Ondernemers hebben grotere zorgen over het ondernemingsklimaat in de Amsterdamse binnenstad dan vorig jaar. Ondernemers gaven bereikbaarheid vorig jaar al een slecht rapportcijfer met een 4,9. Dit jaar is het cijfer nog lager: een 4,4. Dit komt uit de jaarlijkse Amsterdam City Index van ondernemersvereniging Amsterdam City. "We zien dat leveranciers, en ook mensen uit de bouw steeds meer de binnenstad mijden" zegt Jan Stoeltie van Amsterdam City tegen AT5.

Wat heeft het Amsterdamse college in drie jaar bereikt?

Hoe gaat het eigenlijk met de Amsterdamse mobiliteit? Wat heeft het Amsterdamse college beloofd? En wat is er in de afgelopen drie jaar bereikt? En gaat het allemaal nog lukken in het laatste jaar voor de gemeenteraadsverkiezingen in 2026?

Een overzicht van de plannen en resultaten...

• Het college zou de schouders zetten onder het autoluw maken van de binnenstad. Uit de evaluatie blijkt dat de agenda grotendeels is uitgevoerd of nog in uitvoering is. Wat het de Amsterdammers heeft opgeleverd is niet duidelijk; ook niet wat het heeft gekost. Hard gewerkt is er zeker. 
• Het college zou kijken op welke plekken 'superblocks' kunnen worden ingevoerd. Waar het verkeer een te grote druk op de leefbaarheid of verkeersveiligheid vormt, zou Amsterdam doorgaand autoverkeer dwars door de stad of door woonwijken gaan weren. Het programma 'Amsterdan Maakt Ruimte' moet daarmee aan de slag. Het lijkt erop dat nieuwe afsluitingen, knippen of filters (of hoe ze nu heten) uit de plannen zijn verdwenen. Ook intelligente toegang is van de agenda verdwenen. Wel komt er mogelijk een doelgroepenbeleid.
• Het college zou ruim baan geven aan fietsers en voetgangers. Ook in deze collegeperiode is er weinig concreet gedaan aan ruimte voor de voetganger. Mogelijk brengt het 'Jaar van de Voetganger' daar nog verandering in. Echt hard gaat het nog niet. Behalve op het fietspad, daar gaat het steeds harder; verkeersgeweld zit steeds vaker op twee wielen.
• Het college zou blijven werken aan het verbeteren van de verkeersveiligheid. Helaas, zijn er steeds meer slachtoffers in het verkeer. De wethouder roept op tot een gedragsverandering. Echter, de haast monomane inzet op de overmobiele haastmeute staat haaks daarop. Praten over gedrag en over minder mobiliteit is de olifant in de kamer.
• Het college zou doorgaan met 30 km/u in de hele stad. Dat is deels gelukt. Er zijn nog veel uitzonderingen voor drukke wegen en het effect op verkeersveiligheid is nog onzeker. Maar, de borden staan er.
• Het stimuleren van uitstootvrij en duurzaam vervoer is een stap verder gekomen met milieuzones en zero-emissie zones. Verduurzaming van mobiliteit is belangrijk.
• De parkeertarieven zijn zoals beloofd uitgebreid en verhoogd. Maar, de impact op mobiliteit is onduidelijk; er komt steeds meer aanbod van private parkeerplekken. Over de toekomst van de gemeentelijke parkeergarages is nog niet besloten.
• Het college zou deelmobiliteit stimuleren. Daar kunnen we kort over zijn. Dat is niet gelukt. De eigen fiets en de eigen auto staan nog massaal stil in de publieke ruimte.
• Over het OV: "Het openbaar vervoer gaat in de komende periode een nieuwe concessieperiode in. Bij de gesprekken daarover met de vervoerregio zetten we erop in het OV fijnmaziger, duurzamer en betaalbaarder te maken; met name op de langere afstanden binnen de stad". Het rapportcijfer dat het AT5-panel aan het OV geeft, is de afgelopen twee jaar gedaald. Eind 2022 gaven de leden een 6,5 voor het OV, nu geven ze een 6,2. Door de vele werkzaamheden vallen OV-verbindingen ook nog eens vaak voor lange tijd uit. Met de komende bezuinigingen ziet dit er niet goed uit.
• Wat het Amsterdamse college zou doen voor een slimme, veilige en schone stadslogistiek? Er stond niks over in het college-akkoord. Ik ben nieuwsgierig of er nog een uitvoeringsagenda komt. Dan krijgen ondernemers duidelijkheid. Hoe zit het bijvoorbeeld met vervoer over water?

Doorgaan, vooral doorgaan

Het college heeft nu nog een jaar om de plannen om te zetten in concrete acties. Dat is een korte tijd. Ik heb vaak het gevoel dat van de vele mooie plannen soms weinig terecht komt, omdat de plannen bij de uitvoering vaak sneuvelen door gebrekkige voorbereiding en simpelweg niet 'doorpakken'. Soms weten we niet eens wat de gemeente nu concreet wil oplossen met een maatregel en wanneer de maatregel succesvol is.

In elk geval een boodschap voor een volgend college: als je plannen maakt waarbij je afhankelijk bent van maatregelen uit Den Haag, bedenk dat alvast een plan B. Bij zero-emissie, taxibeleid en openbaar vervoer werden ambities daardoor niet behaald. En werk meer, veel meer samen met de regio!

Openbaar vervoer en knooppunten in de regio, nieuwe mobiliteitsdiensten (mobility-as-a-service), elektrische mobiliteit en smart mobility zijn belangrijke peilers van de mobiliteit van de toekomst, niet alleen voor Amsterdam, maar voor de hele regio. Het Amsterdamse mobiliteitsbeleid moet daarom meer gericht zijn op ook onze regio, niet ‘slegs vir Amsterdammers’.

Walther Ploos van Amstel.