Elektrisch rijden in het vrachtvervoer leek lange tijd iets voor de verre toekomst. De voordelen zijn bekend: lagere kosten per kilometer, minder lawaai op de weg en vooral een flinke reductie van CO₂-uitstoot. Maar de praktijk is weerbarstig. Voor veel vervoerders zijn de hoge aanschafkosten van elektrische trucks en de beperkte laadinfrastructuur obstakels.

Uber Freight lanceert samen met Tesla het Dedicated EV Fleet Accelerator Program in de US, een initiatief dat elektrische vrachtwagens toegankelijker moet maken. Het doel: vervoerders helpen de overstap naar zero-emissie te maken zonder dat zij daarbij grote financiële risico’s lopen.

Van visie naar praktijk

Uber Freight, de digitale expediteur van Uber, zegt goed te hebben geluisterd naar zijn partners in de transportsector. Die zien de voordelen van elektrificatie, maar hikken aan tegen de investering. Een nieuwe Tesla Semi kost meer dan een traditionele dieseltruck. En hoewel de total cost of ownership op termijn gunstig uitvalt, is die eerste drempel vaak te hoog.

Daarom kiest Uber Freight voor een model waarbij vervoerders niet alleen korting krijgen op de aanschafprijs van de Tesla Semi, maar ook directe toegang tot opdrachten via het Uber Freight Platform. Wie instapt, krijgt gegarandeerde ritten via Uber Freight’s netwerk van verladers. Zo ontstaat er vanaf dag één zekerheid over omzet en rendement.

Wat biedt het vervoerders

Het Accelerator Program belooft: lagere instapkosten, voorspelbare inkomsten en optimaal gebruik van de nieuwe voertuigen. Deelnemers ontvangen subsidie op de aanschaf, sluiten meerjarige contracten af met Uber Freight en profiteren van een groot netwerk aan lading. Tesla zelf ondersteunt met technische sessies en berekeningen die laten zien hoe de truck presteert in de operatie van de vervoerder.

Met een actieradius tot 800 kilometer, een laadvermogen van ruim 20 ton en laadsnelheden tot 1,2 megawatt biedt de Tesla Semi prestaties die zich kunnen meten met diesel bij lagere gebruikskosten.

• Brandstof: terwijl dieselprijzen in de US makkelijk boven de 4 dollar per gallon liggen, zijn de laadkosten voor een elektrische truck naar schatting slechts 20 tot 30 procent daarvan.

• Onderhoud: minder bewegende onderdelen betekent minder slijtage en lagere onderhoudskosten, tot 40 procent lager dan bij diesel.

• Total Cost of Ownership: opgeteld leidt dat ertoe dat een elektrische truck op termijn niet duurder maar juist goedkoper uitvalt dan een conventionele truck.

Uber Freight testte het programma al in Californië. Tijdens een twee maanden durende pilot reden Tesla Semis ruim 12.000 mijl in 394 uur. De vrachtwagens verbruikten gemiddeld 1,72 kWh per mijl en stonden slechts 60 uur aan de lader. Vervoerders zagen direct de besparingen en waren positief over de betrouwbaarheid. Een van de deelnemers, vervoerder New Legend, zegt: “Het was nieuw terrein voor ons, maar de kostenvoordelen waren al snel duidelijk. Dankzij de samenwerking met Uber Freight durfden we de stap te zetten.”

De volgende stap in wegtransport

De boodschap van Uber Freight is: elektrische trucks zijn geen verre toekomstmuziek meer, maar een rendabel alternatief voor vandaag. Voor vervoerders betekent dat een kans om hun vloot toekomstbestendig te maken, risico’s te beperken en direct te profiteren van lagere kosten. Met bijna 18 miljoen zendingen per jaar en een uitgebreid netwerk van verladers in de US is Uber Freight goed gepositioneerd om de overstap naar elektrisch vrachtvervoer breed uit te rollen. De samenwerking met Tesla is een belangrijke volgende stap.

Het model is vergelijkbaar met ontwikkelingen in de taxisector waar bedrijven als Rentacab de elektrische auto regelen en het Uber platform de ritten. Sommige chauffeurs zijn er blij mee, andere voelen zich slaaf van het systeem en klagen over de karige inkomsten. Dat roept ook vragen op over het Dedicated EV Fleet Accelerator Program. Welke verplichtingen zijn er voor de chauffeur? En welke tarieven gelden voor de ritten die via het platform binnenkomen? Resulteert dit in een verder 'race-to-the-bottom' waarbij uiteindelijke de chauffeurs de dupe is? 

Voor grotere transportondernemers is de vraag wat dit voor hun betekent. Vooralsnog is Uber Freight sterk in FTL-zendingen (60% tot 80% van de Europese markt), maar ontwikkelt zich ook verder naar LTL-zendingen. Neemt Uber Freight als digitaal platform hiermee de rol over van de transportondernemer? 

Digitale transportplatforms winnen terrein in Europa

Digitale platforms die vraag en aanbod van vrachtcapaciteit in realtime bij elkaar brengen (het zogeheten load matching of digital freight matching) groeien langzaam in Europa.Platforms lossen een oud probleem op: het gebrek aan samenwerking in de keten. Ze omzeilen onduidelijke afspraken, starheid en wantrouwen door als neutrale bemiddelaar op te treden.

Platforms hebben een voorsprong dankzij kapitaal, technologie en data. Met slimme algoritmes matchen ze vraag en aanbod efficiënter, bieden transparantie en verminderen lege kilometers. Daarmee zetten ze traditionele bedrijven met vaste relaties en gesloten systemen onder druk.

n 2023 was de Europese markt al bijna 8 miljard euro waard en naar verwachting groeit dit tot ruim 44 miljard euro in 2030, een jaarlijkse groei van bijna 30 procent. De opmars wordt gevoed door de groei van e-commerce, de noodzaak om kosten te drukken en efficiënter met capaciteit om te gaan, en de beschikbaarheid van slimme algoritmes en mobiele apps.

Er zijn ook obstakels. Transporteurs, vooral kleinere, zijn soms huiverig om zich volledig aan platforms te binden. Er bestaan zorgen over transparantie in tarieven, afhankelijkheid van grote spelers en het gebruik van data. Daarnaast is er gebrek aan uniforme standaarden en blijft de juridische status van platforms onduidelijk.

Ondanks die uitdagingen is de trend van digitalisering en platforms onomkeerbaar. Grote vervoerders en tech-savvy verladers lopen voorop, terwijl steeds meer kleinere spelers experimenteren. Digitale transportplatforms worden stap voor stap een vast onderdeel van de Europese transportpraktijk. De inzet van Uber Freight met Tesla zou dit wel eens kunnen versnellen.

Walther Ploos van Amstel.