Beter leidinggeven. De essentie, de  grootste valkuilen, hindernissen en  trends. Met de links naar voorbeelden van de aanpak.

Beter leidinggeven 

We krijgen in ManagementSite opvallend veel columns en artikelen over leiderschap en leidinggeven aangeboden met een boodschap die telkens terugkomt. Zie bijvoorbeeld de Meest gelezen columns in 2023. Hoe de relatie baas medewerkers verbeteren? Een negatief interactie patroon. Wat doe je eraan?

“De rol van leidinggevenden in de dagelijkse werksituatie is bepalend. We bedenken van alles om beter te managen en te organiseren. Terwijl een factor als de relatie met de baas het echte probleem is."

"Het ontbreekt aan meedenken, coachen en het faciliteren van autonomie en eigen verantwoordelijkheid. Kortom, er is te weinig contact en betrokkenheid. Men ervaart geen verbinding, geen relatie, geen ondersteuning. Lees bijvoorbeeld deze kreet uit het zorgveld: Steun de teamleider!"

Ik zie hier een taai interactie patroon met een eigen dynamiek dat onbedoeld allerlei negatieve effecten oproept en mensen gevangen houdt, zie: Het oerconflict in organisaties.

De remedie is duidelijk en in de kern heel simpel: 'Open het gesprek met elkaar.' Laat je als baas of medewerker niet vangen in zo’n negatief patroon:  Nieuwsgierigheid als leiderschapsstrategie Mijn deur staat altijd open... toch?

'Het eenvoudige gesprek is vaak de beste remedie'. 

Het goede nieuws is dat we de afgelopen decennia geleerd hebben onder welke condities helpen om zo'n negatief patroon om te buigen. Deze ontwikkeling is beschreven in Innovatief organiseren.

Wat te doen?
Scan de talrijke voorbeelden in Sturen op verantwoordelijkheid. De kans is groot dat u voorbeelden aantreft die aansluiten bij uw eigen situatie. Aldus is er meer houvast voor toepassing.
In kleine organisaties gaat dat gemakkelijker. Start-ups functioneren vaak al in een patroon van betrokkenheid en resultaatgerichtheid. In meer gevestigde organisaties is ook van alles mogelijk Zie  bijvoorbeeld: In 3 stappen naar écht betrokken medewerkers.

Waar is de aandacht voor wat er speelt op de werkvloer? Men ervaart geen verbinding, geen ondersteuning.

Dit punt wordt vaak afgedaan met de dooddoener ‘Als er vragen zijn, mijn deur staat altijd open’. Medewerkers beleven dit als een holle kreet en het vermijden van daadwerkelijk contact met de werkvloer. In allerlei variaties kan het doorwoekeren tot in alle echelons van een organisatie. Aldus raakt een organisatie verziekt. 
Wat werkt beter? Stel het patroon aan de orde. En pas zo nodig het organisatie-ontwerp aan door de autonomie en verantwoordelijkheid van teams en medewerkers te vergroten.
Zie de volgende A4tjes om de condities voor een meer constructief interactie patroon te realiseren.

• Organisatieontwerp in 1A4tje  
  Met één ontwerpprincipe dat de essentie raakt bereik je meer dan met een berg aan regels
• Zelfsturende teams en zelforganisatie in 1 A4tje 
  WAT is zelforganisatie. De 3 condities. HOE sturing geven aan zelfsturing?

Meer weten over interactie patronen? Zie Hoe omgaan met ongeschreven regels, interactie patronen en systeemdwang Laat de context het toe? Twintig lastige kwesties.

Prof. dr. Willem Mastenbroek, hoofdredactie ManagementSite.