Nederland Wereldkampioen

Columns

Voor aanvang van het WK geloofde niemand in de kansen van Oranje. We mochten met dit groepje spelers blij zijn als we de groepsfase zouden overleven. Hoe anders kijken we na het behalen van de bronzen plak terug. En had er nog meer ingezeten?

De eerste vijf wedstrijden werden gewonnen, maar de manier waarop was steeds moeizamer. Het scoren ging Oranje de eerste wedstijden gemakkelijk af. De vorm van Oranje daalde met de vorm van Van Persie. Na de eerste twee wedstrijden in de poel, was de vorm bij Van Persie weg en speelde hij veel te veel zijn eigen wedstrijd. Van Persie stond voortdurend buitenspel en dat was meestal niet een kwestie van enkele centimeters. Zodanig zelfs, dat andere spelers, die niet buitenspel stonden, teruggefloten werden. Als gewezen spits kan ik beamen, dat dit een kwestie van scherpte is. Van Persie stond voortdurend in de schaduw van Robben en dat deed pijn. Voor het derde WK op rij lukte het hem niet een stempel op de wedstrijden te drukken. Hij was niet de leider, die het elftal nodig had. Officieel droeg hij de aanvoerdersband, maar Robben wierp zich op als de informele leider. In de wedstrijd tegen Costa Rica werd dat pijnlijk duidelijk. In de wedstrijd tegen Argentinië was duidelijk dat Van Persie dit niet pikte, door niet op Robben voor aanvang van de wedstrijd te wachten. Bij het overdragen van de aanvoerdersband gunde Van Persie Robben geen blik waardig. Hoe anders was dit in de wedstrijd tegen Spanje. Ook werd er tijdens de wedstrijd tegen elkaar gekankerd. Dit gebeurde de wedstrijden ervoor totaal niet. Een teken dat er in het team ook een tweespalt ontstaan was. Dit werd duidelijk zichtbaar tijdens de huldiging voor de derde plek, waar zowel Robben als Van Persie zijn eigen groepje spelers om zich heen had. Wat ging er mis?

Teamspirit

Bondscoach Van Gaal had het team fantastisch voorbereid. Het team straalde eenheid uit. De boodschap van alle spelers en de coach waren congruent, tot het einde toe. Dit is belangrijk voor de rust in het team. Intern is het echter nog belangrijker dat de eenheid bewaard blijft. Van Gaal had het team ingepeperd, dat er maar een doel was en dat was het behalen van de wereldtitel. Na de wedstrijd tegen Spanje begonnen de spelers er ook in te geloven. Als spelers teveel een eigen belang hebben, staat dat het behalen van het gemeenschappelijk doel in de weg. Van Persie was te zeer gefocust op zijn eigen prestatie en het verkrijgen van een sterstatus op het WK. Dit terwijl de echte vorm er niet was. Het enige wat dan rest is spelen in het belang van het team en een voorbeeld zijn van onverzettelijkheid. Zeker als aanvoerder zijnde. Deze spirit heb ik bij van Persie volledig gemist. Hij verloor bijna elk individueel duel, als hij in de voeten aangespeeld werd. Zo miste Nederland een belangrijk aanspeelpunt in de voorhoede en speelde in feite met 10 man.

Zelfcorrigerend vermogen

Als het team succes heeft worden kleine foutjes voor lief genomen. Het gaat toch goed, waarom zouden we dan kritisch naar elkaar zijn. Door niemand werd van Persie toegesproken, als hij weer eens buitenspel stond, of weer eens een duel verloor. Ook de bondscoach deed dit niet. Het is gissen naar het waarom. Hebben de minder ervaren spelers te veel respect voor Van Persie. Hield de bondscoach al te veel rekening met zijn nieuwe baan, waarbij hij opnieuw met van Persie te maken krijgt. Liepen de twee hulpcoaches te mee aan het lijntje van Van Gaal. Wil je als team excelleren, dan is het belangrijk ook tijdens succesvolle perioden kritisch op elkaar te blijven en elkaar feed back geven. Dit zet de zaak weer op scherp. Het kan met behoud van het onderlinge respect. Een kwestie van cultuur.

Bij organisaties gaat het meestal niet veel anders. Als de organisatie succesvol is worden fouten, het niet alert zijn, het te weinig klantgericht zijn, over het hoofd gezien. Ook al worden deze zaken geconstateerd, ze worden vaak niet gecommuniceerd. Als ze al worden gecommuniceerd worden ze vaak weggewoven; waar maak jij je druk om. Dit kan verstrekkende gevolgen hebben als het tij keert. Dit hebben we bij veel organisaties gezien, toen de crisis echt toesloeg. Ik heb het zelf in onze eigen organisatie meegemaakt. Dit heeft ons enkele jaren in onze ontwikkeling teruggeworpen. Gelukkig hebben we tijdig het roer kunnen omgooien en hebben we de business kunnen stabiliseren. Positief kritisch zijn op elkaar is nu een essentiële competentie.
Vaak worden er feed back trainingen gegeven om het kritisch gehalte te verhogen. Deze hebben alleen effect als de leiding het voortouw neemt en de positief kritische houding ook praktiseert. Zelf het goede voorbeeld geven en medewerkers bedanken als ze met feed back komen. Dan wordt het onderdeel van de cultuur.

Externe druk

Het kritisch gehalte kan ook van buitenaf komen. Nog steeds verblind door het succes van het Nederlands “elftal” stond het kritisch gehalte van de Nederlanders en de Nederlandse pers op een laag pitje. De Nederlandse pers ging pas kritisch reageren na de uitschakeling voor de wereldtitel tegen Argentinië. Daarvoor had niemand het over het gedrag van Van Persie. Externe druk kan ook dwingen, om anders met zaken om te gaan. Dit zag je in de wedstrijd tegen Brazilië dan ook terug. Van Persie won weer menig duel en stond minder buitenspel. Het gebaar na zijn benutte penalty sprak boekdelen. Hij bekritiseerde de pers, maar had de boodschap wel begrepen.
Een voorbeeld van hoe dit bij organisaties werkt, zie je bij de woningcorporaties, waar de maatschappij het niet meer pikt als er verkwistend met geld om wordt gegaan. Ook in de zorg wordt door externe druk nu op de kleintjes gelet en worden teamruzies binnen specialistenmaatschappen niet meer gepikt. Zowel in de zorg als bij woningcorporaties zien we dat er nog te vaak halve maatregelen worden genomen. Interne scherpte kan dit verhelpen.
Wat had er voor moois kunnen gebeuren als het Nederlands team echt open tegen elkaar was geweest en elkaar feedback had gegeven. Of Nederland met een getergde Robin van Persie van Argentinië en Duitsland had gewonnen zullen we nooit weten. De kans op het wereldkampioenschap was zeker een stuk dichterbij geweest.

Kom met uw praktijkervaringen op het terrein van managen en organiseren

Deel uw kennis, schrijf 3 columns of artikelen en ontvang een gratis pro-abonnement (twv €200)

Word een pro!

SCHRIJF MEE >>

Meer over Feedback