Langzaam haasten

Columns

De wereld lijkt te vervallen in een soort hyperactiviteit. Complexe problemen op het terrein van b.v. klimaat en de zorg willen we zo snel mogelijk oplossen. We hebben haast. Niet omdat we de tijd niet hebben, maar omdat we snel van het onprettige gevoel af willen dat we zaken niet onder controle hebben. Haasten is trachten om dat wat je te doen hebt snel af te maken.

Haast geeft een gevoel van controle

Snelle en drastische acties geven het gevoel dat we effectief bezig zijn. Zoem je dieper in op deze acties dan zie je dat ze weinig doordacht en effectief zijn. We willen complexe problemen als het klimaatprobleem snel oplossen met de techniek, kennis en mogelijkheden van vandaag. Zolang we maar acties nemen voelen we ons als mensheid in controle. Alleen los je complexe problemen niet op deze manier op. Daar zijn andere vaardigheden voor nodig.

Langzaam haasten staat voor een besef van urgente gecombineerd met geduld, observeren en goed doorvoelen.

Bewust "niets doen" is ook een actie

Een keeper duikt vaak in een hoek om een penalty te stoppen. Zou hij blijven staan dan zou hij 33% van de ballen tegenhouden volgens statisch onderzoek. Voor veel Keepers is dat psychisch te zwaar. Liever in actie komen dan niets doen. In actie komen is hipper dan blijven staan. Een studie in Groot-Brittannië, laat zien dat in situaties; waarin politiemannen langer wachten, minder gewonden vallen dan in situaties waarin agenten vroegtijdig tussenbeide komen.

Haasten doet zich met name gelden als een situatie nieuw of onduidelijk is.

De wereld wordt gereageerd door haast

Liever actief zijn, ook als het niets oplevert. Overactiviteit komt tot in de hoogste kringen voor. Een dokter krijgt patiënten met een onduidelijk ziektebeeld op zijn spreekuur. 90% van de ziektebeelden verdwijnen vanzelf door rust. Toch zijn veel artsen geneigd tot het voorschrijven van de actieve variant voor herstel. Vaak eisen patiënten ook de actieve variant.

Bij investeren correleert activiteit niet met opbrengst

Voor investeerders geld hetzelfde. Meeste investeerder kunnen het doen en laten aan de beurs niet echt inschatten. Ze vallen ten prooi aan hyperactiviteit. Het levert niets op. Warren Buffett zei: "Bij investeren correleert activiteit niet met opbrengst." Voor organisaties geld hetzelfde. Er heerst hyperactiviteit binnen veel organisaties; 80% van het werk van managers bestaat uit het corrigeren van overhaast genomen acties.

BIG II 

Het wetsvoorstel BIG II gelanceerd door Minister Bruins kun je scharen onder hyperactiviteit. Een complex probleem met een wetsvoorstel willen oplossen. De gedachte dat door een extra laag, regieverpleegkundigen te introduceren de problemen in de gezondheidszorg zullen verminderen. Het lijkt op het introduceren van een extra managementlaag maar nu in de vorm van regieverpleegkundigen. Over de consequenties lijkt niet echt te zijn nagedacht. De verwachting is dat de problemen in de gezondheidszorg eerder zullen toenemen dan afnemen.

Geen standbeeld door afwachten

Je krijgt geen standbeeld wanneer je door afwachten de juiste beslissing neemt voor het welzijn van de zaak, de staat of de mensheid. Heb je daarentegen vastberadenheid getoond en snel gehandeld, en is de situatie er beter op geworden (ook al was dat misschien zuiver toeval) - dan heb je een goede kans dat je op het dorpsplein wordt geëerd, of ten minste medewerker van het jaar wordt. De samenleving geeft de voorkeur aan handelen zonder nadenken boven zinvol afwachten om zo tot betere acties te komen.

Problemen goed doorgronden en er de tijd voor nemen gaat gepaard met ongemakkelijke gevoelens en emoties. 

Complexiteit vergroot drang in actie komen

Je kunt concluderen dat in onduidelijke situaties we de drang voelen om iets te doen - het maakt niet uit of het helpt of niet. Door het nemen van acties voelen we ons beter, ook al is er niets verbeterd. Vaak is eerder het tegendeel het geval. Alle ellende van de mensen heeft maar één oorzaak; namelijk dat zij niet in staat zijn rustig in een kamer te blijven; schreef Blaise Pascal reeds.

Langzaam haasten is een betere strategie

Langzaam haasten is een effectievere strategie om complexe problemen op te lossen. Het de tijd nemen voorkomt dat we overweldigd worden door de complexiteit van problemen en een scherpe kijk erop verliezen. Het "haasten" voorkomt dat we te langzaam gaan en onze motivatie en hartstocht verliezen en het erbij laten zitten. We dienen te leren dat bewust "niets doen" ook een actie is. Door even iets "niet te doen" en te blijven observeren en voelen komen we tot diepere inzichten. Door vervolgens in beweging te komen vanuit die diepere inzichten worden we effectiever in het oplossen van complexe problemen. Zoals alles in het leven gaat het om balans. Langzaam haasten zorgt voor balans in complexe omgevingen.

Kom met uw praktijkervaringen op het terrein van managen en organiseren

Deel uw kennis, schrijf 3 columns of artikelen en ontvang een gratis pro-abonnement (twv €200)

Word een pro!

SCHRIJF MEE >>

Meer over Probleemoplossing en besluitvorming