Amerikaanse bedrijven bevolken de ranglijsten van meest innovatieve bedrijven. Hun Nederlandse collega's komen niet in de top 20. Wat verklaart het succes van de VS? De cultuur of hun bestuursmodel?

Groei door innovatie blijkt nog altijd een topprioriteit voor bedrijfsbestuurders. Tegelijkertijd is de onvrede onder het topmanagement over het rendement van innovatie groot.

Praktijk
Wat maakt innovatie toch zo moeilijk? Aan cursussen out-of-the-box denken of verwonderen is er geen gebrek. Aan ideeën evenmin. Maar toch blijkt de praktijk keer op keer weerbarstig. Vaak wordt gesteld dat de onderneming zelf de belangrijkste vijand is van vernieuwing. Het uitvoerend management is vooral gericht op het halen van de jaarbudgetten en het optimaliseren van het productieproces. Investeringen in een idee met een onzekere uitkomst, passen daar niet.

Keuzes maken in je portfolio van opties op de toekomst blijkt keer op keer een lastige, omdat de uitkomst onzeker is en bedrijven risico's bij voorkeur zo veel mogelijk. Er valt al een wereld te winnen in het goed in kaart brengen van de consumentenvoorkeuren en in voortdurende, simpele verbeteringen.

Risicomijdend
Europa - en dus ook Nederland - heeft een risicomijdende cultuur. Europeanen willen de koek verdelen terwijl Amerikanen bezig zijn een koek te maken. Europeanen zien vooral de beperkingen en de risico's. Amerikanen zien overal kansen.

Aan dat feit valt niet veel te versleutelen behalve door innovatiecentra te brengen naar de VS of veel buitenlanders naar Nederlandse bedrijven te halen. De Zwitserse voedingsgigant Nestlé heeft zijn Amerikaanse hoofdkantoor verplaatst van het wat bedaagde White Planes in Greenwich naar het bruisende Los Angeles, een meltingpot van nieuwe ideeën. De keerzijde is wel dat de loyaliteit van de werknemers afneemt en dat de kosten er aanzienlijk hoger zijn. Diversiteit qua nationaliteit, sekse en interesse, wordt als 'belangrijke voorwaarde' voor een innovatieve omgeving genoemd.

Breekijzer
Een interessant criterium voor nader onderzoek is het besluitvormingsproces. Het succes van veel Amerikaanse bedrijven wordt gekoppeld aan de persoon van de topman. Steve Jobs en Apple, Bill Gates en Microsoft , Michael Dell en Dell Computers, Larry Ellison en Oracle .

In de VS hebben ceo's een grote betrokkenheid bij innovatie-beslissingen. Zij besteden daar een groot deel van hun tijd aan en forceren ook keuzes op basis van hun gevoel en drukken dat met kracht door. Zij fungeren als breekijzer. De steun van de top is essentieel om bijvoorbeeld vooroordelen te overwinnen. De ceo wordt gezien als belangrijkste motor achter de vernieuwing.

Homogene markt
Een laatste voordeel dat het succes van de Amerikanen kan verklaren, is het hebben van een grote en behoorlijk homogene thuismarkt. Daarmee kun je als bedrijf heel snel kritische massa bereiken. Nu zijn veel Nederlandse bedrijven het afgelopen decennium opgeschoven naar het ceo-model en neemt de diversiteit in ieder geval qua nationaliteit toe in de raden van bestuur.

Bron: Het financieel Dagblad