De missie: simpel en herkenbaar. Het kan écht!

Boeken · Columns

Voor een ‘normale’ organisatie is het belangrijk om een missie te hebben die aanspreekt voor bijvoorbeeld medewerkers, klanten en partners. Hieruit kan namelijk al een gevoel ontstaan of het betreffende bedrijf ook daadwerkelijk bij hen past. Voor de georganiseerde misdaad, zoals de maffia, is de missie ook heel belangrijk. De strategie, de uitvoering van de missie, is simpel en daardoor herkenbaar voor alle direct betrokkenen.

Twee voorbeelden van bekende organisaties:

  • LinkedIn: Professionals over de hele wereld verbinden met elkaar.
  • Sony: Een bedrijf wat inspireert en je nieuwsgierigheid vervult.

Als ik de missie van Sony lees, dan heb ik geen idee wat ze bedoelen. Terwijl de missie van LinkedIn voor mij begrijpelijk is. Ik krijg wel eens het gevoel dat bij organisaties er bij een missie zo veel mogelijk populaire managementwoorden aan elkaar geplakt worden. Maar is het voor de direct betrokkenen bij die organisatie dan ook helder wat ze bedoelen?

Om de zoveel jaar verandert een organisatie haar missie en visie om relevant te blijven in de markt. Het is lastig om een scherpe missie te formuleren, omdat er veel van afhangt. ‘Normale’ bedrijven laten zich regelmatig bijstaan door externe partijen om hen te helpen een duidelijke missie te bepalen, en dat is goed, want een blik van buiten kan helpen om te bepalen of iets goed overkomt of niet. De meeste organisaties zitten, heel normaal, in hun eigen tunnel.

De tunnel van de maffia

Er zijn drie grote maffiastromingen: ’Ndrangheta, Camorra, Cosa Nostra. Ik noem ze: De Drie. Deze Drie zitten ook allemaal in hun eigen tunnel. Voor de georganiseerde misdaad is de missie heel belangrijk, waarschijnlijk veel belangrijker dan voor een ‘normale’ organisatie omdat er zoveel van afhangt voor de medewerkers. Een medewerker van De Drie tekent, nadat hij is aangenomen, namelijk een arbeidsovereenkomst voor het leven (zijn life time employment). Zijn loyaliteit moet dus volledig bij de organisatie liggen. De medewerkers van De Drie besluiten namelijk om hun leven letterlijk ten dienste te stellen van hun meerdere en de organisatie. Zelfs als dit betekent dat zij het met hun leven moeten bekopen of dat familie en vrienden gevaar lopen.

De Drie leggen hun missie niet vast, die staat ook niet op hun website of LinkedInpagina :). Toch weet de organisatie waar zij zich naartoe beweegt. Dit komt doordat de top van de organisatie, zelf niet tot nauwelijks opgeleid, houdt van simpele en heldere taal – een soort taal die tot de verbeelding spreekt en vertelt waar de organisatie naartoe gaat. Ik denk dat heel veel mensen houden van begrijpelijke taal, taal die niet op tien verschillende manieren kan worden uitgelegd, taal die zowel de aandeelhouder als de operationele medewerkers aanspreekt.

Daarnaast geloven De Drie vooral in het Rotterdamse credo: niet lullen maar poetsen. Laat maar zien wat je waard bent en aan mooie praatjes hebben we niet zoveel. De mooie praatjes laat men graag over aan de (lokale) politici die met grote woorden en interessante verhalen stemmen proberen binnen te halen.

Binnen De Drie wordt er gesproken over de missie en de visie, maar vooral over de vraag of de organisatie nog wel voldoende doet om zich aan de missie en de visie te houden. Zijn zij nog steeds wel die maatschappelijk betrokken partij die er is voor hun eigen mensen? Want, hoe bizar dit ook klinkt, zo zien zij zichzelf wel. Als een soort Robin Hood.

Een simpele en herkenbare strategie

Strategie heeft alles te maken met de uitvoering van de missie van een organisatie. In de literatuur wordt ook wel gesproken over strategie-executie. Daar wordt mee bedoeld dat het hebben van een strategie belangrijk is, maar dat nog veel belangrijker is dat deze ook daadwerkelijk uitgevoerd wordt en niet alleen lekker bekt in een promotiefilmpje of het goed doet voor de aandeelhouders.

De strategie van De Drie wordt nergens vastgelegd of gepubliceerd, en toch weten de medewerkers van de organisatie wat de langetermijndoelstellingen zijn. Dit komt doordat de strategie simpel is en daardoor herkenbaar voor alle direct betrokkenen.

