Vanwege een uitwisselingsprogramma met school heb ik in Duitsland gestudeerd. Voor het vak motoren- en aandrijftechniek heb ik bij Herr Hagen colleges gevolgd. Een expert op het gebied van motoren ontwikkelen en –tunen, met ruime ervaring bij Duitslands allergrootste: Porsche!! Nooit had hij enig idee van automerk of –type, maar hij was wel altijd in staat om uiterst gedetailleerd uit te leggen dat “het tweede schroefje van links” de sleutel vormde tot het opvoeren van de betreffende aandrijfunit :) !!

Niet alleen zijn expertise, maar ook zijn stijl van vertellen en brede palet aan ervaring en verhalen zorgde ervoor dat alle jonge mannen tijdens de lessen aan Herr Hagen's lippen hingen. Herr Hagen had een duidelijk motto: Luft ist Leistung (lucht is prestatie)!! Een klein stukje inhoudelijk: motoren worden nl. niet beter of sterker van meer brandstof, maar van de hoeveelheid lucht die er is om met de brandstof te reageren (verbranden). Dus, eerst meer lucht toevoeren, dan meer brandstof en pas dan komen de betere/beste prestaties als vanzelf.
Op een najaarsdag met belabberd weer besloegen de ramen in het leslokaal. De ruimte voelde aan als een herfstblad in de regen en de concentratie van de collegastudenten en mij had er zwaar onder te lijden. Herr Hagen trok een raam open, waarop een van de leerlingen stelde dat “Luft ist Leistung”. Zowaar, een kleine maar welgemeende lach om de mond van de leraar; we hadden het begrepen!

Maar, veel meer dan puur natuurkundig of thermo-mechanisch is het principe Luft ist Leistung ook in het dagelijkse werk een krachtig middel en tegelijk een even zware uitdaging. Zonder het te realiseren blijven we verwoed staren naar een probleem, ingespannen zoekend naar een oplossing. Terwijl het vaak veel beter wil door even afstand te nemen; liefst letterlijk. Tijdens een overleg heel bewust een opmerking neerleggen die ver buiten de scope reikt, of een sessie onderbreken voor koffie zijn heel geschikte middelen om lucht te creëren. Afstand tot het onderwerp!

Tijdens een recent overleg ontstond langzaamaan een impasse. We kwamen maar niet tot de kern, drongen maar niet door, en bleven hangen in details en verschillen. Toen er een stilte viel richtte ik me tot mijn collega Bart met de opmerking dat dit meestal het moment was waarop hij met een rake opmerking de doorbraak bereikte. “Koffie!” zei hij, en dat bleek zeven minuten later precies de doorbraak op te leveren!

Terwijl we in meerdere, kleine groepjes bij de koffieautomaat op onze beurt wachtten, ging de discussie verder. Eenmaal in de overlegruimte terug waren we, opvallend genoeg, allemaal onafhankelijk van elkaar tot een soortgelijke conclusie gekomen! Tuurlijk, het was geen vermelding voor de Nobelprijs, maar wel een doorbraak in ons overleg en het proces waarin we ons bevonden.

En zo heb ik vaker situaties meegemaakt waarbij een onderbreking met koffie of een goedbedoelde laconieke opmerking de directe aanleiding tot een doorbraak vormden. Of schrijf bijvoorbeeld eens een column of artikel, als je vastzit in je werk??
Het duurde even voordat ik het motto van Herr Hagen herkende, maar natuur(kundige) wetten laten zich niet vermurwen: Luft ist Leistung. Probeer het zelf ook eens (bewust) in een overleg?!!

Danke schön, Herrn Hagen!