Managen draait om macht

Columns

Een recente verwondering die ik had gaat over macht. Laat het woord vallen en er gebeurt onmiddellijk wat in een groep of een MT. Bijvoorbeeld toen ik in een bijeenkomst iets zou gaan vertellen over mijn promotie onderzoek en managen en handelen vanuit macht ook een gespreksonderwerp zou zijn. Voorafgaand aan die bijeenkomst kreeg ik een interessante vraag: ‘hoe blijf je met elkaar in verbinding als je macht gebruikt? Hoe houd je de sfeer een beetje goed?’. Alsof macht vies is. Alsof je bij macht uit verbinding gaat. En waarbij er gelijk ruzie zou gaan ontstaan.

Macht is iets wat iedereen wel wil (welk jongetje wilde immers met voetballen niet Johan Cruijff zijn op het schoolplein?) en heeft. Macht is namelijk niets anders dan de mogelijkheid om iets of iemand te beïnvloeden. In een richting die voor jou van belang is. En daar lijkt dan vaak de crux te zitten, want bij macht wordt al snel de koppeling gelegd met egoïsme of zelfbegunstiging. Of misbruik voor eigen gewin. Als er zo negatief over macht wordt gedacht, is het voor veel mensen beter om maar te ontkennen dat je macht wilt. Of hebt. Dan gaan mensen dingen zeggen als ‘ik ben niet van de macht’ of ‘ik wil zoveel mogelijk voorkomen dat ik macht inzet, dat vind ik een zwaktebod’. Allemaal uitspraken van managers die ik in mijn onderzoek ben tegengekomen.

Op die manier houden we juist het taboe van macht (zoals Mulder dat in 2004 mooi benoemde) in stand. En daarmee wordt een deel van wat managen is en wat managers doen, ook in de taboesfeer getrokken. We draaien met z’n allen om macht heen, terwijl het wel een onderdeel is van wat managen inhoudt. En wat ook nog eens door klanten en medewerkers positief wordt gewaardeerd, heb ik in mijn onderzoek gemerkt. Besluiten nemen en belonen worden namelijk gedaan vanuit macht. Waarbij belonen ook bestaat uit aandacht en complimenten geven, dus daarmee heeft iedereen wel een beetje macht.

Belangrijk is dat die besluiten dan worden genomen, zonder dat de machthebber er onevenredelijk veel voordeel van heeft. Want daar zit voor de meesten de aarzeling bij macht. Dan helpt het als er open en eerlijk wordt gecommuniceerd over de reden van een besluit, wat ieders belang hierbij is. En wat de voor- en nadelen zijn voor alle betrokkenen. Het helpt ook als macht wordt ingezet ten behoeve van het gezamenlijk belang. Van zowel klanten, medewerkers als het betreffende bedrijf. Het positieve is namelijk dat besluiten nemen, leidt tot bijvoorbeeld duidelijkheid en snelheid. Wat door de meeste klanten (en medewerkers) zeer gewaardeerd wordt, zo blijkt uit mijn promotie onderzoek naar de verschillende acties die horen bij het managen.

Ik pleit daarom voor een herwaardering van macht. Het is een gewaardeerd onderdeel van wat managen inhoudt. Zowel voor zelfsturende teams als voor managers.

Daarmee is macht geen taboe, maar draaien we het om. Managen is machtig mooi en daar zijn we open en eerlijk over.

Kom met uw praktijkervaringen op het terrein van managen en organiseren

Deel uw kennis, schrijf 3 columns of artikelen en ontvang een gratis pro-abonnement (twv €200)

Word een pro!

SCHRIJF MEE >>

Matt Martens
Yep. Goed dat je het zo weer eens positief onder de aandacht brengt. Macht bestaat al zolang mensen samenwerken en is een onmiskenbaar en onmisbaar onderdeel van besluitvorming en realisatiekracht.
Wij gaan daar in NL nogal ambigu en bangelijk mee om. Dat levert enerzijds ruimte op om vrij en out of the box en los van posities te denken en ontwikkelen maar anderzijds vaker nog vrijblijvendheid, onduidelijkheid en gevoelens van onvrede omdat macht wel ingezet wordt maar verdekt.
Niets zeggende besluiten, pocketveto, gedoogbeleid, om de hete brei heen bewegen, onvrede onder de oppervlakte, vertraagde besluitvorming, geen doorvoer kracht van besluiten zijn de effecten.
Guido De backere
Lid sinds 2019
Vervang " macht" door "gezag", en je krijgt een andere , meer positieve perceptie.
Gertjan Davies
Macht of gezag? Velen proberen het eerste te pakken, waarschijnlijk omdat ze het laatste ontberen. Maar ja daar moet je ook voor werken (en kost minder moeite dan naar beneden trappen en naar boven likken).

Soms moeten er harde keuzes worden gemaakt en dan kan je niet altijd iedereen tevreden houden (ook met mindere harde keuzes by the way), maar ik denk dat het gros van de medewerkers geen problemen hebben als er "streng doch rechtvaardig" wordt opgetreden en de bonus/-malus redelijk evenredig verdeeld wordt.

Maar ja, macht corrumpeert, daarom hebben managers een slechte naam in het algemeen.
Louis Goulmy
Zoals hieronder ook al aangeven gaat het om gezag in plaats van macht.

Gezag ontleen je aan kennis en kunde (wie het weet mag het zeggen) waardoor andere je gezag accepteren, dat komt o.a. de snelheid van de besluitvorming ten goede. Bij gezag ga je uit van gelijkwaardigheid.

We draaien niet om macht heen, maar om verantwoordelijkheid heen. Als er een slechte sfeer is in een team omdat er twee mensen elkaar niet helemaal liggen betekent het niet dat je geen invloed hebt of kan hebben, het is dus ook jouw verantwoordelijkheid om hier wat aan te doen.

Macht is iets van korte termijn effecten. Op langere termijn werkt gezag vele malen fijner.

ps: dit zegt iemand die managen voor een heel groot deel flauwekul vindt;)

Meer over Gedragsverandering