Hoera, onze ijsberg smelt!

Ik vond het een leuk boek. 'Onze IJsberg smelt' van John Kotter. Een groep pinguïns vond zichzelf opeens op een smeltende ijsberg. Een deel van de groep verstarde, wilde de waarheid niet zien. Maar een kleine groep zag het onheil naderen en bedacht dat het tijd werd om op zoek te gaan naar een nieuwe ijsberg. Uiteindelijk vonden zij die, en kregen zij de hele groep mee naar dit nieuwe onderkomen.

Maar wat doe je nu als alle ijsbergen aan het smelten zijn. Het zoeken naar een nieuwe ijsberg betekent dan slechts uitstel van executie. Dat weet toch iedereen. Maar ondanks dat weten, lijken veel bedrijven toch op zoek te zijn naar nieuwe ijsbergen. En ook de individuele medewerker, gedreven door onvrede of onzekerheid lijkt vooral te zoeken naar een nieuwe ijsberg om zich aan vast te klampen. Bedrijf of individu, we doen op dit moment allemaal het zelfde.

Wat is er eigenlijk mis met het smelten van de ijsbergen. Wat is er mis met het moeten loslaten van oude vertrouwde zekerheden en stappen in het onbekende. Ja, het is onzeker, maar het daagt je ook uit. En is dat nu niet de essentie van ondernemerschap. Een uitdaging aangaan, zonder dat je weet of het gaat slagen.

Er hangt een roem over het ondernemerschap na de tweede Wereldoorlog. Op een iets andere manier waren alle bestaande ijsbergen gesmolten. Het waren de ondernemers die hebben gezorgd voor de wederopbouw en die - laten we wel wezen - hebben gezorgd voor een welvaart die voor die tijd niet bestond. Natuurlijk, het ging niet vanzelf, er ging ook wel eens wat mis. Maar de uitdaging was er gewoon, die konden we niet ontkennen, en de mensen gingen er gewoon voor.

En wat gebeurt er dan. Dan hebben we dus een nieuwe ijsberg, die nog groter is dan die daarvoor. Maar onze ervaringen uit het verleden hebben ons geleerd dat je een ijsberg - datgene dat je hebt - goed moet verdedigen. En omdat de tijd voorbij was voor het bouwen van een burgt of kasteel - we leven inmiddels in een open wereld - hebben we nieuwe vormen van burgten en kastelen bedacht. Risk management vormde de nieuwe muur waarachter het bezit werd verscholen. En in plaats van het veroveren van een ander, werd de andere - met dank aan de kapitaalmarkt - gewoon gekocht. Dat noemen we dan geen oorlog meer, dat noemen we gewoon zakelijkheid.

Dit is een systeem dat is gebaseerd op angst en macht gebruikt om zichzelf in stand te houden. De geschiedenis leert ook dat alle systemen die zijn gebaseerd op macht uiteindelijk hun eigen ondergang creëren. Dat zagen wij in het verleden met de burgten en kastelen en zien wij nu ook weer met de huidige vormen gebeuren.

Macht leidt tot verval, maar toch zijn wij met z'n allen toch vooral bezig de gaten die in de muren zijn geslagen te dichten. En dat is jammer, want achter die muren - de zelf gecreëerde gevangenis - ligt toch vooral de ruimte om weer verder te groeien.

En er is al een grote groep mensen die dat ziet. Die zien dat de bestaande zekerheden wegvallen, dat de ijsberg smelt, maar die zien ook dat in die onzekerheid weer de ruimte ontstaat om te gaan ondernemen.

Die begrijpen de echte betekenis van de boodschap, resultaten uit het verleden bieden geen garantie voor de toekomst. Die begrijpen dat dit geen oproep is om stil te blijven staan bij wat je hebt. Die begrijpen dat het een oproep is om steeds weer los te laten en je zelf te blijven ontwikkelen.

En die schrijven samen aan een nieuw boek. Een boek met de titel:
Hoera onze ijsberg smelt! We kunnen eindelijk weer ondernemen.