De angst voor transparantie, ongegrond!

Columns

Organisaties opereren in een omgeving die steeds complexer en dynamischer wordt. De toenemende concurrentie en grote veranderingen (time to market, individualisering van de klant, servicegraad, kostenreductie) eisen een verhoging van de organisatorische prestaties. Organisaties moeten derhalve snel en flexibel kunnen reageren. Dit stelt eisen aan de wijze waarop organisaties worden bestuurd. Een goede methode om een organisatie te besturen is Performance Management, waarbij de strategie wordt vertaald naar doelstellingen en prestatie-indicatoren. Ondanks dat organisaties weten dat het sturen op prestatie van groot belang is, en nodig om op tijd te kunnen reageren is er veel weerstand om Performance Management in te voeren. Waarom?

Het management weet het belang van inzicht en gericht kunnen sturen onvoldoende duidelijk te maken aan het lager gelegen management. Met als gevolg dat ook het lager gelegen management onvoldoende in staat is de vertaalslag te maken naar het teamleider- en medewerker-niveau. Hierdoor ontstaat bij de invoering van Performance Management al snel veel discussie, waarbij bijvoorbeeld de volgende opmerkingen gemaakt worden: men meet niet de goede zaken, de cijfers worden alleen maar gebruikt om afdelingen af te straffen, de cijfers geven niet het juiste beeld van hoe het echt gaat enz.

Al deze zaken zijn veel gehoorde geluiden binnen organisaties. Echter is dit terecht? Persoonlijk denk ik van niet. Ik denk dat het vooral angst is omdat onvoldoende duidelijk is gemaakt dat het inzicht nodig is om te sturen en niet om te straffen. De nadruk ligt vooral op het negatieve. Bijna nooit wordt benadrukt dat het ook bijvoorbeeld inzicht geeft in het feit dat er meer werk is dan mensen en je middels dit inzicht ook kan aantonen meer FTE’s nodig te hebben bij de huidige werkzaamheden. Inzicht kan je helpen en kan ook voor je werken als het op de juiste wijze wordt gebruikt door iedereen in de organisatie.

Aan de andere kant is het ook zo dat menig manager liever geen inzicht geeft (voor transparantie zorgt) in de huidige prestaties. Want stel je voor dat de baas precies weet wat er op de afdeling gebeurt, ‘dat moeten we niet hebben’. Het verschaffen van transparantie geeft een gevoel van gecontroleerd worden en verlies van onafhankelijkheid.

Ik ben van mening dat het gebruik van Performance Management een goede methode is om de prestaties van de organisatie te meten. Het zorgt voor inzicht en middelen om te sturen waarmee de organisatie beter aan de nieuwe en steeds wisselende eisen van haar omgeving kan voldoen. En als het verkregen inzicht op de juiste wijze wordt gebruikt door de organisatie en je als manager niks hebt te verbergen is de angst voor transparantie ongegrond.

Freek Hermkens is werkzaam als organisatieadviseur bij O&i (www.oi.nl) in Utrecht.

Kom met uw praktijkervaringen op het terrein van managen en organiseren

Deel uw kennis, schrijf 3 columns of artikelen en ontvang een gratis pro-abonnement (twv €200)

Word een pro!

SCHRIJF MEE >>

Alex Feijt ( Research Company)
Een visie die erg de nadruk legt op de voordelen van resultaatgerichtheid. Ik deel de mening van schrijver Freek dat organisaties flexibel moeten zijn en dat resultaatgestuurdheid hier een mogelijke oplossings voor is. Alleen vraagt de innovatiesnelheid van producten tegenwoordig dat zelfs de doelstellingen van bedrijven ( waar de performance indicators aan gekoppeld zijn) elke 2 jaar veranderen... Weinig medewerkers kunnen dat aan ( elke 2 jaar veranderen van koers). Ik zie meer een ontwikkeling naar opsplitsing van afdelingen. Elke medewerker is/wordt een eigen bedrijf. Een resultaat is niet meer eigendom van een bedrijf/ manager maar van een internetadres. En wie achter dat adres zit is niet meer interessant.
J van Gulik
Lid sinds 2019
Ik weet nog zo net niet of die angst ongegrond is. Dat hangt er helemaal vanaf hoe er met die transparantie omgegaan wordt. Over het algemeen houdt transparantie in dat de medewerkers gegevens moeten verstrekken (red tape) hetgeen over het algemeen een extra en niet populaire inspanning is. Mijn ervaring is dat medewerkers dit pas blij gaan doen als ze zien dat er serieus wat mee gedaan wordt. En dan bedoel ik ook echt serieus. Dus een echte uitzendkracht of echte extra medewerker als blijkt dat een schakel in de ketting overbelast is. Dus een echte vervanging wanneer uit de transparantie blijkt dat iemand niet functioneert en ook een echte schouderklop wanneer blijkt dat iemand bovenmatig presteert. Zit daar niet vaak het echte probleem?
Tot die tijd blijft performance management een mooi model, een simplificering van werkelijkheid. De mensen op werkvloer weten wel beter. Doe eerst maar een paar goede managers/leiders/coördinatoren.
Freek Hermkens
Geachte heer Feijt,

Het eerste deel van u reactie onderschrijf ik. Het veranderen is moeizaam en niet alle medewerkers kunnen of willen dit. Echter wil een organisatie overleven, dient zij en daarmee ook haar medewerkers flexibel te zijn. Performance Management zorgt alleen voor voldoende transparantie om op te kunnen sturen. Daarnaast is natuurlijk een cultuur van willen en kunnen veranderen en aanpassen van groot belang. Echter het deel ten aanzien van het opsplitsen van afdelingen en vervolgens het doorvertalen naar een internetadres zie ik nog niet als een reële mogelijkheid. Wellicht zou u hierop een nadere toelichting kunnen geven?

Met vriendelijke groet,

Freek Hermkens
Freek Hermkens
Geachte heer van Gulik

In de basis van Uw reactie kan ik me vinden. Het is inderdaad van groot belang dat als men zegt te gaan sturen middels Performance Management (PM), er ook daadwerkelijk concreet zaken gedaan worden met de uitkomsten. Niets of niet duidelijk zichtbaar iets doen met de resultaten is de doodsteek voor het draagvlak onder de medewerkers. Leidinggevenden (operationeel managers) hebben een grote bijdrage in het wel of niet slagen van succesvol sturen middels Performance Management. Je moet de “Right people on the bus” hebben zoals Collins zegt in zijn boek ‘Good to Great’. Echter, momenteel wordt sturen op de operatie en actief bezig zijn met Performance Management onvoldoende gewaardeerd en niet als sexy gezien! Daarnaast ontbreek het aan een goede “leerschool” voor operationeel leidinggevenden. Dit vertaalt zich dan in het feit dat medewerkers zaken als Performance Management alleen maar als red tape ervaren en niet als iets dat hen kan helpen. Ik pleit er dan ook voor dat er meer aandacht moet komen voor operationeel management binnen organisaties. De operatie is ten slotte de plek waar daadwerkelijk het geld wordt verdient.

Wanneer U Performance Management alleen als een mooi model en een simplificering van de werkelijkheid afschildert, ben ik het niet met U eens! Performance Management toepassen in je organisatie is een manier van denken die binnen iedere organisatie verankerd zou moeten zijn, als basis om optimaal te kunnen presteren en het maximale uit de organisatie halen!

Met vriendelijke groet,

Freek Hermkens

Meer over Performance management