Leiderschap

Columns

Van nature ben ik een groot voorstander van de dialoog zoeken, verbinding maken en waar nodig de confrontatie aangaan. Maar soms moet je uit een ander vaatje tappen. Afgelopen zondag wandelde het levende voorbeeld van goedmoedig negeren binnen in de vorm van mijn zwager, schoonzus, mijn twee nichtjes en niet te vergeten hun hond! Rufus is een lieve maar uiterst zenuwachtige hond. Bij de geringste verandering of beweging gaat hij blaffen en rondjes om zijn staart rennen. Ik geef het je te doen! Zijn je kinderen net zover dat het zelfstandige wezens beginnen te worden, krijg je zo’n hond…. Dus op visite gaan is sinds de komst van Rufus geen eenvoudige zaak meer. Hij moet ondergebracht worden op een ‘logeeradres’, waar een andere nerveuze hond woont. Of wij moeten het kattenluik hermetisch afsluiten, zodat onze kat vanuit de tuin toe kan kijken hoe gezellig het binnen is.
Maar afgelopen zondag was dus de openbaring van een opvoedkundige oplossing: goedmoedig negeren! Niet ingaan op dat zenuwachtige gedoe. Binnenkomen en hem niet begroeten geeft hem de meeste rust. Ook al gaat het dwars tegen je eigen gevoel in. Want je wilt aardig zijn, hem aaien en begroeten. Kortom we worden gedreven door de overtuiging dat we pas contact hebben als we iets doen of zeggen. Dat gewoon aanwezig zijn niet genoeg is. Maar voor Rufus is dat precies het beste.

Terwijl mijn zwager mij inwijdt in de geheimen van het goedmoedig negeren, denk ik sinds jaren weer aan Theo.

Het was tijdens een intakegesprek voor een training over leidinggeven dat ik opstond om de deur van de spreekkamer dicht te doen. ‘Oh weet je wel zeker dat je de deur dicht wilt doen? Was de openingszin van Theo. Even verderop in het gesprek dat gericht was op het helder krijgen van zijn leervragen, vroeg hij fijntjes: ‘heb ik je al verteld wat er met de trainer gebeurd is die de vorige training heeft gegeven?’ Intimidatie van de bovenste plank. Ik was jong en onverschrokken en zei laconiek ‘Nee, maar ik hoef het ook niet te weten.’ Aan het eind van het gesprek was het duidelijk: de man moest verplicht deelnemen aan een in-company training en hij was voornemens de boel zoveel mogelijk te saboteren. Drie blokken van drie dagen….

Tijdens de eerste module bleek mijn inschatting juist. Bij het uitleggen van een model, bestreed hij de bruikbaarheid ervan. Als deelnemers elkaar feedback gaven naar aanleiding van een oefening, was zijn commentaar als azijn. Hij leek er behagen in te scheppen waar mogelijk anderen te kleineren en gif te verspreiden. Als ik terugdenk weet ik niet precies waar ik de wijsheid vandaan haalde, maar ik had besloten om op geen enkele wijze op zijn aantijgingen in te gaan. Alles wat ik zou doen of zeggen zou brandstof zijn voor zijn gedrag. Dus ik zei niet veel meer dan ‘Bedankt voor je feedback’, ‘Ja zo zou je er ook naar kunnen kijken’ en negeerde zijn aanval en provocatie. Een teken van zwakte zou je kunnen zeggen. Iemand misdraagt zich en je laat hem er mee wegkomen. Waarom spreek je hem niet aan? Waarom leg je de regels van feedback niet nog eens uit? Ik vond het ‘niets doen’ vooral lastig als hij de andere cursisten, zijn collega’s, op de korrel nam. Ik vroeg dan alleen heb je ook nog positieve feedback? Vervolgens zei hij: ‘Nee’ en ik: ‘Dankjewel’. Mijn strategie was zijn negatieve energie zoveel mogelijk te begrenzen en hem verder in zijn sop gaar te laten koken.

In het tweede blok merkte ik dat een aantal deelnemers mijn strategie had overgenomen. Aanvankelijk hadden ze zich geïntimideerd gevoeld. Maar nu namen ze wat hij zei minder serieus, waardoor de impact die hij had op de groep minder werd en hij wat van zijn macht verloor. Tot mijn stomme verbazing begon Theo tijdens het derde blok af en toe een vraag te stellen en kwam er hier en daar een daadwerkelijk gesprek op gang tussen hem en de andere cursisten. Ik had mijn goedmoedig-negeer-strategie ingezet om zoveel mogelijk de ‘schade’ te beperken voor het leerproces van de groep, maar nu bleek hij ook nog eens voor Theo zelf vrucht af te werpen….

Kom met uw praktijkervaringen op het terrein van managen en organiseren

Deel uw kennis, schrijf 3 columns of artikelen en ontvang een gratis pro-abonnement (twv €200)

Word een pro!

SCHRIJF MEE >>

Frans Wilms
Lid sinds 2019
Reageren op een provocatie kan gemakkelijk leiden tot de strijd aangaan met degene die de provocatie maakt. Je oogst dan wat je zaait: je krijgt nog meer strijd...
Wil je een andere uitkomst dan moet je uit een ander vaatje tappen. Goedmoedig negeren is dan een mogelijkheid, die Margret boeiend beschrijft. Maar een mens kan meer dan een hond... Ben er van overtuigd dat je met de principes van geweldloze communicatie nog een stap verder komt, omdat je dan de kans grijpt om de motieven van de provocateur op tafel te krijgen en als impuls voor het vervolg in te zetten.

Meer over Team ontwikkeling