Gun je bedrijf eens een lekkere crisis!

"Nu even niet joh, ik ben druk!"

Grote kans dat je deze opmerking vaak kunt optekenen uit de mond van een manager. Nog grotere kans dat je dit over een uur weer van hem hoort en morgen en volgende week en de rest van het jaar...

"Tijdens een crisis laat een goede leider pas echt zien wat ie waard is!"

Wat is een crisis? En wat is een goede leider? Maar nog beter: wat is zijn waarde? Op deze 3 vragen ga ik je in deze column een antwoord geven.

Een crisis is écht: geen namaak, probeersel of slap aftreksel. "Managen is loslaten": vreselijke term vind ik dat. Tenminste, zoals ie vaak geïnterpreteerd wordt. Loslaten staat immers vaak synoniem voor delegeren. Delegeren is ouderwets. Zelf laten doen: dat is nieuw, hip en sexy! Laat maar eens een heerlijke crisis rondwaren op de afdeling of onderneming waar jij de boel leidt. Maar wel écht: niet bang voor gezeur, gezanik en misschien wel een financieel verlies voor de time-being. Stond Apple niet ook ooit aan de rand van de afgrond? Hebben ze nu niet meer geld in kas dan de Amerikaanse overheid?

Een goede leider is iemand die durft te zeggen: "Bekijk het maar, ik doe even helemaal niks meer, aan mijn lijf geen polonaise meer!" Of de motivatie hierachter een naderende burn-out of de need-to-change is, maakt me even niets uit. Deze leider gaat nu echt de boel de boel laten! Medewerkers zullen het heerlijk vinden: de leider is weg! Alle tafels in het midden, borrelnootjes en drank erbij en ineens dansen de muizen op de tafels. Ze verwachten dat ieder moment de leider komt binnenvallen en eens orde op zaken stelt. Tot die tijd kunnen ze toch maar mooi hun gang gaan. Nu moet je als leider snappen dat je dus iets totaal onverwachts moet doen. Niks binnenstormen maar lekker buiten blijven spelen (lees: pas om 11.00 uur naar kantoor, om 12.00 uur uitgebreid gaan lunchen tot 14.00 uur en om 15.00 uur weer naar huis). Na een tijdje ontwaken de comateuze medewerkers en hebben ze ineens in de gaten dat alleen maar feesten ook geen leven is. Sterker nog: de zooi moet ook weer opgeruimd worden. De wereld vergaat echt niet, dus een afdelinkje, bedrijfje of multinationaltje al helemaal niet!

Als je dus als leider besluit de muizen te laten dansen, laat ze het dan ook zelf opruimen. Opruimen gebeurt echt wel: geen enkele muis vervuilt zijn eigen nest. Maak nu niet de fout om mee te helpen met opruimen "vanwege het goede voorbeeld". Je mensen schieten meteen weer in een coma en zullen blij zijn dat jij ze weer vertelt wat, waar en hoe ze de feestpuinhopen moeten opruimen. Als je helpt opruimen, wil je op zijn minst zelf mee-gefeest hebben toch? Niet doen dus: laat gaan, laat gaan. Soms zal iemand niet weten wat ie met een dweil moet doen of hoe ie de stofzuiger moet aanzetten. Er is altijd iemand onder de muizen die het wel weet.

Nu is de puinhoop weg en kan de leider weer aanschuiven. Nee dus! Medewerkers hebben nu alleen nog maar gevoeld hoe het is om te feesten en zelf de rotzooi op te ruimen. Nu moeten ze nog leren hoe de tent draaiende te houden. Het enige wat je nu als leider moet doen is even terugkomen om te vertellen wat de doelen zijn, KPI's, targets, whatever jij belangrijk vindt. Daarna weer lekker om 15.00 uur naar huis. Ze hoeven niet bij je te komen met vragen als "hoe dan?" Ze hebben al tijdens het opruimen aangetoond heel goed te weten hoe het werkt. Ook in dit geval zal er een muis opstaan en het voortouw nemen (echt: dat gebeurt vanzelf, hoef je niks voor te doen). Nieuwe leiders zijn meteen geboren en dat zijn straks jouw rechter- en linkerhand.

Nu is iedereen weer aan het werk en heeft zijn eigen rol binnen het grote geheel. Nu moet je uitkijken dat je als leider triomfantelijk binnenstormt ("Kijk eens wat jullie allemaal hebben mogen leren door mijn afwezigheid!"). Grote kans dat je het lachertje van de club wordt. Je waarde wordt nu pas echt bepaald want feitelijk kunnen ze al zonder je. Nee, nu doorpakken, zorgen dat er geen comateuze medewerkers meer zijn. Blijven er een paar in coma? Overweeg ze eens de uitgang te wijzen. Hier is alleen plaats voor alerte, wakkere wezens. Sterker nog: doe je het niet, dan zal het team jóu niet serieus nemen. Hier mag je dus wel degelijk voorbeeldgedrag tonen! Voor de rest zou ik zeggen: blijf mooi pas om 11.00 uur binnen wandelen, van 12.00 uur tot 14.00 uur lunchen en om 15.00 uur weer weggaan. Blijkbaar werkt dat... Let maar op!

WIE DURFT?