Gemoedsrust en eigendunk aan top van 'powerprikkers'

Powerprikkers worden ze liefkozend genoemd. Mensen die de corona-prikken zetten. Afgelopen week zijn ze door de media in het zonnetje gezet. Samen met degenen die de prik mochten ontvangen en aangaven daar dolblij mee te zijn. So far, so good.

Maar in het weekend las ik een interview met twee eindverantwoordelijken van de operatie 'Nederland prikt' waar je minder blij van wordt. Naar aanleiding van de vloedgolf van kritiek die naar aanleiding van het traag op gang komen van het vaccinprogramma over hen was uitgestort, lieten Nicolette Rigter en André Rouvoet (beide GGD) zich door een journalist van AD interviewen. Het leverde een onthutsend, maar ook stuitend interview op. Zeker als je weet dat er geen dag te verliezen is, omdat er nog steeds vele mensen aan het virus sterven. En ook als je weet dat tienduizenden vaccinmakers zich het afgelopen jaar uit de naad hebben gewerkt om ervoor te zorgen dat er een werkzaam vaccin op de markt kwam. Je zou denken dat de twee schuldbewust proberen er alles aan te doen om  het traag op gang komende vaccinprogramma te versnellen.

Heeft men zich iets aangetrokken van de kritiek naar aanleiding van de wel heel lakse wijze waarop Nederland aan het vaccineren sloeg? Nee hoor, zeggen de twee, ze zijn over het algemeen content met wat zij gepresteerd hebben. Op de  vraag van de journaliste of zij niet eerder actie hadden kunnen ondernemen om ervoor te zorgen dat Nederland niet als laatste Europese land met vaccineren zou beginnen, zegt de voormalige minister en huidige voorzitter van de landelijke koepelorganisatie van Gemeentelijke Gezondheidsdiensten Rouvoet doodleuk: ‘Moet je voorstellen (…) we gaan een priklocatie inrichten en zetten alvast mensen klaar met een naald in de hand. Dan komt er niemand. Dat zou verspilde energie zijn’. Blijkbaar nog nooit van proactief handelen gehoord…

We lezen verder. Hoeveel prikken zijn er inmiddels door de GGD gezet (wetend  dat de ziekenhuizen in twee dagen tot een aantal van 15.000 kwamen)? Het blijken er de eerste dag veertig en de tweede dag tachtig te zijn geweest. Bizar weinig. Commentaar van de twee: ‘zo bouwen we op. We starten bewust zo, omdat we nu leren hoe je met een vaccin prikt’. Echt waar, zo staat het er. De ondervragende journaliste is het blijkbaar ook te gortig en pakt door. ‘Wekelijks  sterven honderden mensen aan corona’, stelt zij, ‘dan moet de GGD toch meer kunnen doen?’. ‘Natuurlijk kunnen we veel meer prikken’, is het  antwoord, ‘maar omdat we een beperkt aantal vaccins hebben, heeft het weinig zin om alles snel weg te prikken. Daar wordt vervolgens aan toegevoegd dat men het systeem langzaam op druk brengt, zodat de ‘mega-operatie’ op gang komt en men eind van het derde kwartaal (!) klaar is met de operatie ‘Nederland prikt’. Een angstaanjagende mededeling als je bedenkt dat de vraag juist ging over het zo snel mogelijk voorkomen dat er honderden levens per week onnodig verloren gaan. Maar dat is iets waar de twee geen oog voor hebben. Het gaat hen primair om de 'zorgvuldigheid van het proces'.  Maar, zo belooft men, het prikken komt in de loop van het tweede kwartaal op stoom. Dan komt er ook een nieuw vaccin op de markt dat – zo weten ze te vertellen – een echte ‘game changer’ gaat worden. ‘Dan kunnen we ‘snel schakelen als GGD’. De journaliste kan haar oren niet geloven. ‘Snel schakelen’, zegt zij, dat gold niet voor de start’. De twee gaan hier niet op in.

Als je het interview leest, geloof je je ogen niet. Geen greintje twijfel of zelfkritiek. Integendeel, jezelf op de borst kloppen dat je het prima voor elkaar hebt. Een onverteerbare houding. Zeker als je weet dat het helemaal niet zo moeilijk is om wél tempo te maken. Men had lering kunnen trekken uit de wijze waarop vaccinmakers erin geslaagd zijn om een ontwikkelproces dat normaliter tien tot vijftien jaar duurt in te korten tot geen tien maanden (!)  Een duidelijk gevoel van urgentie (zoveel mogelijk mensen zo snel mogelijk vaccineren), een op samenwerking en versnellen gerichte manier van organiseren en een (pro)actieve houding waren de belangrijkste succesfactoren in de vaccinontwikkeling. Helaas zijn die lessen (nog) niet tot de top van de ‘powerprikkers’ doorgedrongen. Het had veel levens kunnen sparen. Heel veel.