Advies gevraagd. Het Anoniem Bedrijf Compliance (ABC) weigert een rekening te betalen. Het betreft het bescheiden bedrag van 225 euro voor een column van mijn hand, getiteld ‘Schaamte saboteert tegenspraak’. Zonder mijn medeweten plaatste het bedrijf de tekst op zijn website van 11 juni 2018 tot en met 2 november 2019. Op de laatstgenoemde datum bemerkte ik dat mijn woorden op de ABC-site stonden en stuurde ik digitaal de rekening.
Is het raadzaam om een incassobureau te benaderen, of ben ik beter af met een deurwaarder of nog beter met een incasso-advocaat? Is er nog een andere optie?
Eerst wat noodzakelijke achtergrondinformatie. De column schreef ik voor de website van Transparency International Nederland, waar die vanaf 4 juni 2018 is te lezen en tot nu toe. Enkele jaren voordien was de inhoud van die column al verwerkt in columns op deze website; zie bijvoorbeeld hier en hier.
ABC nam de column over, omdat – zo mogen we gerieflijk aannemen – de tekst een aspect van de organisatie illustreert. Het bedrijf heeft, zo betoogt zijn website, integriteit en compliance hoog in het vaandel staan, d.w.z. het naleven van wet- en regelgeving, alsmede het zo tastbaar mogelijk invulling geven aan belangwekkende waarden en normen van onze samenleving in het algemeen en de eigen organisatie in het bijzonder.
Content jatten
De column werd met mijn naam erbij geplaatst op de ABC-site, maar – van essentieel belang - zonder mijn toestemming en zonder de inspanning om die toestemming te verkrijgen. Van een vergoeding voor de tekst was vanzelfsprekend al helemaal geen sprake. Op een column als de mijne berust per definitie copyright (al dan niet gemarkeerd met ©), ook wanneer er sprake is van ‘doorplaatsing’ en een handelen ‘te goeder trouw’. Dat behoort zo’n bedrijf – als ieder ander bedrijf en iedere zzp’er overigens – wel te weten.
Toch wat nonchalant voor een onderneming die zich sterk maakt voor integriteit en compliance in de eigen organisatie. Schaamtevol misschien? Wat dan ook, de schade leek mij te beperken. Toen ik aan de bel trok en de rekening stuurde, had die gewoon betaald moeten worden – bij voorkeur met enige verontschuldiging.
Het antwoord viel anders uit dan verwacht in de correspondentie die wij – per mail – voerden. Mijn column werd verwijderd en na tot drie maal toe de factuur te hebben gestuurd bleef de weigering tot betalen (‘persisteren’ is het werkwoord dat ABC gebruikt). Die weigering werd onder meer gestut door een verwijzing naar ongefundeerd beleid, zinloze dankbaarheid en zelfs onnut advies. Zo mocht ik lezen:
‘Wij hebben ons beleid omtrent het doorplaatsen van columns / publicaties van externen sinds een jaar gewijzigd en ik wil u dan ook bedanken dat u mij heeft gewezen op het feit dat uw column nog op onze website gepubliceerd stond. Wij zijn wel van mening dat de doorplaatsing op onze website gerechtvaardigd was, aangezien wij de bronvermelding, de naam van de schrijver en de datum van publicatie erbij hebben vermeld. […]
Graag wil ik u erop wijzen dat er bij de bron van uw column geen copyright notice staat vermeld. Als u echt niet wilt dat uw column doorgeplaatst wordt, dan moet u dit wellicht vermelden, zodat derden weten dat ze u expliciet toestemming moeten vragen om uw column door te plaatsen.’ (mail, 20 november 2019)
Voor wie nog twijfelt: het is al decennia bij wet verboden om een tekst zonder toestemming door te plaatsen; de doorplaatsing wordt niet gerechtvaardigd door de naam van de auteur erbij te plaatsen; het is absoluut niet noodzakelijk om het © -teken te gebruiken, ook zonder dit teken valt een column - zeker met de auteursnaam erbij – onder de copyrightwetgeving van Nederland.
Beschamen
Is er sprake - aan de zijde van het ABC-bedrijf - van bedriegerij, malversatie, oplichting, gesjoemel, knoeierij, afzetterij, list, leugen, fraude, verlakkerij, misleiding, flessentrekkerij, corruptie, diefstal, bedrog, zwendel? Ik houd het op schaamte.
We blijken slecht in staat om daadwerkelijk bij onszelf te onderkennen dat we fout zaten en nog moeilijker blijkt het om dit toe te geven. Voor de onderbouwing van deze uitspraak verwijs ik graag naar mijn column ‘De schaamteloze moed om spijt te betuigen’ op deze website.
En nu? Is het raadzaam om een incassobureau te benaderen, of ben ik beter af met een deurwaarder of nog beter met een incasso-advocaat? Het verlangde bedrag is wel erg laag, zelfs om een incassobureau in te schakelen. Dat zou mij met het voordeligste resultaat hooguit honderd euro opleveren.
Of zijn er nog andere opties? Het hier geanonimiseerde bedrijf bij naam noemen? Dan maar Naming & Shaming? Zeg het maar. Graag advies.
Waar vind ik toepasbare kennis en gedeelde ervaringen?
Probeer het Pro-abonnement een maand gratis
En krijg toegang tot de kennisbank. 110 onderwerpen, kritisch, wars van hypes, interactief en geselecteerd op wat wél werkt.
Word een PRO