Wangedrag aan de top besmet de lagere echelons?

Actueel

Immoreel gedrag aan de top van de organisatie werkt door in het gedrag van lagere echelons. Het gedrag van top-mensen werkt aldus besmettend.
Goed nieuws: zo werkt het lang niet altijd. Doorslaggevend blijkt de houding van het middenmanagement. Als midden-managers voldoende afstand houden tot de foute types is ‘het trickle down effect’ van wangedrag gering.

Zie het filmpje en lees over het onderzoek van Gijs van Houwelingen van Rotterdam School of Management, Erasmus University (RSM).

https://www.youtube.com/watch?v=AO-qXLhe_Ow

So companies that want to be moral shouldn’t only look to the top layer of management for guidance. Middle managers, as it turns out, can be seen as the most important gatekeepers against the spread of unethical behaviour from the top.

Van Houwelingen’s research reveals that distance plays an important part in either rejecting or copying unethical behaviour demonstrated by a misbehaving supervisor or top-level manager. Distance provides a form of ‘insulation’ against the influence of higher-level misbehaviour. In other words: The closer an employee feels to their boss, the more likely they are to subconsciously mirror the behaviour. When distance is larger, this effect diminishes or even reverses: when the distance between middle managers and the top is sufficiently big middle managers were found to be more likely to contrast top-level misbehaviour. They actually became fairer once confronted with a boss behaving unethically.

Distance: a surprising way to keep your company ethical 

Distance may mean here simply physical proximity or remoteness such as sharing an office, sitting at adjacent desks, being on the same floor or building or being on the same rung of the hierarchical ladder. Or it can mean psychological or social distance; having empathy for someone, being able to relate to that person, or feeling like part of the same team. In fact, the research shows that physical distance often translates into social or psychological distance; we are better able to relate with those that are (physically) closer to us.

Surprisingly, up to now higher interpersonal distance has mostly been seen as an impediment to safeguarding the ethical climate of the organizations. For instance, distance may make employees think they can get away with fraud or theft. However, as Gijs van Houwelingen shows, there are indeed unexpected virtues of distance: it may help prevent misbehaviour from spreading throughout the organization.

rsmlogoBron en meer informatie: RSMDiscovery

Leiderschap is een belangrijk onderdeel van de Parttime Master Bedrijfskunde, Rotterdam School of Management, Erasmus University. Meer informatie over deze deeltijd opleiding treft u hier of bezoek een van de voorlichtingsavonden.

Deel uw  ervaringen op ManagementSite

Wij zijn altijd op zoek naar ervaringen uit de praktijk, wat werkt wel, wat niet.

SCHRIJF MEE  >>

Als u 3 of meer artikelen per jaar schrijft, ontvangt u een gratis pro-abonnement twv €200,--

r v
Lid sinds 2019
Dat is een hele aardige conclusie van deze onderzoeker, maar het probleem is dat het middel management steeds verder wegbezuinigd wordt.
Dus blijft als lichtend voorbeeld over, de zichzelf schaamteloos verrijkende, volkomen asociale, korte termijn denkers van het "top" management.
Die over het algemeen maar een ding voor ogen hebben en dat is zoveel mogelijk cashen in de beperkte houdbaarheids datum, die zij weten dat ze hebben, voor ze weer vervangen worden door een nieuwe graaiert.
Branko Lastdrager
Dat geeft maar weer voor de zoveelste keer aan dat wil een organisatie een staat van excellentie bereiken, je met de kwaliteit van het topmanagement start. Is die kwaliteit onvoldoende? Ga dan niet starten met bijvoorbeeld zelfsturende teams, waarbij op den duur de rol van het midden management wordt opgeheven. Dan verwijder je de buffer die de besmetting vrij baan geeft. In plaats van een volgende stap te zetten richting excellentie of beterschap, maak je de patiënt dan alleen maar meer kwetsbaar. En hoogstwaarschijnlijk ook alleen maar zieker en zwakker. Los van de kosten!

De paradox is dat willen we immorele bestuurders lozen we niet hoeven te wachten tot deze zelf het miraculeuze licht gaan zien. Dat zou gezien de mate van immoraliteit, corruptie en zelfgerichtheid die we zien ook zeer onwaarschijnlijk zijn. Ook geen programma's, trainingen of adviezen, danwel structurele ingrepen en veranderingen. Wederom los van de kosten. Nee, jij en ik moeten kiezen. En daar zit de crux. Wie heeft er nog het gevoel een vrije keuze te hebben. Of scherper, wie durft er nog zelf een morele keuze te maken en de mogelijk vervelende consequenties daarvan te dragen?

Iedereen blijft gewoon voor de betreffende instantie, organisatie of het bedrijf werken. Er zijn er maar weinigen die met de voeten stemmen en zeggen, aan dit spel doe ik niet meer mee! Zeker niet als je dan thuis komt te zitten. En zelfs wanneer je die keuze bewust maakt en weggaat bij die betreffende bank waarvan de top heeft gefraudeerd. Welke bank is wel schoon, of überhaupt, kun je dan nog wel in de financiële dienstverlening blijven werken?

Velen hebben gekozen om los te gaan van bedrijven om als zzp-er of freelancer te gaan werken, danwel in coöperatieve netwerken met gelijkgestemden een nieuw, schoon spel te starten. Andere mogelijkheden zijn de situatie te accepteren en aanvaarden, te blijven strijden tegen het systeem (good luck!) of misschien wel zelfs ergens de klok te luiden en bereid zijn de rest van je leven in een caravan te bivakkeren?

Uiteindelijk kom ik bij mezelf uit, meer dan dat kan ik toch nauwelijks beïnvloeden. Ik ga een verhouding aan met de mate van immoraliteit in mijzelf. Ik probeer te leven en uit te drukken van wat ik zou willen zien bij anderen en in mijn eigen directe leefomgeving. Maar dat is mijn persoonlijke keuze, want die blijft voor iedereen vrij.

Meer over Het spel om poen en prestige