Management is onnatuurlijk

Columns

Leiderschap is een natuurlijk verschijnsel, dit in tegenstelling tot management wat in de natuur niet voorkomt. Het is ook niet verwonderlijk dat zoveel mensen momenteel opbranden door het huidige management denken.

De essentie van management is beheersing en controle en dat staat haaks op het leven zelf dat veranderlijk, onvoorspelbaar en vol potentieel is.

Management haalt met haar beheerszucht letterlijk het leven uit bedrijven, mensen en de wereld. Het is daarom ook niet verwonderlijk dat de wereld er momenteel erbarmelijk voor staat.

Surrogaat leiderschap
Er wordt veel geschreven over surrogaat leiderschap. Leiderschap dat vanuit het management denken opnieuw wordt uitgevonden vanuit de behoefte aan beheersing en controle. Centraal in veel leiderschapsstijlen, die momenteel beschreven worden is het behalen van voorspelbaar resultaat. Juist het willen behalen van voorspelbaar resultaat is niet waar leiderschap voor staat. Leiderschap staat voor nieuwe dingen ervaren, uitnodigen tot actie, richting geven zonder een van te voren vastgesteld resultaat. Leiderschap in de natuur is gebaseerd op een diep innerlijk vertrouwen zonder dat het resultaat vastligt, een vertrouwen op de intuïtie zonder te weten wat de uitkomst is.

Intuïtief vertrouwen
Die vorm van leiderschap past nog niet in onze huidige wereld waar zekerheden belangrijker zijn dan het leven te leven zoals het bedoeld is. De essentie van het leven is; ervaren wat er zich aandient zonder de uitkomst te willen weten. Dat vergt een diep vertrouwen in het leven zelf. Natuurlijke leiders hebben dat dieper vertrouwen en daarmee een voorsprong in "vertrouwen op het leven". Ze onderzoeken vanuit dat dieper vertrouwen nieuwe gebieden. Zolang nieuwe leiderschapsstijlen niet op dat dieper vertrouwen zijn gebaseerd zullen ze niet werkelijk bijdragen aan een betere wereld. Het zelfde geld voor talentmanagement. Talent is niet bedoeld om voorspelbaar resultaten te behalen maar om van uit een intuïtief weten nieuwe vaardigheden aan te leren die de wereld nog nooit heeft aanschouwt. Zolang bedrijven op voorspelbare wijze talent willen ontwikkelen ten bate van een beter voorspelbaar resultaat en beheersing zal talentontwikkeling niet tot het gewenste resultaat leiden.

Expressie
Willen we een betere wereld dan dienen we af te stappen van voorspelbaar resultaat en ons over te geven aan een diep vertrouwen in het leven dat vol potentieel is. Het leven is vele malen intelligenter dan de mens en streeft altijd naar hogere vormen van expressie. Dat is de reden dat natuurlijke leiders vanzelf tot een hogere vorm van expressie komen. Het leven heeft geen management nodig om dat te bereiken en komt daarom ook niet in de natuur niet.

Kip en het ei
Natuur leiders weten dit intuïtief. Natuurlijke leiders zeggen niet tegen anderen wat ze moeten doen maar nodigen anderen uit om mee te bewegen in de door de hun gekozen richting. Natuurlijker leiders vertrouwen op hun volgers, die qua vertrouwen in het leven dichtbij die van de natuurlijke leiders liggen. Mensen met weinig vertrouwen in het leven volgen daarom liever managers die precies vertellen wat ze moeten doen dan natuurlijke leiders. Het bekende kip en het ei verhaal.

Transformatie
De huidige transformatie van management naar natuurlijk leiderschap zal wel even duren voordat iedereen voldoende vertrouwen in het leven heeft opgebouwd om natuurlijke leiders te durven volgen. We hebben genoeg natuurlijk leiders in de wereld, alleen worden ze nog niet herkend. Ze worden pas herkend als alle zekerheden wegvallen en hun vertrouwen in het leven opvalt, wat nu aan het gebeuren is. Door het wegvallen van de zekerheden ontstaat er vanzelf ruimte om te leren vertrouwen op het leven wat er voor zorgt dat natuurlijke leiders steeds beter zullen worden herkend en meer volgers krijgen.

Kom met uw praktijkervaringen op het terrein van managen en organiseren

Deel uw kennis, schrijf 3 columns of artikelen en ontvang een gratis pro-abonnement (twv €200)

Word een pro!

SCHRIJF MEE >>

Branko Lastdrager
Top artikel! De boodschap van dit artikel kan wat mij betreft boven de toegangspoort van elke organisatie worden gespijkerd!

Momenteel bezig bij een kleine gemeente waar we precies deze boodschap voortdurend op alle mogelijke manieren introduceren. Het durven vertrouwen in de voortdurende organische ordening en stroom. Laat staan je daar aan over te geven. En sommige managers hebben daar inderdaad moeite mee, terwijl collega managers juist beginnen te floreren.

