Leiderschap in andere culturen

Columns

In een vorige column schreef ik over de toepassing van onze organisatieprincipes in andere culturen. 'Ik ben ervan overtuigd dat wij eigenlijk meer kunnen leren van de andere culturen'. dan zij van ons, schreef ik.

Tijdens een opdracht in Vietnam werd er aan mij gevraagd of we het gesprek aan konden gaan over leiderschap en hoe wij dat vorm geven en wat daarin succesvol is. Ik heb gekozen voor de insteek van dienend leiderschap omdat ik vermoedde dat dat het dichtst bij hen zou staan. We voerden een mooi gesprek over leiderschap in andere culturen aan de hand van de kwaliteiten uit het boek Servant Leadership van Robert K. Greenleaf.

  1. Authentiek zijn. “Be yourself in a world which tries to change you is a great merit.” ~ Waldo Emerson
  2. Bescheidenheid. “It is important to keep asking questions. Curiosity is essential.”~ Albert Einstein
  3. Verantwoordelijkheid. “People will grow when the leaders try to understand them and accept them as the are. Although they are judges on what they achive.”~ Robert Greenleaf
  4. Empowerment. Let the one who wipes the floor choose his own broom.” ~ Howard Behar
  5. Vergevingsgezindheid. “To stay angry is like holding a hot charcoal which you want to throw to somebody else: you are the one who will burn his hand.” ~ Buddha
  6. Waardering. “Appreciation can make a day a good day and even change a life. When you are prepared to give appreciation in words, that is all what is needed.” ~ Margaret Cousins
  7. Moed. “You need courage to stand up and speak for yourself; you also need courage to sit still and listen.” ~ Winston Churchill
  8. Vertrouwen. It is almost impossible to have good outcomes/output without trust. When there is no trust the passion will pass away and fear will come instead.”

In het gesprek dat we voerden viel mij een aantal zaken op.

In de eerste plaats dat deze kwaliteiten universeel lijken te zijn. Ook voor mijn Vietnamese gesprekspartners boden ze een mooie ingang om met andere ogen naar hun werk te kijken.

In de tweede plaats dat ze voor mijn gesprekspartners vanzelfsprekend waren. In onze organisaties is het niet altijd gemakkelijk om authentiek te zijn en vragen mensen zich af of bescheidenheid, vergevingsgezindheid en vertrouwen altijd wenselijk zijn. Daar niet. Daar gaat het meteen om de vraag: hoe doen we dat dan?

In de derde plaats ging het gesprek ook over macht. 'Waarom staat dat er niet bij?', vroegen ze. “Net als het woord ‘seks’ in het victoriaanse tijdperk is het woord ‘macht’ in onze bureaucratieën taboe”, schrijft Joop Swieringa in zijn prachtige boekje Inburgeringscursus voor managers. “Managementtaal is naast verdoezeltaal ook machtstaal.”

Wat ik van mijn Vietnamese gesprekspartners leerde is dat je gewoon moet zeggen waar het om gaat.

Kom met uw praktijkervaringen op het terrein van managen en organiseren

Deel uw kennis, schrijf 3 columns of artikelen en ontvang een gratis pro-abonnement (twv €200)

Word een pro!

SCHRIJF MEE >>

Bert van Hijfte
"Dienend leiderschap", is de laatste trend bij Westerse bedrijven maar in de rest van de wereld is de "baas" nog altijd de baas. Ofwel hiërarchie en autoriteit vaak in combinatie met senioriteit en afkomst zijn bepalend. Als je opgroeit in een samenleving waar je vanaf je vroegste jeugd hebt leren gehoorzamen, kritische vragen en kritiek in het algemeen worden ontmoedigd, je de autoriteit van ouders, senioren en docenten als vanzelfsprekend accepteert, dan krijg je dat er nog moeilijk uit. Om als manager of leidinggevende serieus genomen te worden zul je dus (ook) autoriteit moeten uitstralen.
"Wat ik van mijn Vietnamese gesprekspartners leerde is dat je gewoon moet zeggen waar het om gaat." "Waar het om gaat", wordt in landen als Vietnam (en het grootste deel van de wereld) dan ook vaak heel anders gepercipieerd omdat voor hen heel andere waarden relevant zijn, terwijl hun "high context"communicatie (ofwel zeggen wat de ander graag wil horen) i.p.v. recht voor je mening uitkomen, het elkaar begrijpen en effectief samenwerken er niet gemakkelijker op maakt. Culturele sensitiviteit en kennis van communicatiestijlen plus specifieke kennis van de landen en achtergrond van de mensen waarmee je samenwerkt, zijn onontbeerlijk.
Jan Braeken
Ik vond dit een zeer interessante bijdrage, waarvoor dank. Een aantal (opgesomde) kwaliteiten lijken mij op dit moment inderdaad 'universeel'. Mijn voorbehoud betreft de toekomst, waarin per definitie niets universeel is omdat niemand kan voorspellen wat er dan nog universeel zal zijn. Het zogenaamd 'universele' is in onze geschiedenis reeds bij herhaling niet meer dan tijdelijk gebleken, niet in het minst in de economie, de psychologie, de filosofie en de moraal. Zeker in combinaties daarvan. Mijn grootste kritiek is echter deze : wanneer het vernoemen van macht in leiderschap nog steeds een westers taboe is, dan is geld nog steeds een dubbel taboe. Waarom wordt geld hier opnieuw niet vernoemd ? Al deze sublieme leiderschapskwaliteiten vallen in het water wanneer zij gepaard gaan met een clandestiene financiële uitbuiting van medewerkers, en met een adembenemende ongelijkheid van bezit.

Het is dus wachten op de eerste CV van gelijk welke 'authentieke' manager die schrijft : 'Ik heb over een periode van X jaar Y aantal medewerkers financieel uitgebuit'.

Zo lang ik nergens zulk een bewijs van ware authenticiteit heb gelezen, is er voor mij alleen maar sprake van schijnauthenticiteit, en schijnmoraal. Geld weglaten in dit discours is minstens de mogelijkheid tot uitbuiting openlaten. Dat is wel het omgekeerde van universeel, maar niet van selectieve ethiek.

Meer over Organisatiecultuur