“Gebruik je intuïtie, want dat is verstandig”

Cover stories · Interviews

Hoe doen ze het, wat beweegt ze en wat kunnen de lezers van ManagementSite ervan leren? De redactie gaat de komende tijd in gesprek met ondernemers in de meest uiteenlopende sectoren van onze samenleving. Mensen dus die voor eigen rekening en risico hun droom nastreven. Vallen en opstaan, lijden en loutering, verlies en winst. Geen promotieverhaaltjes, maar the real stuff.

Laurens Knoop (46) van The School of Life in Amsterdam legt als eerste zijn ziel op tafel

Je bent een gelukkig mens als je werk samenvalt met je persoonlijkheid. Dat je baan je biotoop is. Dat het nooit schuurt of te krap zit. Dat je de macht hebt om de zaken naar je hand te zetten. De ruimte om de koers te bepalen. En dan het liefst zonder de sores van het dagelijkse management. Laurens Knoop is zo’n mens.

Zelf definieert hij het niet zo. Dat is het voorrecht van de interviewers die natuurlijk ook wel zien dat Laurens niet lichtvoetig door het leven danst, een bochtige weg heeft afgelegd en her en der blessures heeft opgelopen of toegebracht. Maar toch, The School of Life is de biotoop van Laurens Knoop.

The School of Life is van oorsprong een vormingsinstituut voor hoogopgeleide dertigers en veertigers die zich willen verbreden en verdiepen in thema’s waarover je in het reguliere onderwijs nooit les hebt gehad. Het programma-aanbod is op het eerste gezicht eclectisch, maar heeft bij nadere beschouwing een gezamenlijke noemer in het versterken van de emotionele intelligentie van de deelnemers. Over dood, cultuur, liefde, werken, filosofie, ondernemerschap, zingeving en levenskunst.

Naast deze consumentenmarkt heeft de school de laatste jaren een plaats verworven op de zakelijke markt. Ze helpt bedrijven en instellingen bij teamontwikkeling en cultuurverandering. Een schot in de roos, want inmiddels maakt deze activiteit ongeveer 50% van de omzet uit.

‘Mensen kun je niet veranderen,’ aldus Laurens, ‘maar je kunt ze wel weerbaarder maken. Niet door ze allerhande assertieve kunstgreepjes te leren om van zich af te bijten, maar door inzicht in zichzelf en hun maatschappelijke, bedrijfsmatige en persoonlijke context te geven’. Hij geeft toe dat dit allemaal wat zweverig klinkt, maar met bijna 50.000 deelnemers per jaar heeft hij recht van spreken.

Zeker nu steeds meer mensen als zzp-er of op flexbasis werken, van de ene naar de andere klus rennen en steeds vaker louter op hun technische skills worden aangesproken, groeit de behoefte aan zelfreflectie en verdieping.

‘Zie het ook als een rem op de hedendaagse behoefte aan instant-geluk.’ zegt Laurens. ‘Je kunt niet 24/7 gelukkig zijn. Verdriet of falen zijn geen mislukkingen, maar normale gebeurtenissen in het leven, misschien wel normaler dan geluk, zeker geluk-op-afroep.’

Het concept van The School of Life is in 2008 gelanceerd door de Britse filosoof en schrijver Alain de Botton die in London de eerste school stichtte. In 2014 richtte Laurens Knoop met enkele medestanders de Nederlandse versie op. Inmiddels zijn er vestigingen in Sao Paolo, Istanbul, Seoul, Berlijn, Melbourne en Tel Aviv. De moedervestiging in London levert de scholen de programma’s voor de consumentenmarkt en staat ze met raad en daad bij. Verder verzorgt ze een speciaal YouTubekanaal.

De lokale scholen hebben voor zover het om de consumentenmarkt gaat een licentie-verhouding met London. ‘De inhoud van de ‘bouwstenen’, de lesprogramma’s, ligt vast en dat beperkt natuurlijk je bewegingsvrijheid als ondernemer,’ legt Laurens uit, ‘maar er is in de dagelijkse uitvoeringspraktijk verder heel veel ruimte. De marketing, de selectie van docenten, de manier van presenteren, de samenwerking met derden, de organisatie van congressen en events zijn in handen van ons team en dat vraagt echt ondernemersbloed. En dat geldt helemaal voor ons optreden in de zakelijke markt waarin we volledig vrij van Londen zijn.’

Heeft Laurens Knoop ondernemersbloed? vragen wij. Zijn voorgeschiedenis doet het niet vermoeden: een jongen uit een artistiek milieu, leerling op het vwo van de Vrije School in Zeist, keurig economie gestudeerd aan de Utrechtse universiteit, gewerkt als ontwikkelaar bij Motivaction, een blauwe maandag managementconsultant, een zware postacademische opleiding, nou ja, zonder onaardig te willen zijn, meer het type van de adviseur.

