Managen van startup tot MKB en multinational

Er bestaan veel typen organisaties, van startup en scale-up tot MKB en multinational. Al deze varianten zijn verschillend georganiseerd, waardoor ook andere eisen aan het management worden gesteld. Welke kwaliteiten passen bij de verschillende organisatievormen?

Traditioneel managen: top-down

Traditioneel wordt top-down gemanaged; dit komt vooral voor in MKB en multinationals. Er wordt uitgegaan van een superieure positie van de manager; de manager is de eindbeslisser. Aansturing gebeurt op basis van resultaten en prestaties. De manager is beschikbaar om advies te geven, maar daarvoor moet de medewerker hem wel proactief benaderen. In dit soort organisaties hoeft de manager geen deskundige te zijn op ieder vakgebied, maar hij moet wel over de basiskennis en vaardigheden beschikken die hij kan inzetten om het team te adviseren en ondersteunen.  Met de groeiende markt van startups heeft echter bottom-up management haar intrede gemaakt. In deze vorm zorgt de manager dat zijn team optimaal functioneert; hij faciliteert en begeleidt. De kracht om te motiveren en inspireren is cruciaal.

Een meewerkend voorman

Startup-teams zijn meestal relatief klein. Dit maakt het makkelijker om alle teamleden te betrekken bij beslissingen, zo ook bij het vaststellen van de visie en de doelen. Door deze betrokkenheid ervaren medewerkers bedrijfssucces meer als een gezamenlijke verantwoordelijkheid. De manager is bovendien niet per se de eindbeslisser, dus kan hij meewerken met het team. Hij brengt zijn kennis en vaardigheden op de werkvloer. Ook zien we in de praktijk vaak een vrijere cultuur bij startups. Thuiswerken, wisselende werktijden en -locaties en minder strak omlijnde functieprofielen kenmerken dit type organisatie.

Creativiteit als vereiste

Kleinere teams, zoals bij startups, bestaan vaak uit generalisten – professionals die van alle aspecten binnen hun vakgebied de basiskennis beheersen. Er zijn geen specialisten aanwezig. In het geval dat er wel specialisme nodig is, is het dus zaak creatief te zijn als manager. Soms komt kennis uit onverwachte hoeken. Misschien heeft de marketingmedewerker in zijn vrije tijd wel een cursus coderen gevolgd, of heeft de developer ook talent voor boekhouden. Ook kan kennis ingewonnen worden vanuit bijvoorbeeld een (internationaal) netwerk. Het klinkt cliché, maar hier is ‘outside the box’ de toverspreuk. En dat geldt niet alleen op het gebied van kennis. Bij startups en scale-ups is geld soms een schaars goed. Alle omzet die wordt gedraaid wordt terug gestopt in de organisatie, waardoor concurreren op salaris lastig kan zijn. Een aspect van goed management is weten wat je hebt en waar je onderscheidend vermogen ligt als manager en als organisatie. Kun je geen opslag geven? Biedt dan meer flexibiliteit, autonomie of andere incentives.

Geen eenduidig antwoord

Wat is een goede manager? Dat is afhankelijk van het team en de organisatie; er is geen eenduidig antwoord op. De manager van vandaag en morgen moet in ieder geval motiveren, inspireren en het team goed aanvoelen. Daarnaast zijn zaken als transparantie en authenticiteit in groeiende mate gewenst. De positie van de manager wordt steeds meer faciliterend; hij maakt onderdeel uit van het team. Dit komt voort uit de opkomst van startups en de bijbehorende cultuur, maar wordt ook in MKB en multinationals geadopteerd. Toch geldt: iedere situatie vraagt om andere kwaliteiten; een manager is niet per definitie één type mens. Iedereen is een geboren manager, het is een kwestie van een passende omgeving vinden.