Leider: focus op wat goed gaat!

Merk je wel eens dat je als leidinggevende de neiging hebt alleen te focussen op wat niet goed gaat? Dat je bijvoorbeeld alleen maar ziet dat je medewerkers fouten maken? Of dat je alleen maar bezig bent met verandering en verbetering omdat dingen beter moeten? En dat je eigenlijk veel te weinig let op wat wel goed gaat en daardoor ook onvoldoende vaak complimenten geeft?

Hoe komt het toch dat we de neiging hebben om snel te focussen op dat wat niet goed gaat. Hier is wel een verklaring voor. 40.000 jaar geleden waren we alleen maar bezig met eten of gegeten worden. Oftewel met vechten of vluchten. We moesten overleven. We waren altijd alert op dreigend gevaar. Letten op gevaar betekent echter dat je bezig bent met de afwijking; met dat wat anders is of niet goed gaat. In de huidige tijd hebben we dit veel minder nodig omdat er niet constant een beer op de loer ligt. Toch is onze instinctieve neiging om op de afwijking te letten in sommige gevallen cruciaal. Ik denk dat we allemaal wel de situatie kennen dat je net op tijd remt in een auto als er gevaar dreigt.

Het is alleen jammer dat veel mensen doorslaan met focussen op dat wat niet goed gaat. We waarderen dan te weinig wat wel goed loopt. En aangezien het waarderen van zaken één van de voorwaarden is om een succesvolle organisatie te creëren, is er voor menig leider werk aan de winkel.

Een succesvolle organisatie heeft als kenmerk dat medewerkers zich sterk verbonden voelen.

Verbondenheid kun je vergroten door aan 4 voorwaarden te voldoen

1. Zorg voor veiligheid (dat je alles mag zeggen en fouten mag maken).
2. Heb respect voor autonomie (geef mensen vrijheid en vertrouwen om dingen op hun eigen manier te doen).
3. Zorg voor een gemeenschappelijk doel/visie.
4. Waardeer wat is.

Deze column gaat over punt 4. In gesprekken met leiders merk ik dat velen zich te weinig bewust zijn van de kracht van het waarderen wat goed gaat. Veel organisaties zijn permanent aan het veranderen en verbeteren. Dit leidt er toe dat niet meer stil wordt gestaan bij resultaten die zijn ontstaan door veranderingen in het verleden. Medewerkers kunnen dan gedemotiveerd raken en veranderingsmoe zijn. Ze komen in de weerstand en worden passief. Het is toch ook dodelijk voor ieders motivatie om alleen maar te horen dat het nog beter of anders moet?

We vergeten vaak dat mensen groeien van complimenten. Alle onderzoeken op dat gebied wijzen uit dat mensen veel harder gaan lopen en gemotiveerder raken als ze horen wat wel goed gaat. Je krijgt vleugels en werkt met meer plezier.

Bedenk maar eens hoe het voor jezelf werkt. Wat doen complimenten met jou? De meeste mensen zeggen dat ze er blij van worden en dat ze meer zin in hun werk krijgen.

Tijd dus om te onderzoeken wat jouw belemmerende gedachtes zijn die er voor zorgen dat je te weinig complimenten geeft. Dit zijn veel voorkomende:

• Je hebt de overtuiging dat dat wat goed gaat normaal is, dus dan hoef je dat niet te benadrukken.
• Je denkt dat door iemand complimenten te geven die persoon naast zijn schoenen gaat lopen.
• Je denkt dat iemand door complimenten juist minder hard gaat werken omdat de ander misschien wel denkt ‘ik kan het rustig aan doen want ik doe het toch heel goed.’
• Je ego zit je in de weg om complimenten te geven. Door een compliment laat je een ander groeien en kun je de gedachte hebben dat jezelf dan kleiner wordt. Daar moet je ego tegen kunnen. Ons ego is altijd bang om klein of minder te zijn of om te falen. Als je hier veel last van hebt (en dus weinig zelfvertrouwen hebt) vind je het lastig complimenten te geven.

Ons denken verhindert ons om complimenten te geven. Voorbeeld

Sabine is directeur van een afdeling binnen een grote organisatie en merkt dat haar medewerkers niet blij zijn met alle veranderingen die ze doorvoert. Mensen worden passief, zijn weinig enthousiast over haar nieuwe plannen en klagen te veel.

Ze komt er tijdens mijn coaching achter dat haar score op ‘waarderen wat is’ onder gemiddeld is. Ze weet dit omdat ze dit model heeft laten zien in een vergadering en medewerkers aangaven dat ze te weinig waardering krijgen. Waardoor ze te vaak het gevoel hebben dat ze het nooit goed doen. Sabine had geen idee dat medewerkers dit zo ervaarden maar begreep het wel. Het opende haar ogen.

Ze onderzocht waarom ze dit deed. Ze kwam tot de conclusie dat haar ego dit niet aan kon (ze vond dit overigens erg confronterend). Ze merkte dat ze het moeilijk vindt complimenten te geven omdat ze denkt dat ze dan minder is. Deze belemmerende gedachte leerde ze om te zetten naar een meer helpende gedachte, namelijk dat ze goed is zoals ze is. Dit zorgde voor veel meer zelfvertrouwen en tot het geven van veel complimenten.

Stappenplan naar meer waarderen

Stap 1: Vraag aan je medewerkers of je voldoende aandacht hebt voor dat wat goed gaat en je voldoende complimenten geeft.

Stap 2: Zo niet, onderzoek welke belemmerende gedachtes jij hebt waarom je dit niet doet.

Stap 3: Bedenk dat deze gedachtes niet waar zijn. Het zijn vaak aannames. Zet ze om in helpende gedachtes waardoor je anders kijkt naar complimenten geven.