Niet altijd blij met de markt

Marktwerking, ik ben ervoor en heb er al vaker over geschreven. Een stokpaardje zo u wilt. Ik zal er ook nog wel vaker over schrijven en daarbij veelvuldig in herhaling vallen. Ondanks mijn continue inspanningen zal ik niet in staat zijn de vooroordelen en het onbegrip die nog steeds ten aanzien van een vrije markteconomie en het winstreven bestaan weg te nemen. Gelukkig maar want zo heb ik weer iets te doen. En ook al zullen er altijd mensen zijn die de markt niet zien zitten en op zoek zijn naar één of andere heilstaat, de economie draait wel door. Met horten en stoten inderdaad maar in een voortdurend en gestaag proces van innovaties en stijgende welvaart. Dat wil overigens niet zeggen dat ik persoonlijk altijd blij ben met de uitkomsten of richting van dit proces.

Door de opkomst van het internet leggen bijvoorbeeld winkels het loodje waar ik graag kom. In mijn woonplaats zat een winkel voor reisboeken en kaarten. Maar door de opkomst van internet en die van navigatiesystemen liep de omzet terug en op een gegeven moment moest de winkel sluiten. Jammer voor de eigenaar en voor mij. Het was een leuke zaak om lekker rond te snuffelen en kaarten en boeken te kopen als voorbereiding op een reis. Ik had liever gezien dat meer consumenten waren als ik en daar bleven kopen maar helaas is dat niet zo. Natuurlijk kan ik nu gaan klagen over de genadeloze markt die kleine zelfstandigen om zeep helpt maar dat is niet erg zinvol. Het zijn uiteindelijk nieuwe technieken en maatschappelijke ontwikkelingen die de manier waarop consumenten zich gedragen veranderen en zo de ondergang van de ene, en de opkomst van een andere ondernemer veroorzaken. Inderdaad ja, Schumpeter’s Creative Destruction. Je mag het betreuren en dat doe ik soms maar het heeft geen zin je er kwaad over te maken en je kunt het ook niet tegenhouden.

Tegenhouden zou alleen kunnen door de vrijheid in te perken, bijvoorbeeld door internet te verbieden. Dat is natuurlijk niet de bedoeling. Dat kan alleen in een dictatuur. Een vrije samenleving kan niet zonder een vrije markt, ook al betekent dat soms het verlies van iets dierbaars. En natuurlijk maak ook ik gebruik van bepaalde toepassingen van internet. Ik maak graag online van die mooie fotoboeken. Niet erg leuk voor de fotograaf waar ik vroeger mijn foto’s liet afdrukken. Hij is er niet meer. Nu had hij het zo wie zo al moeilijk omdat meer en meer mensen hun foto’s goedkoper lieten afdrukken bij de HEMA of het Kruidvat maar de opkomst van nieuwe toepassingen en de toenemende verkoop van apparatuur via internet was de doodsteek.

Het is een cliché, maar organisaties moeten zich aanpassen en zorgen dat ze iets anders te bieden hebben als hun oude reden van bestaan wegvalt. Als klant moet u ze daar natuurlijk wel een beetje bij helpen. Mijn advies aan iedereen die net als ik de teloorgang van kleine leuke speciaal zaken betreurt is om daar consequent je spullen te blijven kopen. Het is geen garantie dat het genoeg is maar dan heeft u in ieder geval uw schuldgevoel afgekocht. Heeft uw favoriete boekhandel dus een bepaalde titel niet op voorraad, bestel het dan daar en niet via internet. Natuurlijk is dat wat meer werk dan het thuis vanachter uw PC te doen maar als u zo regelmatig eens naar de winkel loopt of fietst dan krijgt u voldoende beweging om het abonnement op de sportschool op te zeggen hoewel dat weer niet leuk is voor die ondernemer. Maar uiteraard is het een advies en niet meer dan dat. U mag zelf kiezen. Dat is de vrije markt. Dat is een vrije samenleving.