Provocatief adviseren, Organisaties mooier maken.

Cover stories · Boeken

Kennis Bouwpakket

Weggeman is als auteur vooral bekend door zijn boeken over kennismanagement. Zijn nieuwste boek lijkt opgezet als een bouwpakket volgens de formule: Kennis = I * EVA (Informatie, Ervaring, Vaardigheden, Attitude). En je kunt dit boek op elk van deze drie niveau’s oppakken en lezen: informerend (I van Informatie), of als een overdrachtsmiddel van toepassingen (EV van Ervaring en Vaardigheden) of als inspirerend medium om tot een bezinning over houding (A van Attitude) te komen. Ik heb deze driedeling doorgezet om mijn bespreking van dit aparte boek praktisch en eenvoudig te houden.

'Provocatief adviseren (Organisaties mooier maken)' is het nieuwste boek (2003) van Weggeman. Prof. dr. ir. M.C.D.P. Weggeman is hoogleraar Organisatiekunde, in het bijzonder Innovatie Management aan de Faculteit Technologie Management van de Technische Universiteit Eindhoven. Daarnaast voert hij een eigen adviespraktijk als raadgevend ingenieur en is hij Chef Innovatie bij de Baak Managementcentrum VNO-NCW.

 

Inhoud: Informatie

‘Provocatief adviseren’ bevat heel veel informatie. Niet alleen voor adviseurs zelf, maar zeker ook voor mensen die iets met adviseurs hebben of moeten (managers bijvoorbeeld) of juist niets met adviseurs hebben of moeten (wetenschappers bijvoorbeeld). De informatie is zeer toegankelijk terwijl de kwaliteit daar niet onder heeft geleden. Zo treft u bijvoorbeeld in Hoofdstuk 2 een ingedikte maar complete samenvatting aan van de traditionele basiskennis voor ‘de geplande organisatieverandering’. Inclusief Figuren en uitvoerige Uitleg waar geen woord Spaans bij zit.

Ook wordt informatie bijvoorbeeld gedeeld door een hoofdstuk met stellingen over de adviseur en zijn werk. Op een uitvoerige en prettige manier worden uiteenlopende gezichtspunten op ‘adviseren’ aan de orde gesteld. Stuk voor stuk genomen is de informerende waarde bij elke stelling groot. Het provocerende zit op dit niveau in het kaleidoscopische aanbod, geheel ontdaan van bruikbaarheidscijfers, resultaatsscores en zinnigheidswaardering. “Judgment limits you and puts a fence around your consciousness” zal Weggeman gedacht hebben en hij laat ‘het oordeel’ graag geheel aan de lezer over. Alhoewel… er is natuurlijk wel dat tweede niveau in dit boek:

Proces: Ervaring en Vaardigheid

Door het boek heen staan korte dialogen. Ik opper dat dit dialogen tussen Weggeman’s Ervaring en Vaardigheid kunnen zijn. Hoe dan ook: ze hebben het effect aan de informatie zowel realiteitszin toe te voegen als licht te werpen op, soms, de onzinnigheid van mooie ‘kunstjes’.

Weggeman brengt zijn brede ervaring als adviseur én zijn vaardigheden als professioneel ‘beleerder’, en alle vice versa’s, ongeremd in dit boek in. Niet alleen in de dialogen maar ook in korte verhalen (over ‘de maakbaarheid van de organisatie’ en over ‘wetenschap en advies’ bijvoorbeeld). En de provocatieve stellingnamen zijn doorspekt met Weggemans ‘EV’. In het hoofdstuk ‘provocatieve perspectieven’ informeert én leert Weggeman er van harte op los. In het laatste hoofdstuk (Terug naar de Rijnlandse Werkcultuur) combineert Weggeman I*EV en durft hij het aan om een ‘organisatie-dilemma op metaniveau’ magistraal en helder neer te zetten. Bovendien laat hij u bij dit Europese vraagstuk de keus voor het één (Anglo-Amerikaans) of het ander (Rijnlands), of de status preasens. Alhoewel… er is natuurlijk nog altijd dat derde niveau in dit boek:

Synthese: Attitude

Juist dankzij de zeer informatieve én instructieve waarde van dit boek kan Weggeman het zich tenslotte veroorloven ons ook een overstijgend niveau te bieden. Dan is dit boek een autobiografisch reisverslag van adviseur en wetenschapper Weggeman met een krachtige maar impliciete ‘spirituele boodschap’. Ik vergelijk wat Weggeman op dit nveau doet met wat kunstenaar Magritte ons leerde toen deze een levensechte pijp schilderde en daaronder heel terecht schreef: "Ceci n'est pas une pipe".

Vanuit een bijna onthechte staat weet Weggeman ‘de houding’ ten opzichte van ‘dit alles’ impliciet maar voortdurend aan de orde te stellen. Dit brengt de lezer naar de plek waar het verschil tussen ‘inhoud’ en ‘proces’ irrelevant is, en waar bepaalde vragen aanmerkelijk krachtiger blijken te zijn dan welk antwoord dan ook. Op dit niveau is het lezen van dit boek haast een meditatie-oefening geworden...

Conclusie

Provocatief adviseren’ heeft wat te bieden aan iedereen die ook maar iets met adviseren of met organiseren te maken heeft. Veel informatie, en vooral veel ‘te leren’. Precies wat de homo economicus aanspreekt. En ondertussen wordt de lezer blootgesteld aan de kinderlijke verwondering waarmee Weggeman, daar beschuldig ik hem althans van, de lezer wil besmetten. De verwondering die de homo ludens toebehoort. En als dat blijft hangen heeft Weggeman zijn doel bereikt en zal het u lukken om een nog betere bijdrage aan het ‘mooier maken van organisaties’ te leveren.

Paul Jansen is zelfstandig adviseur en coach, gevestigd te Woerden (zie www.pauljansen.org) en initiator van ElanManager.

Kom met uw praktijkervaringen op het terrein van managen en organiseren

Deel uw kennis, schrijf 3 columns of artikelen en ontvang een gratis pro-abonnement (twv €200)

Word een pro!

SCHRIJF MEE >>

e segers
Lid sinds 2019
Ik wil best geloven dat Weggeman heel wat te vertellen heeft en dat hij dat boeiend kan. Maar wat is nu de inhoud van het boek? Welke modellen stelt hij voor? Wat kan ik hier precies leren als homo economicus?
Sjaak Evers
In combinatie met het Herenonderonsje in "Management consultant" vind ik deze lovende bespreking wel een uitnodiging om het boek maar eens echt in te kijken. De twee zeer verschillende en allebei m.i. bijzondere introducties doen me vermoeden dat het echt om een bijzonder boek moet gaan. Leul en prima dus. Dank daarvoor.
adviesconsument
ben benieuwd of het inderdaad ook iets is voor 'adviesconsumenten'; zo niet dan kom ik nog wel even terug ;-)

PS het score-scriptje genereert een error

Meer over Organisatieadvies en consultancy