Waardengestuurde (mede)zeggenschap

Daar zit je dan als Ondernemingsraad. De OR-verkiezingen zijn net geweest, de helft van de OR is nieuw, de organisatie zit midden in een veranderingstraject. De organisatie wil dat de hiërarchie steeds minder belangrijk wordt, zelfsturing steeds meer. Er is sprake van minder subsidies en meer markt, de noodzaak om te veranderen wordt breed gedeeld. Er is een aantal waarden benoemd die de organisatie leidend wil laten zijn in haar handelen: transparantie, vertrouwen, verbinden. Termen als inspireren en co-creatie vallen regelmatig.

Je zou kunnen zeggen dat de hele organisatie zich opnieuw aan het uitvinden is. Soms zijn daarin al besluiten genomen (bijvoorbeeld: de leidinggevende laag van het MT verdwijnt), soms is nog onduidelijk hoe iets wordt ingevuld (bijvoorbeeld: komt er een nieuw functiegebouw?). Niet onbelangrijk: er is nog geen duidelijkheid over de wijze waarop straks besluiten worden genomen en hoe daarmee (mede)zeggenschap is georganiseerd.

Waar sta je dan als OR? Of misschien een betere vraag: waar wil je dan staan? Met de nieuwe OR gingen we op deze vraag in. De verschillende OR-leden spraken uit wat voor hen de essentie was. Gelijkwaardigheid werd genoemd, net als betrokkenheid en transparantie. Samen besluiten nemen, goed geïnformeerd en betrokken zijn bij de dingen die je aangaan.

Wat betekent het voor een OR als dit is wat je wilt? Wat is dan de betekenis van adviesrecht en instemmingsrecht, van alle regels en procedures uit de Wet op de Ondernemingsraden? Wat heb je dan te vinden van voorstellen van de bestuurder? Wat heeft het voor meerwaarde dat de OR een mening heeft over wat goed is voor organisatie en collega’s? En wat is de meerwaarde dat je volgens de WOR op tijd betrokken wordt? Heeft de OR net niet aangegeven dat het er om gaat dat juist alle collega’s betrokken worden bij de besluiten die hen aangaan?

Al pratend werd het snel duidelijk: als dit je ambitie is, dan ga je als OR niet meer inhoudelijk beoordelen. Het gaat er om dat het besluitvormingsproces in de organisatie klopt. Als iedereen die het aangaat betrokken is, relevante informatie wordt gedeeld en zo toegewerkt wordt naar een besluit waarin alle betrokkenen een gelijkwaardige stem hebben, dan heb je het goed gedaan.

Deze OR heeft zijn focus bepaald: geen geneuzel meer op basis van de Wet op de Ondernemingsraden maar blijven opletten of het lukt bij de waarden te blijven en uitvoering te geven aan het daarbij behorende besluitvormingsproces.