‘Klopt,’ beaamt Laurens, ‘als ik niet in contact was gekomen met Alain de Botton was ik nu waarschijnlijk een niet-zo-gelukkige consultant bij een of ander bureau. Het concept van Alain inspireerde me enorm. Het was nog lang niet klaar voor de praktijk en daarom ben ik op eigen houtje een soort voorloper begonnen, een filosofisch eventbureau, Brandstof genaamd.’

Brandstof bleek de bekende leerschool waar de meeste ondernemers hun ervaring opdoen, schade en schande, geluk en succes, het hele repertoire kwam langs. De leerervaring werd in de begintijd van The School of Life nog eens dunnetjes overgedaan. ‘Ik leer nog steeds,’ aldus Laurens, ‘of beter, ik heb nog veel te leren, hoe ervaren ik inmiddels ben.’

Het lastigste bij het opzetten van een onderneming is vaak niet het bedenken van het product of het verwerven van klanten. Het moeilijkste is partners en medewerkers te vinden.

‘Dat is een zoektocht waarin alle denkbare tegenstellingen samen kunnen komen. Je moet elkaar blindelings vertrouwen, maar je moet ook niet uit het oog verliezen dat het een zakelijke verbinding is. Je zoekt persoonlijke overeenkomsten om de samenwerking te vergemakkelijken, terwijl je weet dat wrijving en tegenspraak vaak beter de ontwikkeling van de business is.’

‘Het ondernemerschap raakt ook direct aan je eigen persoonlijkheid.’ vertelt Laurens. Hij is geen man die het conflict zoekt of anderen in het zand wil laten bijten. En toch heeft ook hij situaties gekend waarin hij dit onaangename werk moest doen. Voorbeelden wil hij niet geven, maar duidelijk is hij zichzelf (en anderen) geweld heeft moeten aandoen.

Of hij als startende ondernemer misschien profijt zou hebben gehad van het programma-aanbod van The School of Life als die toen had bestaan? vragen we. ‘We geven mensen geen gereedschapskistje om aan levensvragen te sleutelen.’ klinkt het gedecideerd. ‘We zijn geen garage!’

Dat is duidelijk en Laurens Knoop is geen autoverkoper. Hij is niet de gewiekste zakenman die inspiratie vindt in geld verdienen en zaakjes opzetten en verkopen. Zijn ondernemerschap is ontwaakt door en gebaseerd op zijn intellectuele affiniteit met het programma-aanbod van The School of Life. We hebben het hem niet gevraagd, maar weten zeker dat geld drijfveer noch einddoel voor hem is. En zou de school om de een of andere reden van de wereld verdwijnen, dan zou hij een nieuwe oprichten.

Hoewel hij zich heeft weten te ontdoen (‘bevrijden’) van het dagelijkse operationele management, erkent Laurens dat hij zijn handen vol heeft aan The School. ‘Echt ondernemerschap dus, dingen bedenken, klanten spreken, medewerkers steunen.’ Het is inmiddels een omvangrijke club geworden. In het transparante pand aan het Frederiksplein in Amsterdam werken ondertussen zo’n 15 vaste medewerkers, 15 flex-krachten in de winkel- en koffiebar op de begane grond (tip: een lustoord voor liefhebbers van gadgets en topkoffie), 25 freelance docenten en tegen de 30 vrijwilligers.

Opent zich hier misschien toch de valkuil die ondernemers met succes bedreigen: verdwijnen in de day-to-day business en losgezongen raken van wat hen echt inspireert en zo sterk heeft gemaakt? We vragen het Laurens.

Het antwoord is schitterend. Geen betoog over zijn liefde voor de School of Life, in de onuitgesproken veronderstelling dat die wel duidelijk en onomstreden is. Nee, zonder enige omhaal bekent Laurens dat er ergens in het pand nog een oude liefde woont. Het is de voortzetting van zijn bedrijf Brandstof, tegenwoordig 'Brainwash Festival' genaamd. Een publiek/private samenwerking waarin ook omroep Human participeert. ‘We maken televisie- en radioprogramma’s over grote persoonlijke en maatschappelijke vraagstukken. Pure inhoud, super origineel en creatief. Met zoiets in de buurt is er voor mij geen valkuil te bekennen!’ Om er even later aan toe te voegen: ‘De collega’s van de School moeten dat niet verkeerd opvatten. Ik ben getrouwd met de School, maar je vroeg of ik mijn eerste meisje nog wel eens zie. Ja dus. En de liefde bestaat nog steeds.’

