Mooie tijden voor hoger opgeleiden

Columns

In mijn vorige column heb ik gewezen op fundamentele veranderingen die plaatsvinden op de arbeidsmarkt en zeven trends benoemd waarmee vooral in de massamarkt rekening moet worden gehouden. Maar wat zijn de kansen voor hoger opgeleiden?

Vooral nieuwe technologieën zijn dan van belang, waarbij Marx al meer dan een eeuw geleden aantekende dat die zich autonoom ontwikkelen, de sociale onderbouw past zich (noodgedwongen) aan en de bovenbouw ofwel de bestuurlijke elite die dat niet wil stort ineen.

We zien dat verschijnsel van ineenstortende bovenbouw bij ziekenhuizen, waar veel besturen een te grote afstand naar patiënten hebben gecreëerd maar ook naar hun specialisten. Technologie genereert echter in een hoog tempo tal van nieuwe toepassingen die veel complexe expertise vereisen, waardoor slechts ziekenhuizen die zich specialiseren toekomst hebben. Regionale alles kunners en wazige fusie mammoets gaan failliet omdat ze op geen enkel gebied de top halen

Ander voorbeeld: financiële dienstverleners en uitzendbureaus hebben ontdekt dat de klant niet meer doelmatig voor standaardzaken door hun kantoren kan worden bediend. Alleen een beperkt aantal hoogwaardige dienstverlenende centers blijven over. Gevolg massale sluiting van lokale vestigingen en verdwijnen van veel laagwaardige banen met taken die nu door ‘zelf service’ van de klant worden verricht. Operationeel bestuur is voor een deel weg geautomatiseerd of misschien mooier geformuleerd: machines zijn kunstmatig intelligent gemaakt.

Dit soort veranderingen creëren veel nieuwe hoogwaardige banen.

Drie voorbeelden van convergerende of samenvloeiende technologieën met nieuwe mogelijkheden:

1) Opereren met elektronische mieren.
In de toekomst zullen steeds minder patiënten tijdens operaties worden opgesneden. Door Nano technologie (techniek met miljardste deeltjes van een meter) wordt het mogelijk elektronische mieren, ICT gestuurd, zieke cellen uit een lichaam te laten halen en eventueel te vervangen door gezonde. Dat betekent dat de chirurg best enkele duizenden kilometers van de patiënt kan afzitten. Het toezicht kan door een verpleegkundige met een generalist als arts worden gedaan als er onverhoopt iets misgaat
Gouden kansen voor medische elektronica fabrikanten als Philips, maar ook voor ICT ondernemingen die in de cloud deze communicatie kunnen verzorgen. Nano technologie verovert op vele terreinen de wereld.

2) Robotisering vervangt standaard werk in de zorg.
Japan ligt hier ver voor in de wereld. Reden dat land heeft gemiddeld de oudste bevolking ter wereld en weinig ‘allochtonen’ om het vuile werk te doen. Goede zorg is daar reeds afhankelijk van robots. Laten we het onder ogen zien: schoonmaken en luiers verwisselen kan beter door machines gebeuren die altijd beschikbaar zijn, die bovendien met communicatie apparatuur kunnen worden toegerust als er iets mis gaat
Gouden kansen voor de robot maakindustrie maar ook voor zorgdienstverleners die met hun tijd meegaan alsmede ICT die betere communicatie mogelijk maakt. Ook robotisering is in veel industrieën niet meer weg te denken.

3) Kansen voor de de biochemische en de maakindustrie.
Een windmolen die niet alleen energie opwekt maar tegelijkertijd ook water zuivert. Bijvoorbeeld zout verwijdert (Nederlandse patentaanvraag). Gouden kansen voor de biochemische en maakindustrie, maar ook voor schoon water voorzieningen in bijna alle aan (zee)water gelegen landen

Er zijn oneindig veel meer mogelijkheden maar de boodschap is duidelijk, overal waar technologieën elkaar kruisen is er nieuw werk. Om bij onze voorbeelden te blijven: voor chirurgen die dan niet meer zo heten; voor verpleegkundigen die veel verantwoordelijker taken krijgen; voor zorgpersoneel dat minder afstompend werk hoeft te doen; ontwerpers in de maakindustrie die de gewenste innovatie tot stand kunnen brengen en fabrieken die ze produceren.

Deze voorbeelden maken ook duidelijk dat het steeds moeilijker wordt vele specialismen in een grote organisatie onder te brengen. Er ontstaat meer ruimte voor het vrije beroep al dan niet in een maatschap of een vast MKB netwerk. Overal ontstaan nieuwe vormen van dienstverlening, die meer en meer met goed geschoold personeel vanaf MBO en hoger moeten werken. Een formidabele uitdaging voor ons onderwijs.
Om het aanbod flexibel te houden ontstaat een stimulans voor zelf ondernemen. Daarvoor moet je wel geheel verschillende vaardigheden bezitten. Je moet je eigen product of dienst ontwikkelen, je marketing & sales aanpakken, administratie/verzekeringen regelen en je eigen scholing/ontwikkeling organiseren. Het belangrijkste is echter leren omgaan met onzekerheid.

Niet iedereen kan dat of ligt dat, maar er is voor vele ambitieuzen geen weg meer terug. Zonder ervaring is dat lastig, dus moet je eerst door job rotation zoveel mogelijk aanpakken. Naarmate je meer ervaring hebt en de sprong naar boven via zelfstandigheid zet, ligt er een wereld open omdat er steeds nieuwe kansen komen zeker als je bereid bent tot wereldwijde multiculturele samenwerking.

Het levert veel spannend werk op voor midden- en hogeropgeleiden; werk dat stap voor stap moet worden opgebouwd. Geen saaie kantoorbanen meer met een van 9 tot 5 uur mentaliteit maar een uitdagende weg naar zelfontplooiing.

Met mij hierover in gesprek? Kom op 14 januari naar het event van De Bovenverdieping.

Noot redactie: Zie ons dossier Trends en tips solliciteren, recruteren.

Kom met uw praktijkervaringen op het terrein van managen en organiseren

Deel uw kennis, schrijf 3 columns of artikelen en ontvang een gratis pro-abonnement (twv €200)

Word een pro!

SCHRIJF MEE >>

Hildo
Een niet te stuiten ontwikkeling binnen onze kenniseconomie die inderdaad vele uitdagingen en kansen bied voor midden en hoger opgeleiden. Keerzijde van deze ontwikkeling is dat de grote groep hieronder meer en meer aan de zijlijn komt te staan en dat er voor hen een sombere toekomst weggelegd is. Robotisering neemt langzamerhand hun broze toekomst over, eenvoudige werk waar deze groep op aangewezen is verdwijnt immers in rap tempo van de markt. Innovaties zoals robotisering worden ook door robots geassembleerd.
Grimbert Rost van Tonningen
Auteur
Het probleem op de arbeidsmarkt spitst zich inderdaad in toenemende mate toe op laaggeschoolden / uitkeringstrekkers. Vandaag zei burgemeester Vreeman van Groningen in TROS Kamerbreed dat hij het betreurde dat sociale werkplaatsen verdwijnen, dat paste niet bij een stad als Groningen. Misschien moeten gemeenten hier zelf actief worden in samenwerking met lokaal bedrijfsleven

Meer over Ondernemerschap