Bedrijven zetten wendbaarheid met stip op 1 voor 2019

Wendbaarheid staat met stip op 1 op het ondernemerslijstje van goede voornemens voor 2019. Dat kunnen we gerust stellen als we kijken naar uitspraken van bestuurders, directies en topmanagers in de media. Naast klantgericht ondernemen is wendbaar ondernemen dé succesfactor voor de komende jaren. En dan maakt het niet meer uit in welke sector je actief bent.
Een kleine rondgang langs de bestuur- en directiekamers. Te beginnen bij de erg hectische, snel groeiende en zeer competitieve luchtvaartbranche.

Daar zegt Pieter Elbers, president-directeur van de KLM het zo: "Voor KLM is meer snelheid één van de topprioriteiten. Sneller meegaan met alle veranderingen en inspelen op de voordelen van technologische ontwikkelingen. Terwijl eerst schaalgrootte de belangrijkste kostendrijver was, beweegt KLM nu naar een nieuw tijdperk waarin wendbaarheid de belangrijkste drijver is."

Dit soort overwegingen spelen ook een belangrijke rol in de turbulente telecomsector.

De directie van KPN zegt daarover: "Wendbaarheid, slagvaardigheid en veerkracht zijn essentieel om relevant te blijven voor de klant én om in te kunnen spelen op de snel veranderende omstandigheden in de markt en maatschappij. Maar ook om een bedrijf te zijn waar mensen graag voor willen werken."

Een andere sector waarin disruptieve nieuwkomers en slimme fintech startups op de loer liggen is de financiële dienstverlening.

De directie van de Volksbank (SNS, Regiobank, ASN Bank en BLG Wonen) probeert daar in zijn strategie rekening me te houden: "Om aansluiting te houden bij de technologische ontwikkelingen zal de Volksbank zich blijven ontwikkelen tot een wendbare organisatie die als slimme toepasser innoveert. We volgen de innovaties op het gebied van de kernbankfuncties op de voet. De Volksbank wil snel en gericht innoveren om klanten steeds beter te bedienen op een manier die past bij hun verwachtingen en behoeften. We streven naar een open innovatieproces met multidisciplinaire externe samenwerking en partnering."

Ook in pensioenland blijft het voorlopig onrustig. Niet alleen door het afketsen van het pensioenakkoord maar ook door de wereldwijde hectiek in politiek, bedrijfsleven en aandelenbeurzen.

De directie van pensioenuitvoerder PGGM weet wat hen te doen staat: "​Wij realiseren ons dat in een veranderend pensioenlandschap het van groot belang is dat wij kostenbewust en wendbaar zijn. Daarom streven wij naar het realiseren van een wendbare organisatie tegen structureel lagere kosten, zonder dat dit ten koste gaat van de kwaliteit die wij leveren."



Een andere branche waarin de ontwikkelingen zich in rap tempo opvolgen is de gezondheidszorg.

Jos Buijs, voorzitter Raad van Bestuur revalidatiecentrum Reade, is duidelijk over de te volgen koers: "Een hogere mate van flexibiliteit en wendbaarheid is nodig om ons steeds succesvol aan te kunnen passen aan de externe omstandigheden. Een organisatie die marktgericht is, en waar de klant en de klantbeleving centraal staat. Daarbij wil ik ook nog een kanttekening plaatsen. We hebben het weliswaar over een ‘wendbare organisatie’, maar in feite kan die niet bestaan zonder wendbare medewerker die zich dag in, dag uit inspannen en aanpassen om onze strategische doelen te verwezenlijken. In het belang van de beste zorg voor onze cliënten.”

Stephan Valk, voorzitter Raad van Bestuur Parnassia Groep, haakt daar graag op in en concludeert: "Het verandervermogen is nog steeds te laag en moet – zeker gezien de hoge druk om de kosten in de zorg binnen de perken te houden – verder omhoog. Natuurlijk is elke organisatie anders. En dus kunnen ook de verbeterstappen verschillen. Dat weet je pas als je eigen specifieke situatie in kaart hebt gebracht."



Van de zorg naar de bouw lijkt een vreemde stap, maar ook in de woning- en kantorenmarkt wordt het nooit meer rustig. Snel inspelen op veranderende omstandigheden en snel je strategie kunnen aanpassen is daar het devies.

Vandaar dat directie van bouwbedrijf Heembouw een ‘rolling strategy’-proces heeft ingevoerd, want zo stelt men: "Strategisch wendbaar zijn vraagt om een flexibel en continu strategieproces. Dit noemen wij de rolling strategy. Ons strategieproces hebben we zo ingericht dat we kort-cyclisch kunnen sturen en wendbaar kunnen zijn als het nodig is."

Als laatste staan we stil bij de retailsector waar kritische consumenten, online winkelen, retailtainment, winkelplatformen als Bol.com en buitenlandse toetreders als Amazon en Alibaba een flinke uitdaging vormen.

Arnold Sporrel, CEO MediaMarkt NL, over deze uitdagingen: "We praten hier veel over Darwin. We beseffen heel goed: het is niet altijd de grootste of sterkste die overleeft, dus je moet jezelf blijven aanpassen. Blijven vernieuwen. Het grootste gevaar van succes is succes. Zeker in dit retaillandschap, waarin zo veel verandert en zo veel nieuwe spelers opstaan. In het hoofdkantoor in Spanje, waar ik lang heb gewerkt, zat Amazon letterlijk in het gebouw naast ons. Als zij straks echt de Nederlandse markt betreden, moeten wij daartegen bestand zijn. Anders verdienen we over vier of vijf jaar geen geld meer."

Kortom, het draait in 2019 niet alleen om klantgericht ondernemen maar vooral om wendbaar ondernemen. Helemaal nieuw is de roep om meer wendbaarheid niet.

Al in 1962 sprak Wim Breukink, destijds directeur van de Gazelle Rijwielfabriek, de legendarische woorden: "Vanzelfsprekend moeten we ons aanpassen aan de snel veranderende maatschappelijke verhoudingen en gezien de dynamische tijd waarin we leven, zal ook in de toekomst een groot aanpassingsvermogen vereist zijn."

Toch is de situatie sinds die tijd wel veranderd. Steeds vaker hebben organisaties te maken met marktturbulentie, de intensiteit van de turbulentie neemt toe en de turbulentie houdt langer aan dan in het verleden. Naast een flexibele organisatiestructuur met flexibele bedrijfsprocessen, draait het nu ook om een wendbare strategie met een wendbaar strategieproces. Na product-, productie-, proces- en organisatie-agility zijn we aanbeland bij de volgende fase van wendbaarheid, namelijk strategische wendbaarheid, of in het Engels strategic agility. Wendbaarheid 5.0. Daarbij het gaat om een hele andere manier van kijken, denken en doen dan we tot nu toe gewend zijn. Wat betekent dat? Hoe word je strategisch wendbaar?

De vraag stellen is gemakkelijker dan hem beantwoorden want écht wendbaar worden heeft gevolgen voor de hele organisatie.

Ik wens u een zeer voorspoedig en wendbaar 2019!

Sjors van Leeuwen. Auteur van het boek 'Wendbare strategie op één A4' over de bouwstenen waarmee organisaties hun wendbaarheid vergroten.