Geromantiseerde hebzucht doet organisaties kraken

Hebzucht is in de hedendaagse maatschappij geaccepteerd en wordt zelf geromantiseerd. Als je niet hebzuchtig bent dan wordt je al snel meewarig aangekeken. Rijke, succesvolle mensen hebben meer aanzien dan armen en niet succesvolle mensen. De politiek steunt multinationals met belastingvoordelen en mensen aan de onderkant van de samenleving worden uitgekleed. De schikking van de ING witwasaffaire staat in schril contrast met die van frauderende bijstandsgerechtigden. 

Hebzucht is geromantiseerd en geïnstitutionaliseerd

https://www.youtube.com/watch?time_continue=2&v=VVxYOQS6ggk

Klimaatprobleem en hebzucht

Zo heeft 1% van de wereld meer dan de helft wat al het vermogen van de wereld. Rutte geeft liever dividendbelasting weg aan multinationals dan dat bedrag gebruiken als investering in het onderwijs en zorg. We zouden het klimaatprobleem gemakkelijk kunnen oplossen met al het geld dat beschikbaar is op de wereld. Liever de onderkant van de maatschappij extra belasten om het milieu te verbeteren dan de grootste vervuilers ter verantwoording roepen. Liever extra btw op groente en minder btw op cola light. De hebzucht van multinationals kent geen grenzen.

We hebben geen klimaatprobleem maar een hebzucht probleem.

Hebzucht uit zich ook in andere vormen dan alleen geld. Status, aanzien, roem, vroomheid, seks, intimiteit, liefde, geluk, spiritualiteit en kennis zijn andere vormen van hebzucht. Zo is het beste uit jezelf halen reeds verworden tot iets dwangmatig. Ineens moet iedereen zich persoonlijk ontwikkelen.Van leidinggevenden worden absurde prestaties verlangt. Velen bezwijken onder deze vormen van hebzucht en organisaties lopen erop vast. Geromantiseerde hebzucht is een sluipend vergif dat vele organisaties doet stagneren en het aantal burn-outs doet groeien.

De honger naar waardering en complimenten is een vorm van hebzucht die mensen doet opbranden.

Beter, sneller en goedkoper

Organisaties voelen de druk om steeds beter, sneller en goedkoper te moeten produceren. Om het hoofd te kunnen bieden doen ze dat door inzet van zelfsturende teams, talentontwikkeling, dienend leiderschap, scrum, etc. Zolang de introductie van deze ontwikkelingen door geromantiseerde hebzucht worden geïnitieerd zullen ze uiteindelijk de schade aan mens en milieu vergroten.

Verschil hebzucht en behoeften

Hebzucht en behoefte worden door deze ontwikkelingen nog al eens door elkaar gehaald. Behoeften heb je nodig om te overleven. Hebzucht gaat ten koste van anderen en is er op gericht om jezelf te bevoordelen, jezelf sterker te profileren. Het is een vorm van overheersen of dominantie. Het kunnen onderscheiden van behoefte en hebzucht vereist bewustzijn van wat je nodig hebt om te leven en wanneer het een verslaving dreigt te worden.

Hebzucht is midden in de 20e eeuw geromantiseerd en geïnstitutionaliseerd

De geromantiseerde kijk op hebzucht is niet altijd zo geweest. Tot aan midden de 20e eeuw was hebzucht een eigenschap die je diende te beteugelen. In veel religies werd hebzucht gezien als een vergif voor een gezonde persoonlijke ontwikkeling en samenleving.

Kentering na de tweede wereldoorlog

Net na de tweede wereldoorlog veranderde de kijk op hebzucht. Na de verschrikkingen van de oorlog was men naarstig op zoek naar een middel om de krachten, die leiden tot een wereldoorlog te beteugelen. Econoom Milton Friedman was een belangrijker pleiter voor het kapitalistisch systeem als middel om de wereld te stabiliseren. Hij dacht dat het kapitalistische systeem de hebzucht van organisaties en consumenten in evenwicht zou houden. Dat evenwicht zou zorgen voor een duurzame vrede. De wereld van vandaag laat zien dat hij er flink naast zat zo als meer economen van zijn tijd.

Hebzucht loslaten niet eenvoudig

Het is de hoogste tijd dat hebzucht weer gezien wordt als een eigenschap, die dient te worden beteugeld. Maar dat is niet zo eenvoudig. Hebzucht geeft richting, houvast, structuur en betekenis aan het leven. Dat gooi je niet zomaar overboord. Hebzucht loslaten gaat gepaard met een proces van rouwverwerking waarin je eenzaamheid, leegte en verdriet ervaart. Het kost moeite om los te komen van de verslaving hebzucht. Eenmaal de hebzucht overwonnen dan zul je de vreugde ervaren van dienstbaarheid.

Van hebzucht naar dienstbaar

Hebzucht ontdoen van romantiek is een stap in de goede richting. Er zullen nog vele stappen nodig zijn om bevrijd te worden van de hebzucht en die te vervangen door dienstbaarheid. De herwonnen vrijheid en de vreugde ervaren van dienstbaarheid zal organisaties, relaties en de wereld goed doen.

Bernie Sanders citeerde dat op een heldere wijze:

What being a socialist means is… that you hold out… a vision of society where poverty is absolutely unnecessary, where international relations are not based on greed… but on cooperation… where human beings can own the means of production and work together rather than having to work as semi-slaves to other people who can hire and fire.  

Bron: De Evolutie van de Hebzucht – Van Aristoteles naar Gordon Gekko.