Dankzij allerlei theorieën over leiderschap raakt de manager regelmatig het spoor bijster op het pad van goed naar geweldig. De zoektocht naar de ultieme vorm van leiderschap eindigt geregeld in een valkuil die vol ligt met stippen die van de horizon zijn gevallen. De eerste stap naar een oplossing? Lees geen managementboeken meer!
Veel managers investeren in zichzelf, blijven zich ontwikkelen en lezen dus managementliteratuur. Een beetje inspiratie is nooit verkeerd. Maar door de enorme hoeveelheid theorieën en stromingen gaan ze verschillende gefaciliteerde, zelfsturende en overtuigende coachtechnieken door elkaar gebruiken. Het gevolg is dat ze vastlopen en niemand er meer iets van begrijpt. Zo zijn er bijvoorbeeld managers die dagelijks ge-update willen worden door hun zelfsturende teams. Wel het boek gelezen, maar dat blijkt beter te zijn dan de film waar ze zelf in zitten. Bovendien ontbreekt de ondertiteling.
Het lezen van een managementboek lijkt op ontwijkingsgedrag. Zolang je leest ben je aan het lezen (klinkt logisch) en dan hoef je verder dus niks te doen. Het lijkt alsof je goed bezig bent maar eigenlijk ben je uitstelgedrag aan het vertonen. Je stelt uit wat je eigenlijk zou moeten doen en ontwijkt wat je juist aan zou moeten gaan. Net zoals het benoemen van een probleem niet leidt tot het oplossen ervan. Daar is iets anders voor nodig. Er verandert namelijk pas iets wanneer je actie onderneemt. Maar het zit juist zo lekker op de bank met dat boek vol inspiratie.
Een paar weken geleden sprak ik met een directeur van een scholengemeenschap over de werkdruk die werd ervaren door docenten. Een complex probleem met grote gevolgen. Zij vertelde dat er door docenten een projectgroep was opgericht om de werkdruk in kaart te brengen en dat andere docenten zogenaamde clustergroepen hadden geformeerd om per afdeling te bekijken hoe werkdruk gedefinieerd kon worden. Zij kwamen elke twee weken in verschillende samenstellingen bijeen. Alles werd keurig gedocumenteerd en iedereen werd in aparte nieuwsbrieven op de hoogte gehouden van de vorderingen. Toen ik vroeg hoeveel tijd dit de gemiddelde docent kostte keek de directeur mij veelbetekenend aan. “Als ze hier tijd voor hebben zal het met de werkdruk wel mee vallen”, liet ik mij ontvallen. We barsten in lachen uit maar kwamen vervolgens ook tot een scherpe analyse van het echte probleem: het ontwijken van verantwoordelijkheid. In dit geval was werkdruk een welkome kreet binnen deze organisatie. Een camouflagepatroon wat precies deed waar het voor bedoeld was.
Wat mij regelmatig opvalt is dat managers vaak precies op de hoogte zijn van de theorieën van Covey, Sinek, Blanchard en consorten. Er is soms letterlijk sprake van tegeltjeswijsheid als ik naar de wanden van een directiekamer kijk. Maar het is vaak lastig om de vertaalslag te maken naar de praktijk. Want daar is iets anders voor nodig dan kennis en vaardigheden. Namelijk verantwoordelijkheid.
De verantwoordelijkheid om de daad bij het boek te voegen. De verantwoordelijkheid om lastige zaken bij de bron aan te pakken. De verantwoordelijkheid om je angst tegemoet te treden en open te staan voor feedforward. De verantwoordelijkheid om oprecht de dialoog aan te gaan.
Als je iets wilt veranderen moet je niet wegduiken in een boek maar dien je op te staan. Stop met het wijzen naar anderen. Toon voorbeeldgedrag en doe de dingen voor. Vlucht niet in boeken van managementgoeroes die zelf nooit een bedrijf hebben gerund. Laat je niet leiden door modellen, theorieën, cirkels en 3-stappen plannen. Want het goede nieuws is dat je het allemaal al weet.
Jij hebt genoeg kennis en vermogen om een goede leider te zijn. Er is er maar één zoals jij en jij weet (diep van binnen) waar jij voor staat. Je hoeft het alleen maar te laten zien. Daar heb je lef voor nodig, dat klopt. Lef om fouten te durven maken, lef om kansen te grijpen en lef om je nek uit te steken. Niet ten kostte van alles maar juist vanuit de verbinding met jezelf en daarmee ook met anderen.
