Eén tip voor minder gedoe en meer duidelijkheid

Eén van de belangrijkste redenen waarom dingen niet lukken op het werk is dat openheid vaak volledig ontbreekt. Mensen zijn daar  zo voorzichtig mee dat niet of nauwelijks op tafel komt wat ze echt vinden.

Wat ik eigenlijk bedoel

Het punt uit het Manifest voor Lekker Samenwerken dat ik wil bespreken is: 'Wat Ik Eigenlijk Bedoel…’ is een prima begin van een zin.
Je kent het wel: 'Een collega komt even langs wippen op je kamer en begint een verhaal over het project en aspecten die lastig zijn en dat we niet moeten vergeten om akkoord te krijgen van… en dat het ook een goed idee is om tijdens de vergadering… En dat het de vorige keer ook zo moeizaam was en dat hij ook aan jou wel wil vragen om alert te blijven… Blablabla…'
Je luistert naar hem, maar wat hij nu eigenlijk precies te zeggen heeft: geen flauw benul!

Misschien ben je zelf wel zo’n gezellige prater die veel woorden nodig heeft om z’n punt duidelijk te maken en juist daar de mist in gaat. Misschien vind jij het ook ingewikkeld om te zeggen wat je écht bedoelt. Dat is ook spannend, want als je je kop boven het maaiveld uit steekt dan kan je reactie krijgen. Een simpele tip die wonderen doet is dan: Begin de zin met ‘Wat ik Eigenlijk Bedoel…’
‘Wat ik eigenlijk bedoel is dat ik vind… dat het veel te langzaam gaat en dat we zonder akkoord van het management niet verder kunnen.’
‘Wat ik eigenlijk bedoel is dat we echt niet zo prettig samenwerken en dat ik het daar over wil hebben.’
‘Wat ik eigenlijk bedoel is dat ik vind dat je me niet genoeg steunt…’
Fijn, toch? Lekker kort. Lekker duidelijk.

Begin bij het eind

In de zin ‘Wat Ik Eigenlijk Bedoel…’ zit het woord bedoelen en daaruit vloeit voort de vraag: Wat is eigenlijk de bedoeling?
Ik moet daarin onwillekeurig denken aan David Allen die ik inmiddels twee keer mocht ontmoeten. David Allen is de man van Getting Things Done en heeft in zijn bekende boek ook een hoofdstuk over het op creatieve wijze van de grond krijgen van projecten.
David Allen zegt: 'Begin met een helder beeld van het doel. Waarom doe je wat je doet? Waarom schrijven we de nieuwsbrief eigenlijk? Waarom maken we een nieuw product voor studenten? Waarom? Hoe willen we dat het eindresultaat eruit ziet?'
Als je het doel duidelijk hebt verbeeld, werk je doelgerichter en weet je ook of het eigenlijk wel een goed idee is. Ik bedoel je leeft maar één keer, laten we geen onzinnige dingen met onze tijd doen. En als er dan iets niet lekker loopt komt het aan op jouw lef om te bespreken wat er besproken moet worden‘Wat Ik Eigenlijk Bedoel… is dat ik mij zorgen maak over de voortgang. En wat ik eigenlijk bedoel… ik heb sterk de indruk dat je het niet zo ziet zitten, dit project.’

Confronterend?

Confronterend? Niet als je hier een gewoonte van maakt, wel als je dit nooit doet. Ik hoorde laatst een opmerking van een medewerker van een gemeente waar ik 'De Samenwerkingsshow' ga spelen: ‘Het behoort bij ons in de gemeente Fluiterkruiterveen niet tot de cultuur om feedback te geven aan mekaar.’ Ik vind dat bere fascinerend. Ik zie namelijk ineens de angst voor me, de angst op de gezichten van al die mensen bij de gemeente Fluiterkruiterveen. De angst om tijdens een vergadering als iets echt niet helemaal in de haak is, of als mensen echt teleurgesteld zijn, om dan te zeggen: ‘Tsja… eeh… goh… ik vind dat toch eeh, ja… iemand nog koffie?’

Vertrouwen

Om te kunnen zeggen ‘Wat ik eigenlijk bedoel…’ heb je vertrouwen nodig. Ik denk: met name in jezelf. Vertrouwen in jezelf dat je een negatieve reactie wel aan kan. Het voelt enorm vervelend en rot om niet gesteund te worden door een collega. Psychologe Ingeborg Bosch beschrijft helder hoe al deze emoties werken in ons brein, want de afwijzing van een collega zegt natuurlijk vaak niet zoveel over ons, maar meer over die ander en tóch hebben we er zo’n last van, toch doen we alles om niet de confrontatie aan te gaan.
Ingeborg Bosch beschrijft hoe situaties in het heden, nu op het werk met die collega, ons vaak onbewust doen denken aan situaties uit een ver verleden, waardoor we ons ineens weer voelen als dat kind wat overgeleverd was aan de ander.  ‘Jij kunt wel klaar zijn met je verleden, maar het verleden is niet altijd klaar met jou.’ Daarom is een echt gesprek met die collega zo lastig, omdat je diep in je wezen bang bent dat de ander je laat vallen, geprojecteerd uit het verleden.

Wat ik eigenlijk bedoel: als je je collega ziet voor wie die werkelijk is, een mens met goede en slechte eigenschappen net als jij. Waar je dus als gelijkwaardig mee in gesprek kan, dan is het helemaal niet zo moeilijk om te zeggen: Wat ik eigenlijk bedoel…
Niet zo moeilijk. En leuk. En effectief.

Johan Stevens