Ook veel medewerkers vragen om vrijheid, autonomie, bevoegdheid, etc. totdat ze het krijgen. Om vervolgens op hoge toon de terugkeer van de alfa mannetjes en vrouwtjes te eisen. Om de managers (net als externe begeleiders) te verleiden toch weer beheersing en controle te introduceren. Een variant op het Stockholmsyndroom.

Hoe dan ook een fascinerende transformatie en fantastisch om daar zelf in de frontlinie samen met anderen te mogen experimenteren :-)
Guido Thys
Ik had het zelf niet beter kunnen zeggen (zie mijn eerdere bijdrage over 8erlijk management)!
Michel Kolman
Jammer dat management ook hier weer negatief wordt neergezet. In de eerste plaats is het een nogal eenzijdige interpretatie dat management gaat over beheersing en controle. Management ligt in een logische lijn met leiderschap maar beide begrippen hebben een duidelijk onderscheidende rol. Daar waar leiderschap gaat over richting en mobiliseren gaat management over het daadwerkelijk invullen van de richting. Daar kunnen beheersing en controle een onderdeel van zijn maar dat is maar een klein deel. Dat het in veel organisaties en bij veel managers de overhand heeft betekent echter niet dat management per definitie geen zinvolle plek in organisaties heeft. Het mag duidelijk zijn dat het prettig zou zijn als managers meer leiderschapskwaliteiten zouden hebben maar over leiders kan eenzelfde soort analyse gemaakt worden waarbij je ze meer managementkwaliteiten toewenst. Leiders, ook natuurlijke leiders, kunnen doorslaan in hun overtuiging en uiteindelijk het beoogde doel volledig kwijtraken. De overtuiging wordt dan het doel en niet de wijze waarop er samen met de mensen die de richting als inspirerend ervaren invulling aan gegeven wordt.

Dat management in de natuur niet voorkomt is een tweede misvatting. Kijk naar veel dieren die in groepen leven. Daar is duidelijk sprake van leiderschap en ondersteunende taken. Richting en invulling daarvan. Overigens ook gericht op beheersing. Ook daar zie je dat leiders van de groep uiteindelijk in hoge mate vervallen in het ten gronde richten van de groep.
Jaap Peters
Pro-lid
Mooi, Sybren
Inge Mink
Michel, ik ben het geheel met je eens. Leiderschap en management zullen ook in de toekomst een belangrijke rol blijven invullen, is mijn overtuiging. Leiderschap zonder management blijft helaas anders ook een losse flodder. Je kunt niet alleen een organisatie runnen op charisma en visie. Je hebt ook implementatie nodig van deze richting en een systeem om je vooruitgang inzichtelijk te maken, zodat iedereen weet dat ze op de goede weg zitten. Ik denk wel dat je heel veel management-taken kunt delegeren naar andere lagen in een organisatie, zodat de nadruk op leiderschap bij het MT wel steeds groter zal worden.
Peter Lofström, SMADSS!
Management is geen natuurlijk verschijnsel. Leiderschap is dat wel. Echter een bedrijf heeft een missie, visie en strategie. Dit is de houvast van waaruit functioneel gezien moet worden geacteerd. Een bedrijf is een organisatievorm wat tot doel heeft iets voort te brengen, te genereren, te produceren, te ontwikkelen. Zonder een bedrijf kun je als individu ook genoeg voortbrengen maar als bedrijf kun je in principe het veelvoud van een individu. Je kunt je voorstellen dat als iedereen in een bedrijfsvorm maar blijft doen wat hem of haar goeddunkt er niets van de overall bedrijfsdoelstellingen heel blijft en het bedrijf ten onder gaat. Management blijft dus nodig om de chaotische mens te leiden naar de gewenste richting. De meeste mensen in een groot bedrijf zijn geen ondernemers. Anders werkten ze niet in loondienst bij een groot bedrijf. Maar juist omdat het geen ondernemers zijn kunnen ze nog wel samen de doelstellingen van de onderneming bereiken. Angst is de voornaamste drijfveer van mensen om in een onderneming te blijven. Men voelt zich er veilig, men denkt de hypotheek te kunnen blijven betalen, denkt dat een vaste baan met een manager die vertelt wat je moet doen het mooiste is wat er bestaat. Maar dat is natuurlijk niet zo. Het is bittere noodzaak om te overleven. Een natuurlijk leider kan beter geen manager zijn. Hij/zij gaat er onderdoor.
corberkelaar
Mooi leerzaam stukje! Management vormt de armen, benen en ruggengraat van de organisatie, elke. Dus is het wel degelijk natuurlijk. Zoals je zegt gaat het er om het leven te laten stromen en te durven drijven op de stroom. Conventioneel management zit van nature vastgeklampt aan het mentale, dat van nature behoudend en angstig is en naar zekerheden zoekt. De oude wereld gaat langzaam over in de nieuwe en dat proces duurt nog wel even.

Meer over Leiderschap