Rijnlandse Lente?

‘Wat ik het leukst vond...variatie. Eén thema maar op zoveel verschillende manieren benaderd. Variatie in onderwerp, vorm, aanpak van de sessies. En het gave was dat dat ook zo was met de locatie, van statige zalen tot tenten tot een openluchttheater. En een bus. Ook de variatie in de mensen: van zelfstandige tot bedrijf tot gemeente, van secretaris-generaal tot bekende drummer.... en ondanks alle variatie toch zó duidelijk verbonden door de interesse in een andere manier van kijken, denken en doen.’

De observatie van een relatieve buitenstaander (zelf coach en trainer), die zich als vrijwilliger had aangemeld om een handje te helpen bij het Grootste Rijnland Praktijk Festival van Nederland, afgelopen 24 april in Doorn.

De naam zegt het. Rijnlands: dus organiseren vanuit de vakmensen, op basis van vertrouwen en verbinding. Praktijk: geen experts, goeroes en auteurs van managementboeken op een podium, maar (inter)actieve workshops aan de hand van concrete cases en voorbeelden uit de praktijk. Festival: een veelzijdig evenement rond een bepaald onderwerp of thema.

Veel goede voorbeelden

‘Inderdaad, zoals de titel van vandaag terecht luidt: als je alles wilt veranderen, moet je overal beginnen,’ zegt bestuurder Inge Borghuis van Amstelring, een grote organisatie voor thuis- en verpleegzorg in en om Amsterdam. Samen met interne trainer/coach Sandra Blommestein en marketeer Kevin de Joode verzorgt zij een workshop. En ook opvallend: Amstelring is met een 25-tal medewerkers gekomen, uit alle geledingen van de organisatie - inclusief een vertegenwoordiger van de cliëntenraad. Gezellig samen in een bus. ‘Een soort schoolreisje,’ grapt een van hen. Maar dan wel een leerzaam schoolreisje, want ze doen hun licht op bij collega-instellingen, bij workshops over het anders op touw zetten van ondersteunende diensten, of bij organisaties uit andere sectoren zoals gemeenten, jeugdzorg, bedrijfsleven, sociaal domein, onderwijs of woningcorporaties. Horen hoe zij dat doen.

Amstelring maakte in de wijkzorg een jaar of vijf, zes geleden de omslag naar het ‘Buurtzorg-model’ met zelfsturende teams. Dat ging redelijk soepel, stelt Borghuis. ‘Wijkverpleegkundigen hebben graag autonomie en nemen de context als vanzelf mee: hoe gaat het verder met deze cliënt als ik dadelijk de deur uit stap.’ Maar een cultuur van een verpleeghuis veranderen is andere koek, erkent ze. ‘Een echte systeemwereld, die de bewoners meer en meer is gaan ontnemen. Je komt er dan niet met alleen het instellen van zelfsturende teams. Alles moet op z’n kop.’

Dus gingen ook de ondersteunende afdelingen op de schop en zijn inmiddels samengevoegd tot een integraal en slagvaardig servicecentrum.

Van taakgericht werken naar mensgerichte zorg in het primaire proces, en van taakgericht werken naar integrale ondersteuning om zo eenvoudig en slim mogelijk dat primaire proces te ontzorgen, zo vat ze de omslag samen. ‘Het is een proces waar je doorheen moet, je kunt geen blauwdruk maken en uitrollen.’

Sandra Blommestein vertelt vervolgens hoe de teams nu regelmatig bij elkaar komen voor een training, samen met alle andere betrokkenen: familie, vrijwilligers en als het kan ook behandelaars erbij. Plus natuurlijk de cliënten zelf. Get the whole system in de room, nietwaar. En ze geeft een aantal prachtige voorbeelden van praktische maar zeer effectieve oplossingen die daar uit voort komen.

Woningcorporatie Domijn uit Enschede zit midden in een transitie en is eveneens uitgerukt met een twintigtal medewerkers. Daarnaast zijn er – om er een aantal te noemen - groepen van diverse andere zorgorganisaties en woningcorporaties, de ministeries van Defensie en van Binnenlandse Zaken, MboRijnland (Gouda) en adviesbureau Jong&Fris.

‘Het Rijnland Praktijk Festival was zeer geslaagd. Hele toffe workshops bijgewoond, met thema’s als Intelligente ongehoorzaamheid, Co-creatie met de burgers, Modern leiderschap etc.’ schrijft dit bureau als reactie op haar LinkedIn-site.

‘Als we kijken naar al die organisaties die op deze manier werken, is het voor ons nogmaals bevestigd dat dit de moderne manier is om medewerkers te boeien. De ruimte geven om boerenverstand te gebruiken om de klant te helpen, de ruimte geven om af te wijken van de regels, management in stelling zetten om de medewerker te helpen succesvol te worden.’

Van elkaar leren, op alle niveaus en tussen alle geledingen

Een terechte conclusie, die eigenlijk goed verwoordt wat de bedoeling was van dit festival. Van elkaar leren, op alle niveaus en tussen alle geledingen van de organisatie. Kennis en ervaring uitwisselen en inspiratie delen, tussen organisaties binnen sectoren maar ook over sectoren heen.

Het kan wel degelijk: professionals, leidinggevenden, medewerkers van staf- en ondersteunende diensten en adviseurs bij elkaar brengen.

Het geeft zelfs een bijzondere energie, zoveel verschillende mensen bij elkaar die toch zó duidelijk verbonden zijn door de interesse in een andere manieren van kijken, denken en doen.

Meer dan 500 waren er bij elkaar op dit festival, dat zich daarmee ook terecht mocht tooien met de titel Grootste van Nederland. Want dat is nu ook aangetoond: er is sprake van een Rijnlandse beweging, de hype voorbij. Wellicht dat we later zeggen: op 24 april 2018 begon de Rijnlandse Lente, in Doorn.

Volgend jaar weer!