd waarin je jezelf vertelt dat je nu nog niet goed genoeg bent, en pas oké bent als je iets hebt bereikt. Bijvoorbeeld: als je een deadline hebt gehaald, een doel hebt behaald of voldoet aan een bepaalde verwachting.

Deze psychologische tijd vreet energie. Je blijft dan hangen in gedachten over het verleden (“dat had beter gemoeten”) of de toekomst (“als ik dit af heb, dan voel ik me goed”). Maar zolang je daar vastzit, blijft je aandacht weg van wat nú belangrijk is.

Elimineer psychologische tijd

De energie die anders verloren gaat aan twijfels of zorgen, kun je dan inzetten voor je echte taken – de dingen die je in kloktijd kunt regelen. Dat geeft meer rust, meer grip en meer ruimte voor resultaten.

Vergelijk het met iemand die de liefde van zijn leven vindt. Vraag zo iemand hoe het voelt, en vaak zegt die: het is alsof ik thuiskom. Op dat moment valt psychologische tijd weg. Er is geen streven, geen haast, geen verwachting meer – alleen aanwezigheid, verbinding, rust en vrijheid. 

Diezelfde kwaliteit kun je brengen in je leiderschap, elke dag opnieuw. Niet geleefd worden door wat gisteren gebeurde of wat morgen moet, maar thuiskomen in het nu – en van daaruit keuzes maken.

Een Praktisch Voorbeeld: Regie in Actie

David, middenmanager in de bouw, leidde meerdere projecten die vastliepen door miscommunicatie en spanningen. In plaats van harder te gaan werken, besloot hij tijd strategisch te benaderen.

Elke ochtend nam hij vijf minuten reflectie: “Gaat mijn energie naar wat telt?” Zo stemde hij af op zijn biologische ritme en noteerde zijn dagdoel: “Vandaag zorgen we voor duidelijke projectafstemming.”

Voor een belangrijke teammeeting gebruikte David een tijdfilter. Alleen zaken die direct bijdroegen aan projectvoortgang kregen zijn aandacht. Andere verzoeken delegeerde hij. Daarmee hield hij grip op kloktijd en voorkwam hij dat psychologische tijd – twijfels of pleasen – hem overnamen.

Voor de meeting merkte hij innerlijke onrust op, veroorzaakt door een eerder teamconflict. In plaats van te blijven piekeren, bracht hij zijn aandacht terug naar het nu. Hij erkende kort de spanning: “Laten we ieders input meenemen om verder te komen.” De sfeer ontspande. De meeting bleef strak binnen 45 minuten, met heldere afspraken. Het resultaat: frisse ideeën, betere samenwerking en een versnelling van het project.

Drie Manieren om Tijd te Sturen

Hier zijn drie praktische tools om tijd als energie te gebruiken in je leiderschap, afgestemd op klok-, biologische en psychologische tijd:

1. Plan een Tijdpauze voor Reflectie
   Reserveer dagelijks vijf minuten, bijvoorbeeld na je ochtendkoffie, om te reflecteren. Vraag: “Gaat mijn energie naar wat nu telt?” Tune in op je biologische ritme: voel je je scherp of vermoeid? Merk je dat je afdwaalt naar piekeren (psychologische tijd)? Breng je aandacht terug naar het nu. Noteer één actie, zoals een meeting inkorten of een taak delegeren.
2. Gebruik een Tijdfilter voor Beslissingen
   Bij elk verzoek stel je de vraag: “Draagt dit bij aan mijn hoofddoel van vandaag?” Zo ja, plan het; zo nee, zeg nee of delegeer. Dit houdt je kloktijd helder en voorkomt dat psychologische tijd – zoals de neiging om te pleasen of te twijfelen – je beslissingen vertroebelt.
3. Sluit Af met een Tijdcheck
   Neem aan het eind van je dag twee minuten om te evalueren. Vraag: “Wat ging goed, en wat kan slimmer?” Merk je dat je ergens bleef hangen in psychologische tijd – bijvoorbeeld te lang gepiekerd over een e-mail? Noteer één les en één actie voor morgen. Zo begin je fris en met focus.

Leiderschap met Grip

Door tijd te zien als een stuurbaar middel word je een leider die niet worstelt met de klok, maar ermee samenwerkt. Onverwachte uitdagingen zullen er altijd zijn, maar met bewuste check-ins, gerichte filters en snelle resets houd je de regie.