Tot slot vragen we of Laurens nog wijze lessen voor ons heeft. ‘Voor anderen heb ik niet zo veel lessen, hoor, laat staan wijze lessen. Het is een kwestie van zelf ondervinden. En dat ligt bij iedereen verschillend.

Ik kan je wel vertellen wat mij heeft geholpen. In de eerste plaats probeer niet alles in je eentje op te lossen. Zoek goede adviseurs die je ook tegenspreken. Dat helpt je door moeilijke tijden heen en voorkomt dat je in een tunnel terecht komt. Verder: ondernemerschap klinkt altijd geweldig dynamisch en hip, maar het is ook afzien en offers brengen. Dat moet je je wel van te voren realiseren, want als het eenmaal zover is, moet je niet terugschrikken. Juist dan komt het erop aan en dat telt te meer als je mensen in dienst hebt.

Maar mijn belangrijkste les is deze. Ik dacht altijd dat ondernemerschap erg zakelijk en rationeel was. Dat je met je verstand beter je intuïtie onder controle moest houden, om misstappen te voorkomen. Zakelijk zijn, je knopen tellen, je niet laten afleiden door je onderbuik. Het is precies andersom. Telkens weer heb ik gemerkt dat mijn eerste gevoel juist was. Bij conflicten, bij beleidsbeslissingen, bij het aanstellen van mensen. Lang heb ik geprobeerd dat gevoel uit te schakelen omdat ik dacht dat gevoel strijdig was met ondernemerschap. Dat heb ik helemaal losgelaten. Mijn motto is nu: gebruik je intuïtie, want dat is verstandig.’

Auteur: Paul Verburgt (in samenwerking met Annemieke Figee)

Profiel

Bedrijf: The School of Life
Locatie: Amsterdam
Rechtsvorm: BV
Opgericht 2014

Kom met uw praktijkervaringen op het terrein van managen en organiseren

Deel uw kennis, schrijf 3 columns of artikelen en ontvang een gratis pro-abonnement (twv €200)

Word een pro!

SCHRIJF MEE >>

Harrie Oost
Lid sinds 2019
Achter het motto "gebruik je intuïtie, dat is verstandig" kan ik volledig achter staan. In mijn functie als leidinggevende maak ik daar al lange tijd gebruik van en meestal zit ik goed. Ook in (coaching) gesprekken met collega medewerker pas ik het toe en bespreek ik wat mijn intuïtie mij ingeeft. Dat geeft vaak verrassende antwoorden of wendingen in het gesprek waaruit blijkt dat je intuïtie goed zat. Ik kan dan ook alleen maar zeggen gebruik het.
In het begin is het wel wennen om er op te vertrouwen dat je intuïtie goed is, ik heb het gevoel gehad een stap in het duister te zetten, dus uit je comfortzone te stappen, maar het is daar zoveel leuker dan in de comfortzone.
J. de Heer
Die laatste zin over "gebruik je intuïtie" is iets waar ik de laatste tijd veel mee bezig ben. Als ik een school op zou richten, zou het iets van "School voor Intuïtie" of iets dergelijks moeten heten. Want ik denk dat het niet altijd en voor iedereen verstandig is om zonder meer je eerste gevoel te volgen. Populistische politici, die appelleren aan het onderbuikgevoel van grote groepen mensen, varen wel bij het roepen van oneliners waar je niet over na hoeft te denken en die aansluiten bij het gevoel van hun achterban. Die achterban volgt zo'n populist intuïtief. Maar ik denk niet dat dat verstandig is.

Ik denk dat intuïtie een natuurlijk aangeboren kwaliteit is die uit een onoverzichtelijk grote hoeveelheid informatie een patroon kan herkennen en daarmee een richting kan bepalen. En dat is een heel bijzondere en fantastische kwaliteit, die ons in staat stelt tien keer beter en vooral sneller te beslissen dan een grondige analyse en een zakelijke afweging. Daaraan is echter wel een voorwaarde verbonden: je intuïtie werkt alleen goed als die niet wordt vertroebeld door allerlei vervuiling. Voorbeelden van vervuiling zijn frustraties, angsten, vooroordelen, onvervulde verlangens, onzekerheid, schuldgevoelens en dergelijke. Gevoelens die de blik vertroebelen en de blik eerder vernauwen dan verbreden.