Door je steeds maar te verdiepen in de zogenaamde wijsheid van anderen zie je niet hoe wijs je zelf al bent. Toon veerkracht en ga uit van je eigen authenticiteit. Want hoe onmetelijk is de kracht van jouw eigen verhaal? Natuurlijk is er veel te leren en blijf vooral nieuwsgierig maar denk je ook eens in wat mensen allemaal van jou zouden kunnen leren. Voor wie ben jij een inspiratiebron? En waar zou jij van betekenis kunnen zijn? Het is jouw verantwoordelijkheid om mensen het beste van jezelf te laten zien.
Leg je boek aan de kant en wees de leider die je zelf wilt zijn.
Sierd Nutma is spreker en auteur op het gebied van Mentale Veerkracht.
Kom met uw praktijkervaringen op het terrein van managen en organiseren
Deel uw kennis, schrijf 3 columns of artikelen en ontvang een gratis pro-abonnement (twv €200)
Word een pro!
SCHRIJF MEE >>
Wanneer je toch een artikel leest of een boek er op naslaat dan is ook gelijk je stijl van leren duidelijk. Werken is acteren en leren. Acteren > communiceren > reflecteren > conceptualiseren > nieuwe plan van aanpak > DOEN ! > Acteren - etc. Een effectieve manager is naast het vervullen van een rol ook iemand die in staat is om te leren. Leren is pas mogelijk wanneer het schuurt en soms ook pijn doet.
Dit beeld kwam op tijdens het lezen van Sierds bijdrage. Geen idee.
Een beetje prikkelend moet een tekst als die van Sierd natuurlijk zijn. Maar ik geloof er niks van dat de gemiddelde manager 'het allemaal al weet.' Zolang mijn bedrijfskunde-studenten bij projecten in bedrijven aanlopen tegen situaties waarin kennis die soms in wel 30 jaar oude boeken al staat beschreven onbekend is, geloof ik het niet. Denk aan gefaseerde projectmanagement aanpak, innovatieportfoliomanagement, en hoe een goede structuur vorm te geven die zelfsturing mogelijk en betekenisvol maakt.
De grootste hindernis lijkt echter te bestaan tussen weten en doen. Een hindernis die pas genomen kan worden op moment dat je echt verantwoordelijkheid voelt. Dat gaat gepaard met een maken van een keuze, alsof een innerlijke knop wordt omgezet. Vaag? Nee hoor, iedereen die dat in zijn leven een keer heeft meegemaakt, ongeacht de context, weet prima waar ik het over heb.
Net als dat verantwoordelijkheid nemen om moed en wil vraagt. Het moment dat je diep ademhaalt en van die helling afgaat, op die persoon toestapt, probeert je punt naar voren te brengen, te laten zien waar je voor staat, enz. En achteraf, onder aan de berg of na het gesprek, realiseren we ons keer op keer, dat we het allang allemaal wel wisten. Vragen we ons af waarom we dat niet veel eerder gedaan hebben.
Maar dat laat zich niet afdwingen. Je bent er klaar voor of niet. En wanneer niet, dan niet, en pak je nog een boek, mindfulness cursus, training, coach of retraite in Zuid Frankrijk.
Nou denk je misschien dat ik de spot drijf met de boodschap van dit blog. Ik wil er wel iets naast zetten.
Peter Drucker, een goeroe die ik hoog acht, heeft gezegd dat management dat geen objectiviteit aanbrengt in het meten van resultaten aan willekeur ten prooi valt.
Onze bijdrage aan de samenleving is door hem geïnspireerd. Zinvolle, begrijpelijke en toepasbare modellen kunnen inspireren, inzicht bieden en initiatief bundelen. Dat streven we na.
Maarten de Winter
waardecreatie netwerk Archimedes
Voelde mij geïnspireerd een column te schrijven met de titel "Start met het lezen van managementboeken!", maar dat leek mij een beetje flauw. Natuurlijk mag de titel van een column best we provocerend zijn, maar daarmee hoeft hij nog niet te kloppen.
Waar stopt je appél? Ga je deze boodschap ook uitdragen binnen het onderwijs? Stop met het lezen van boeken! Of op dit platvorm, stop met het lezen van columns en artikelen?
Stop met het lezen van (management)boeken staat gelijk aan stop met leren. En dat zal je bedoeling niet zijn.
Inderdaad, het ultieme managementboek heb ik ook nog steeds niet gelezen. En ik geef eerlijk toe, ik heb er door de jaren heen heel wat gelezen en zal dat ook blijven doen. Waarom? Omdat leiderschap een levenlang leren is! Zoals de schilder nieuwe horizonnen zoekt om zich door nieuwe kleuren en geuren te laten inspireren zo zoek je, wanneer je leiderschap ambieert, ook nieuwe horizonnen. En die vind je in de vele schitterende en inspirerende boeken die er zijn geschreven.
