De eerste column bevatte vooral principes over fysiek en geestelijk waarnemen. Kijken naar jezelf en hoe anderen voordoen, naast handelingen concreet kunnen voorstellen, zorgen ervoor dat gedrag sneller te leren valt. Voorstellen en voorbeelden maken dat we sneller kunnen veranderen. Dat doen ook de volgende zes principes.

Actueel aan de orde
Gedrag leren vereist dat kennis en kunde meteen in de relevante praktijk kan worden gebracht. Het gaat namelijk om ervaring opdoen. Dus in het echt al doende leren toepassen. Het gewenste gedrag moet dan wel actueel aan de orde zijn. Anders is er geen oefenterrein en wordt het nut om er energie in te steken niet ingezien. Is de mogelijkheid om te praktiseren er niet of nauwelijks, laat een gedragsverandering dan rusten.

Probeer het eerst veilig uit
Het anders leren omgaan met (interne) klanten kan natuurlijk worden uitgetest op de klant, maar het is handiger om eerst een rollenspel te doen. Dat is begeleid in een veilige setting uitproberen zonder brokken te maken en risico te lopen. We willen namelijk graag het koude water ervaren voordat we kopje onder in het diepe springen. Eenmaal over de koudwatervrees heen zal het anders voordoen al snel veel beter gaan. Het uitproberen geeft het zelfvertrouwen een boost. En dat is essentieel om nieuw gedrag aan te leren.

Zorg voor samenhang
Een set met activiteiten waar geen logisch of duidelijk verband tussen zit valt lastig te internaliseren. Er moet namelijk een relatie zijn tussen de aan te leren handelingen. De grijze massa tussen de oren schreeuwt hier om. Nieuwe informatie moet een logisch plekje krijgen, anders wordt het een bende daarboven. Zorg dus voor samenhang. Daarnaast moet er verband zijn tussen bestaand en nieuw gedrag. Dat geldt zeker voor het doorbreken van routines. Gewoontes veranderen is een kwestie van omleren, ofwel het oude verruilen voor het nieuwe. Probeer dat maar eens zonder verband tussen oud en nieuw.

Haal de rem eraf
Om van gedrag te veranderen moeten remmende gedachten niet het oefenen in de weg staan. Bijvoorbeeld gedachten als anderen doen niets dus waarom zou ik, ik kan dit niet, wat kan ik hier nou aan doen of ik ga echt niet veranderen. En wat te denken van gooi het maar in mijn pet, het interesseert me geen bal en ik ga lekker zitten tegenwerken. Domineren dit soort opvattingen dan weten we waar de schoen wringt. De verlossing is om dit soort gedachten te reframen en anders te gaan zien. Dat kan met ludieke en leerzame video’s, sketches, anekdotes, cartoons en tot de verbeelding sprekende verhalen. Nog beter is gewoon aan den lijve ervaren. Dat opent de ogen.

Het levert altijd wat op
Een oude bekende. We zetten ons in als het wat oplevert. Zien we een verandering zitten dan willen we er wel energie in steken om nieuw gedrag eigen te maken. Is het omgekeerde het geval dan ho maar. Nu blijkt dat het hameren op nut en noodzaak voor de organisatie geregeld averechts werkt. Denk maar eens aan allerlei extra administratie. Probeer het daarom eens anders. Creëer een sfeer waarin oefenen leerzaam is en zelfontwikkeling een verrijking. Verleg de focus op de reis en maak dat het (leer)doel. Dan is nut een non-issue.

Moedig elkaar aan
Elkaar steunen spoort aan tot meer inspannen en oefenen. En dat is precies wat nodig is om nieuw gedrag te leren. De organisatie waar complimenten zelden worden uitgedeeld heeft hier wel een harde dobber aan. Kom dus los van het nuchtere doe gewoon je werk, zeker als verandering daar niet bij hoort. Creëer platformen en momenten waar het leren openlijk wordt gewaardeerd. Ga hoe dan ook niet belonen met geld als iemand intrinsiek al gemotiveerd is. Dat werkt averechts. Help elkaar herinneren aan de nieuwe afspraken. En bovenal, heb plezier en maak lol. We leren het snelst als het leuk is om samen te leren.

Scoor eens de laatste gedragsverandering(en) op het toepassen van de twaalf genoemde principes. Kans is dat er niet veel consequent worden gehanteerd. Probeer het in dat geval de volgende keer anders. Door de genoemde principes in samenhang wel toe te passen, in combinatie met de andere vuistregels uit The Change Driver. En ervaar dan dat leren leuk en snel kan gaan.

Mocht iemand illustratieve voorbeelden hebben van de samenhangende werking van deze leerprincipes, deel die dan hier.