In steeds meer steden groeit het besef: duurzame stadslogistiek vraagt om nieuwe infrastructuur. Een veelbelovende schakels daarin is de microhub. Dat is een kleinschalige ocatie van waaruit goederen uitstootvrij worden bezorgd, worden opgehaald, kunnen worden terug gebracht of worden gedeeld en gerepareerd. Maar zonder duidelijk gemeentelijk beleid blijft de ontwikkeling van microhubs ad hoc, versnipperd en vaak ineffectief. 

Gemeenten spelen een cruciale rol. Microhubs concurreren om dezelfde schaarse vierkante meters als woningen, winkels, horeca en parkeerplekken. In die context is het essentieel dat gemeenten sturen op functies die het publieke belang dienen, zoals schonere lucht, minder verkeer, meer circulaire retourstromen en aantrekkelijke betrokken buurt.

Daarnaast vormen microhubs een sleutel tot het halen van klimaat- en mobiliteitsdoelstellingen. Ze maken uitstootvrije bezorging met cargofietsen of elektrische voertuigen praktisch haalbaar en ze stimuleren hergebruik en reparatie van afgedankte producten. Met beleid kunnen gemeenten dit niet alleen stimuleren, maar in sommige gevallen ook verplicht stellen in combinatie met zero-emissiezones, autoluwe zones of tijdvensters. Dat vraagt om duidelijke kaders en durf.

Zeker zo belangrijk is het waarborgen van eerlijke toegang. Zonder regels kunnen dominante spelers de beste locaties claimen, met als gevolg dat kleinere lokale ondernemers of sociale ondernemers buiten de boot vallen. Een transparant toewijzingsbeleid zorgt voor markttoegang, concurrentie en sociale innovatie. En duidelijke afspraak over beheer en onderhoud van de microhub en de openbare ruimte eromheen.

Ook ruimtelijke afstemming is cruciaal. Een microhub die zonder overleg in een druk voetgangersgebied wordt geplaatst, levert meer weerstand dan winst op. Microhubs moeten passen binnen bredere mobiliteitsplannen, zoals knooppuntontwikkeling, mobiliteitshubs, logistieke zonering en gebiedsontwikkeling.

Ten slotte: beleid biedt zekerheid aan investeerders. Geen enkele ondernemer bouwt een hub op basis van vage toezeggingen. Heldere procedures, vergunningen en eventueel subsidie-instrumenten verlagen de drempel voor structurele samenwerking.

Zonder microhubbeleid ontstaan versnipperde initiatieven die elkaar in de weg zitten, neemt hinder toe, klaagt de buurt en blijven pilots hangen in de experimenteerfase. De kans op juridische procedures en publieke weerstand neemt toe en uiteindelijk sterven goedbedoelde initiatieven vroegtijdig. Helaas zijn hier harde lessen geleerd bij deelmobiliteit.

Microhubs zijn een vast onderdeel van duurzame stads- of buurtlogistiek. Maar ze maken alleen een kans in een beleidsmatige context die ruimte maakt, reguleert en richting geeft. Dan mag je microhubs niet langer zien als tijdelijke pilot, maar als structureel onderdeel van stedelijke logistiek en gebiedsontwikkeling.

Walther Ploos van Amstel.

Lees ook: Opzetten buurthubs voor stadslogistiek veelbelovend maar complex

Foto: Molohubs