Zo'n veertig jaar terug in de tijd zette ik mijn eerste stappen als leidinggevende binnen de Koninklijke Landmacht. En Sierd, ik was niet zo'n geweldige leidinggevende, al dacht ik destijds daar anders over. Las recent een interview met oud Chef Defensiestaf Peter van Uhm. Hij vertelde dat hij er als jong luitenant geen probleem mee had om één van zijn ondergeschikten van teennagel tot kruin volledig af te branden. Ik was geen haar beter. Eén ding is zeker, met die leiderschapsstijl had van Uhm het nooit tot Chef Defensiestaf geschopt. Ook van Uhm had het geluk wijzere collega's te hebben die hem op zijn gedrag wezen. Ik had dat geluk ook. Collega's die je vertelden dat het ook anders kon. Die vertelden welke boeken ze hadden gelezen en waardoor ze geïnspireerd waren geraakt. Ook ik voelde diep van binnen dat mijn leiderschapsstijl verre van effectief was. Dat mijn mannen deden wat ik wilde zolang ik er bij was en daar onmiddellijk mee stopten zodra ik weg was. Ik herinner mij nog precies het eerste boekje dat mij tot een nieuw inzicht bracht, "Ik ben oké, jij bent oké, van Thomas Harris. Het lezen is daarna nooit meer gestopt Sierd.
En ik ken ook de mensen bij wie het niet verder lijkt te gaan dan het uitspuwen van "tegeltjeswijsheden". Welnu, het is geen geheim dat er inderdaad nogal wat managementboeken ongelezen op de boekenplank staan. Die eigenaren hebben dus kennelijk je advies gevolgd en zijn gestopt met lezen. Ik zou zeggen, trek het boek te voorschijn en start met lezen. Zul je daarbij de ultieme waarheid vinden? Ik durf het te betwijfelen. Ik ben er wel van overtuigd dat in heel veel boeken prima bruikbare modellen, theorieën en cirkels te vinden zijn. En passen zie net niet helemaal, dan zouden ze zo maar eens kunnen inspireren iets te bedenken dat wel passend is.
Uit heel veel boeken kun je als leidinggevende inspiratie putten. In je eigen innerlijk proces zul je daar zelf je eigen invulling en kleur aan moeten geven. Dat is leren, dat is ontwikkelen!
En dat vraagt natuurlijk wel om actie. Het belangrijkste wat je als leider meebrengt is jezelf. Er is niet mis met dromen, en uiteindelijk is het wel een kwestie van durven en doen!
Op 21 januari 2015 had ik de eer om dagvoorzitter te zijn op een HRM congres van InHolland in Alkmaar. Om te voorkomen dat mijn toehoorders zouden zeggen "wat die vent verteld is oud nieuws" vroeg naar de bekendheid met Robert Greenleaf, Daniel Pink, Simon Sinek, Tony Hsieh, Marshall Goldsmith, Stephan Covey, John Kotter en Ricardo Semler. 100 mensen in de zaal, docenten, mensen uit het bedrijfsleven en afgestudeerden met een bul op zak. Tot mijn aan verbijstering grenzende verbazing gingen er maar een paar vingers omhoog. Zo gaan we het niet redden met het realiseren van veranderingen vanuit betrokken leiderschap. De afgelopen jaren heb ik veel tijd gestopt in mijn passie en missie: Het leveren van een substantiële bijdrage aan beter leiderschap. Helaas kom ik trainers, coaches, ondernemers, teamleiders, managers, directeuren, bestuurders en toezichthouders tegen die nog steeds vast houden aan “Taylor, top-down, Matrix, Management en MBA denken. Daar schrijf en zeg ik vaak over “Managers kijken naar de bottomline. Leiders kijken naar de horizon”.
Dat laatste is cruciaal. Als chefs, teamleider, managers, ondernemers, directeuren, bestuurders en toezichthouders blijven hangen in het oude denken komt er niets van terecht.
Managers zouden de tijd moeten krijgen / nemen om zich te verdiepen in de trends en ontwikkelingen. Helaas zijn ze te veel en te vaak bezig met het halen van hun targets, waardoor ze NIET weten wat ze NIET weten… Hier het hele <a href="https://nl.linkedin.com/pulse/veel-consultants-managers-directeuren-bestuurders-en-weten-koos" target="_blank" rel="nofollow">verhaal</a>.
https://nl.linkedin.com/pulse/veel-consultants-managers-directeuren-bestuurders-en-weten-koos
Aan kennis hebben we in het bedrijfsleven geen gebrek, dat zit wel goed met het enorme aanbod aan offline en online opleidingen en cursussen. Waarbij ik me wel eens afvraag of we dit potentieel ook volledig benutten of kiezen we er liever voor om verder te leren...