Dat vind ik dan ook mooi aan de School of Life, dat ze met het werk dat ze doen mensen helpen om schoon te worden, of op zijn minst zich bewust te worden van hun eigen bagage (c.q. hun eigen vervuiling in beeld te krijgen en deels op te ruimen) en daarmee steeds beter leren om open te staan en zuiver naar hun eigen gevoel te luisteren. Daarmee neemt de kwaliteit van je intuïtie enorm toe.
Paul Verburgt
Beste Harrie,

Het kost de nodige durf om je intuïtie weer een rol te laten spelen, zeker als leidinggevende. In onze (over)gereglementeerde organisaties is alles erop gericht om beslissingen voorspelbaar en uniform te maken, want stel je voor dat je eens een ‘afwijkend’ besluit zou nemen. In gelijke gevallen gelijke beslissingen nemen, is een adagium geworden dat zo heilig is dat intuïtie en gevoel als het ware contrabande zijn.

Ik heb me ook een tijdje onderworpen aan de gesel van de allesbeheersende ratio. Vooral bij selectiegesprekken, omdat je volgens de HR-professionals juist niet op je eerste indruk en gevoel moest afgaan. Nou, dat heb ik geweten! Idem bij belangrijke budget- of commerciële beslissingen. Vaak gebeurde alsnog wat je eerste gevoel je had ingegeven.

Ik heb op een gegeven moment botweg besloten een serieuze plaats in te ruimen voor mijn intuïtie, naast het verstand, de mening van anderen en meer van dit soort ‘gewone’ invloeden. Is me uitstekend bevallen!

In mijn reactie op Koos de Heer werk ik dit nog wat uit.

Paul Verburgt
Paul Verburgt
Beste Koos,

Hoewel ik claim ook behoorlijk wat intuïtie in huis te hebben, weet ik niet zo goed wat het is. Of het een aangeboren eigenschap is, betwijfel ik. Of beter, ik zou dit liever als instinct willen beschouwen. Wie vertrouw je, wat is gevaarlijk, wanneer moet je vluchten, dat soort dingen lijken me instinct. Of onderbuik zoals dat tegenwoordig heet, om aan te geven dat we hier met iets basaals, zo niet iets ordinairs van doen hebben.

Intuïtie lijkt me van een hoger plan. Een zodanig verwerkte set van ervaringen en kennis dat je zonder nadenken (letterlijk) in jezelf weet wat je te doen staat. Ik vermoed dat je intuïtie beter wordt naar mate je ouder wordt, in de zin van meer ervaren en voorzien van meer kennis. En gelouterd door schade en schande, want dat lijkt me je intuïtieve vermogens pas echt te scherpen.

Maar ja, en dan kom ik op jouw punt, zitten onze vooroordelen en misvattingen ons niet in de weg? Vervuiling zoals jij dat noemt. Goed punt. Dat gevaar is er zeker. Vooral als mensen hun intuïtie voor heilig verklaren. Een soort gave Gods, een heilige geest die in voorkomende gevallen op hen neder daalt. Vandaar ook dat ik weinig moet hebben van intuïtie als een soort aangeboren eigenschap. Het is zoals gezegd voor mij een diep doorleefd en automatisch aanspreekbaar reservoir van kennis en ervaring. En dus nooit het alpha en omega in elke kwestie.

Vandaar ook dat de kop van het artikel luidt ‘gebruik je intuïtie’ en niet ‘volg je intuïtie’. Je hoofd erbij houden, niet met jezelf op de loop gaan, naar anderen luisteren en er zo nodig een nachtje over slapen.

Paul Verburgt
Maarten Freriks
Intuïtie is gerijpte ervaring. Als je in situaties komt die je vaker hebt meegemaakt, kun je je intuïtie enigszins vertrouwen. Je hersenen maken in feite razendsnel een keuze op basis van ingesleten patronen. In onbekende situaties is het daarom minder verstandig om op je intuïtie of gevoel af te gaan. Zeer lezenswaardig in dat kader is het boek "Intuïtie maakt meer kapot dan je lief is"van Harald Merkelbach. https://uitgeverijprometheus.nl/nieuws/vijf-sterren-intuitie-maakt-meer-kapot-dan-lief-is-volkskrant.html
Paul Verburgt
Beste Maarten,

Bedankt voor de leestip!

Ik denk overigens dat het altijd goed is om 'even je knopen te tellen' voor je je intuïtie de koers laat bepalen. Ook in bekende situaties, want er kan maar zo een onverwacht of uniek element een rol spelen.

Paul
mkk
Helemaal eens met Paul Verburgt, we moeten veel meer lef hebben en onze intuitie vertrouwen. Daarin ligt veel wijsheid en kennis besloten, want de complexiteit van onze wereld pas niet in een spreadsheet met een beperkt aantal variabelen!
Paul Verburgt
Beste mkk (Maaikel),

De complexiteit van onze wereld past niet in een spreadsheet met een beperkt aantal variabelen. Geweldige tekst!

Paul Verburgt

Meer over Ondernemerschap