Het Lean-tijdperk voorbij?

Met grote verbazing hoorde ik in een training dat de trainer sprak over het Lean “tijdperk”. Hij sprak over Lean als iets uit het verleden, afgesloten en dood. En nu zijn we aanbeland in een nieuwe periode die totaal anders is. Gewoon alsof we spreken van de middeleeuwen: nu hebben we buskruit dus… kastelen werken niet meer….Misschien raden jullie het al.

Het betrof een training in het kader van een Agile uitrol

Met stijgende verbazing luisterde ik naar het verhaal. Hoe alles wat we ooit gedaan hadden min of meer niet gelukt was. Het management was wel gecoacht maar het had allemaal niet goed kunnen beklijven en we gingen nu aan de slag met de nieuwe, betere en meer wendbare wereld.

Op gegeven moment kon ik mijn verbazing en irritatie niet meer onderdrukken en heb hem aangesproken op zijn verhaal dat heel veel weg had van: de koning is dood; leve de koning…… Mijn ergernis werd met name ingegeven door het feit dat de trainer had aangegeven tot voor kort actief betrokken te zijn geweest bij de implementatie van Lean en het coachen van management in het toepassen hiervan. Dus had hij zelf ook gefaald.Toch….?

Wat is dan de garantie dat het nu met Agile wel gaat lukken?
Lean coaches weliswaar Agile coaches, maar het management dat deze veranderingen moet dragen is niet opeens een totaal andere groep geworden. Mijns inziens vraagt dit om wat meer reflectie en niet puur de reflex van: nieuw label en dan gaat het wel lukken….. Je hoort met enige regelmaat ook de opmerking: is Agile niet ‘oude wijn in nieuwe zakken’…?

Bovenstaande is (helaas) niet het enige voorbeeld dat ik heb waarin men Lean schetst als de donkere middeleeuwen en dat we nu met Agile zijn aanbeland in de renaissance. Veel organisaties zijn op zoek naar iets nieuws omdat men niet het gewenste doel heeft bereikt met de implementatie van Lean. Maar juist alle nieuwe ontwikkelingen zoals Agile maar ook digitalisering van processen, procesmining en termen als Customer Experience Management bouwen door op de basis die vanuit de Lean filosofie is gelegd. En als het niet lukte deze basis in het verleden goed neer te leggen zullen deze “nieuwe” initiatieven ook niet slagen.

Je kunt het historisch perspectief rondom organiseren en verbeteren niet zomaar weg doen als je een volgende stap wilt zetten. Persoonlijk zie ik het meer als dat het continu verbeter “tijdperk” een volgende fase is ingegaan en zich aanpast aan de huidige tijd en veranderende omstandigheden. Geen Lean 2.0 maar wel een logische volgende stap. De vraag om snelheid en het steeds sneller veranderen maken de noodzaak tot Agile juist sterker maar de basis principes achter Lean zijn er nog altijd. Zie ook mijn pleidooi in column: Agile en Lean: zie de overeenkomsten. Zoek de combinatie en streef naar Continuous Agile Improvement (CAI).

Ook binnen Agile moet het management de verandering gaan dragen en als dit in het verleden niet gelukt is zal de kans ook klein zijn dat het nu wel gaat lukken.

De agile manier van werken vraagt om een heel nieuwe aanpak en manier van leidinggeven. De organisatie zal fundamenteel anders worden ingericht. Om dit te realiseren verdient het management goede ondersteuning en vertrouwen vanuit de organisatie. De veranderkracht die in het middenkader kan en moet worden losgemaakt was altijd al van belang voor het laten slagen van een verandering maar die zal in een sterk veranderende context alleen nog maar belangrijker worden.

Bij zelfsturende teams geen management meer nodig

Nu hoor ik mensen zeggen : ”Maar bij Agile gaat het toch om zelfsturende teams dus hebben we geen management meer nodig?”

Persoonlijk zie ik zelfsturing als een hulpmiddel en geen doel op zich. De rol van management zal fundamenteel veranderen maar nooit verdwijnen. Ook voor zelfsturende teams zullen er kaders moeten komen waarbinnen ze in vrijheid kunnen werken. En hier zal het management een grote rol in hebben.

Als we Agile zien als doorontwikkeling van Lean levert dit wel een mooie vraag op: Welke rol zien we dan voor het middenmanagement weggelegd en hoe geef je effectief leiding aan zelfsturende teams? Ik ben erg benieuwd naar jullie beelden!