De strategie van de Siciliaanse maffiabaas Riina was om totale alleenheerser te worden en Sicilië los te weken van Italië, ‘een eigen staat los van de slangen uit Rome’. Alles wat hij deed, was in lijn met deze strategie. Door eerst zijn directe rivalen uit te schakelen kreeg hij een machtige positie, vanuit deze positie ging hij vervolgens op oorlogspad tegen de Italiaanse staat.

Veel cadaveri eccellenti (hoge functionarissen uit de bovenwereld) stierven om zijn plan te laten slagen of vormden een aanwijzing voor de staat dat men moest uitkijken voor de tegenstander (intimidatie). Deze strategie of zelfs ideologie – altijd vechten tegen de staat – zorgt ook voor verbondenheid binnen de organisatie. De simpelheid van een strategie helpt om alle medewerkers te laten snappen wat de koers is. De termen ‘oorlog’ en ‘vrede’ zijn herkenbaar en daar kan iedereen wel een beeld bij vormen. Er zijn diverse grote organisaties die door de gewenste managementtaal een strategie hebben die zelfs voor een bestuurder lastig uit te leggen is; hoe moet dit dan zijn voor anderen binnen de organisatie?

De maffia is bij uitstek een organisatie waar communiceren bijzonder geheimzinnig gaat. Het gebeurt zelden dat de gebruikte woorden ook letterlijk zeggen wat ze bedoelen. Maar ze blijven heel dicht bij zichzelf en bij hun organisatie, want zodra ze een strategie inzetten die te complex is en niet direct past bij het karakter van het bedrijf, snappen de medewerkers het niet meer.

Bij een normaal bedrijf worden er allerlei promotieactiviteiten bedacht om de strategie uit te leggen, maar dat doen ze bij De Drie niet. Daar geldt alleen: is de strategie doelmatig, simpel en herkenbaar? Zo makkelijk kan het zijn.

Overleg in het Aspromonte-gebergte

Strategieën en lange samenwerkingsverbanden zijn elementen die De Drie intern bespreken. Dat de belangrijkste leiders samenkomen is uniek, maar bij de ’Ndrangheta wel voorspelbaar. Zij houden namelijk een jaarlijkse top bij het heiligdom van de Madonna van Polsi in het Aspromonte-gebergte, in het hart van het ’Ndrangheta-territorium. Hier wordt rond een heilige feestdag in september vergaderd door de top. Alle capo locali (bazen van verschillende vestigingen) worden hiervoor uitgenodigd. Hier wordt met elkaar besproken wie er op strategisch niveau met wie gaat samenwerken en of er nieuwe vestigingen (locali) geopend mogen worden, en er wordt gepraat en besloten over eventuele onderlinge geschillen.

Een van de belangrijkste uitgangspunten van De Drie is dat ze graag zo veel mogelijk ‘rust’ willen rondom hun activiteiten. Dat betekent dat ze willen dat alle activiteiten conform afspraken uitgevoerd worden, maar ook dat ze in een goede balans samenwerken met hun partners overal ter wereld. Dat kan een lokale wethouder zijn die bouwvergunningen moeten accorderen maar ook de leider van een kartel in Mexico waarmee intensief samengewerkt wordt.

Zowel met criminele collega’s als met politici (die soms ook criminele collega’s blijken te zijn) worden samenwerkingsovereenkomsten gesloten voor een lange termijn, anders niet. Er wordt dus altijd goed gekeken met wie er samengewerkt wordt, want deze partijen moeten dezelfde kwaliteit kunnen leveren als de organisatie zelf. De mensen binnen deze organisatie werken vanuit vertrouwen en zijn extreem selectief voordat ze besluiten met bepaalde partijen (of individuen) samen te werken.

Een les die we van De Drie onder meer kunnen trekken is: communiceer in begrijpelijke taal: zorg ervoor dat je missie, visie en strategie kort en bondig zijn, zodat je medewerkers ook écht begrijpen waar je organisatie naartoe wil groeien. De enige vraag vooraf is altijd: wat is jouw ideologie, en hoe vertaal je dit naar de praktijk?

Jan-Joost Kroon, ww.percapi.nl , wordt al 25 jaar gefascineerd door de Italiaanse maffia. Hij hij is auteur van: Van capo tot ceo, Leerzame inzichten van de Italiaanse maffia

Kom met uw praktijkervaringen op het terrein van managen en organiseren

Deel uw kennis, schrijf 3 columns of artikelen en ontvang een gratis pro-abonnement (twv €200)

Word een pro!

SCHRIJF MEE >>

Meer over Missie en visie