Dan komen we direct bij de uitdaging die dat met zich mee brengt, door de continue drang naar kennisgroei hebben we geen tijd om echt te reflecteren. En daardoor groeien we als mens niet, echte groei krijg je door reflectie en rust. Dan ga je echt leren!
Vergeef me als ik niet inga op sommige persoonlijk getinte, cynische reacties. Voor mij is leiderschap en zeker persoonlijk leiderschap een essentieel en existentieel onderwerp in dit leven. Ik geloof namelijk in de onmetelijke kracht van de mens. Ik geloof in de kracht van ieders persoonlijk verhaal.
Ik geloof in de alleenstaande moeder die drie kinderen opvoed en ze door woord en daad (!) laat zien wat het betekent om elkaar te vertrouwen, conflicten uit te spreken en betrokkenheid te tonen. Terwijl ik toevallig weet dat zij nog nooit van de Pyramide van Lencioni gehoord heeft. Ik geloof in krachtige leiders die hun gevoel durven te volgen en modellen durven los te laten. Omdat ze simpelweg niet passen en geloven dat er iets anders nodig is. Om daarin jezelf te volgen, ja daar heb je wel wat voor nodig. Maar ook dat kun je creëren in jezelf. En ook daarin geloof ik in een leven lang leren. Een groeimindset. En daarvoor moet je soms externe bronnen, zoals managementboeken, even loslaten en de reis naar binnen maken.
@Branco,
Mooi dat je verantwoordelijkheid noemt als belangrijke pijler. Als je mijn achtergrond kent dan weet je hoe belangrijk dit is voor mij. Je geeft ook aan dat het zich niet laat afdwingen en dat je er klaar voor bent of niet. Daar heb ik moeite mee. Ik geloof namelijk wel dat je dit kunt afdwingen en wellicht kun je accepteren dat je er nooit klaar voor bent. Maar dat je het gewoon moet doen!
@Rijk,
We delen dezelfde achtergrond. Een groot deel van mijn leven heb ik als beroeps onderofficier bij de Landmacht vele facetten van leiderschap mogen meemaken. In mijn eerste de beste missie in het buitenland, als 23 jarige leidinggevende, zijn er slachtoffers gevallen en keerden we niet allemaal gezond en wel naar huis. Wel terug naar de essentie. En het was maar goed dat ik toen niet teveel nadacht over een “WHY”. Ik was even druk genoeg met het ‘WHAT”. Vele jaren later is daar een boekje over geschreven door ene Sinek. Die draaide het weer om.
Bij het Korps Commando Troepen heb ik jarenlang op het scherpst van de snede met mensen gewerkt. Het verhaal van Van Uhm herken ik. En ik kan je zeggen dat ik met de wijsheid van nu ook graag weer wat dingen overnieuw zou willen doen. Maar ik weet ook dat ik veel dingen goed heb gedaan. In die periode wist ik technisch gezien niet wat kernwaarden waren. Maar ik kende de begrippen Moed, Beleid, Trouw, Eer en Trots. Het was gewoon iets wat je deed zonder er te veel over te praten. Het zit in je DNA.
Mijn pleidooi stopt niet bij het onderwijs. De docent die met een 12e Druk onder zijn arm aan studenten gaat vertellen hoe het zit is binnenkort verleden tijd. Natuurlijk leren we van de lessen van het verleden en moeten we deze koesteren. Maar we leven in een tijdperk waarin studenten worden opgeleid voor een baan die nu nog niet bestaat. In het Nederlandse onderwijs zijn prachtige initiatieven gaande zoals Bildung en Ucademy waarin studenten elkaar lesgeven en niet meer blindvaren op de oude lesmaterialen en structuren.
Ik blijf bij mijn pleidooi van de laatste 2 alinea’s. Gebruik een boek niet als excuus om zogenaamd ergens aan te werken. Maar ga de confrontatie aan met jouw persoonlijk leiderschap, durf die reis naar binnen te maken. Ontdek jouw eigen, unieke kracht. Laat je inspireren maar wees vooral zelf een inspiratiebron voor anderen.
Op dit moment studeer ik HBO management en geloof het of niet de eerste 10 hoofdstukken waren pagina's vol met "oude" technieken die nu achterhaald zijn. Vervolgens alle andere technieken van de laatste jaren die ook al verouderd zijn.....
Na vele artikelen te hebben gelezen op oa deze site ben ik tot de conclusie gekomen dat alles wat "hot" is er met 3 jaar weer uit ligt.
Zou het kunnen zijn dat er gecombineerd kan worden? Ik weet dat ik als oude studente van 36 jaar al bijna ben afgeschreven maar misschien zou er bij een sollicitatiegesprek moeten worden gevraagd naar levenservaring en probleemoplossend vermogen, integriteit en dat soort zaken. Zou ook het "huftergedrag" zoals ik vaak lees tegen gaan.